11 boyutta yapılan ve bir süre önce açıklananKonut, Çalışma hayatı, Gelir ve servet, Sağlık, Eğitim, Çevre, Güvenlik, Sivil katılım, Altyapı hizmetlerine erişim, Sosyal yaşam, Yaşam memnuniyeti sıralamalarında Van’ın Türkiye ortalamasının altında aldığı değerle 49 ile 77 sırada yer alması kenttin kalitesini ortaya koydu. Yıllardır gelişmişlikte son sıralarda yer alan Van’ın 2015 yılında TUİK tarafından açıklanan istatistiklerinde genel anlamda 71. sırada yer alması ise kent yöneticilerinin ve merkezi siyasetin etkin olmadığını gösterdi. KONUT ENDEKSİNDE BÖLGE KENTLERİ SON SIRALARDA Konut, memnuniyet değerleri esas alınarak yapılan araştırmalarda Türkiye’de en yüksek değeri 0,9369 ile Sakarya alırken, Sinop 0,9304 ve Sinop’u 0,9347 ile bolu takip etti. En düşük konut endeksi değerinde 0,0867 Ardahan son sırada yer alırken, Ardahan’ı 0,1647 ile Ağrıyı 0,1675 ile Mardin’i 0,2023 ile Kars takip etti. Sıralamada Van 0,3875 düşük endeks değeri ile 71 sırada bu illeri takip etti. ÇALIŞMA HAYATI ENDEKSİ İnsanların yaşamlarını sürdürmesindeki önemli faktörlerden biri olan çalışma hayatı endekslerinde 0,7921 değerle Zonguldak Türkiye’de ilk sırada yer alırken, Zonguldak’ı 0,6575 değerle Karabük, Karabük’ü 0,7023 değerle Kütahya takip etti. Yaşam endekslerinde en kötü değeri 0,0890 ile Batman en kötü değeri alırken, Batman’ı 0,0956 ile Mardin ve Mardin’i 0,1663 ile Şırnak takip etti. Yaşam endeksi değerlerinde bölge illerini, Diyarbakır 0,2021, Şanlıurfa 0,2221, Adıyaman 0,3211 ve 0,3459 ile Van 73. sırada yer aldı. Yaşam endekslerinin genelinde bölge illeri 64 ile 81 sıralamasında yer alarak en kötü değere sahip iller olarak kayıtlara geçti. GELİR VE SERVET ENDEKSİ Gelir ve servet endeksinde en yüksek endeks değerini 0,8788 ile İstanbul aldı. İstanbul’u sırasıyla 0,7972 ile Ankara 0,6553 ile İzmir izledi. Adıyaman’ın gelir ve servet endeksinde 0,0191 ile Türkiye’de en kötü endeks değerini alırken Adıyaman’ı 0,646 ile Ağrı takip etti. Ağrı’yı 0,0740 ile Ardahan’ı 0,0938 ile Şanlıurfa’yı 0,0970 ile Muş takip etti. Gelir ve servet endeksinde 0,1259’luk değer ile 74. sırada Van yer aldı. SAĞLIK ENDEKSİ Sağlıkta alınan hizmetler ve kalite bakımından Sağlık boyutu endeksinde en yüksek değeri 0,8408 ile Isparta ilk sırada yer alırken Isparta’yı 0,8023 ile Bolu, Bolu’yu 0,7695 ile Rize takip etti. Sağlık endeksinde de bölge illerinin son sıralarda yer alması dikkatlerden kaçmadı. Sağlık endeksi sıralamasında 0,3014 ile Ağrı son sırada yer alırken, Ağrı’yı 0,3192 Kilis, 0,3308, Şırnak, Şırnak’ı 0,3420 ile Muş, Muş’u 0,3745 ile 77. Sırada Van takip etti. EĞİTİM ENDEKSİ Bölgede eğitimin yerlerde süründüğü yeterli kalite ve yeterli donanıma sahip olmaması nedeniyle Tunceli(Dersim) dışında bölge illerinini tamamı son sıralarda yer aldı. Türkiye’de eğitim endeksinde ilk sırayı 0,7468 ile Tunceli alırken Tunceli’yi takiben 0,7370 ile Isparta ve 0,7036 ile Amasya izledi. Eğitimin neredeyse yok sayıldığı Hakkari eğitim endeksinde 0,0966 ile son sırada yer alırken Hakkari’yi 0,1634 