Yetkisiz ve sözde veteriner hekimlerle ilgili bir açıklama yapan Prof. Dr. Yakup Akgül, Van Bölgesi Veteriner Hekimler Odası olarak son yıllarda bölgede hekimlik nosyonu almamış kişilerin odanın yetkisinde bulunan Van, Bitlis ve Hakkari illeri ile bağlı ilçelerde yasa ve yönetmeliklere aykırı olarak hayvanlara tedavi uyguladıkları, hekim unvanını takındıkları, insan ve hayvan sağlığını tehdit eder hale geldikleri belirtti. Akgül, “Bu şahıslara karşı mesleki hak ve yetkilerimizi koruma mücadelemizi sonuna kadar sürdürmek adına harekete geçtiğimizin bilinmesini isteriz. Uzun süredir takip ettiğimiz ve meslektaşlarımızın da belge