ile Şırnak ve Şırnak’ı 0,2045 ile ağrı takip etti. Serhat bölgesinin merkezi konumunda yer alan Van ise 0,2841 ile 75. Sırada yer alarak eğitim endeksinde en değerlerden biri aldı. ÇEVRE ENDEKSİ İnsan hayatı ve sağlık açısından yaşanılabilir hayatın olmazsa olmazlarından biri olan çevre boyutunda endeks sıralamasını 0,8111 değerle Türkiye’de ilk sırayı Kastamonu alırken Kastamonu’yu takiben 0,7949 ile Karabük ve 0,7558 ile Bilecik izledi. Çevre kirliliğini etkin olduğu bölge illerinde, çevre endeksinde en düşük değeri 0,1955 ile son sırayı ağrı, ağrıyı 0,2469 ile Muş Muş’u 0,3311 ile Hakkari takip etti. Çevre endeksinde Van 0,5663 ile 57. Sırada Van takip etti. Bölge illerinin sıralaması genellikle sonlardan düşmedi. GÜVENLİK ENDEKSİ Güvenlikte boyutu endeksinde en yüksek endeks değerine sahip kentler arasında 0,8222 ile Artvin ilk sırada yer alırken Artvin’i sırasıyla 0,7866 ile Sinop ve0,7697 ile Gümüşhane takip etti. Güvenlik endeksinde son sırayı,0,3210 ile Muğla Muğla’yı, 0,4041 ile Kilis ve 0,4114 ile Antalya takip etti. Bölge illerinin ortalarda yer aldığı güvenlik endeksinde Van 0,5391 60. Sırada yer alırken Şırnak 0,4772 endeksle 71. sırada 0,4757 endekse Diyarbakır 72. Sırada yer aldı. SİVİL ENDEKS Toplumsal eylemler ve taleplerin dillendirilmesi duyurulması için iktidar ve yönetimlere katkı sağlanması bakımından önemli bir boyut olan sivil katılımda endeks değeri en yüksek il Türkiye’de 0,7967 ile Sakarya zirvede yer alırken Sakarya’yı 0,6512 ile Kocaeli ve 0,6179 ile Sivas’ı izledi. Sivil katılım endeksinde son sırayı Hakkari aldı. Hakkari’yi 0,1433 ile Ağrı, Ağrıyı, 0,1773 ile muş takip etti. Talep ve yaşam koşullarını iğleştirilmesinde sessizliğini koruyan Van Türkiye’de, 1881 endeksle 78. Sırada yer aldı. ALTYAPI HİZMETLERİNE ERİŞİM ENDEKSİ Toplumun memnuniyet bakımından yaşam kalitesini önemli kılan bir diğer boyutlarının da biride altyapı hizmetlerine erişimde en yüksek değeri 0,9592 ile İstanbul ilk sırada yer aldı. 0,7483 değer ile İzmir ve İzmir’i 0,7455 ile Türkiye’nin mega kentlerinden biri olan Başkent Ankara izledi. Son sıralarda yer alan bölge illerini duru ise diğer yaşam endekslerinden farklı değil. Hakkari’nin 0,0320ile son sırada yer alırken 0,0989 ile Muş ve 0,1604 ile Ardahan takip etti. Bu iller arasında 0,4095 ile Van Endeks ile 45. Sırada yer aldı. SOSYAL YAŞAM ENDEKSİ Sosyal yaşam endeksinde ilk sırayı 0,6747 ile İstanbul 0, 6534 ile uşak ve uşak’ı 0,6441ile bolu izledi. Sosyal yaşam endekslerinde son sırayı en düşük değer 0,1912 ile Şırnak Şırnak’ı 0,1665 ile Mardin ve 0,2034 ile Adıyaman takip etti. Sosyal yaşam endeksinde 0,3388 değer ile 59.sırada yer alan Van Türkiye’nin 81 ili arasında son sıralarda yerini korudu. YAŞAM MEMNUNİYETİ ENDEKSİ Yaşam memnuniyeti en yüksek endeks değeri ile ilk sırayı Sinop alırken Sinop’u 0, 9655 ile Afyonkarahisar ile 0,9510 ile Bayburt takip etti son sıralamayı Tunceli’nin alması ve 0,1062 ile Osmaniye ve 0,1875 ile Diyarbakır izledi. Van’ın 0,4683 endeks ile 49. sırada yer aldı.
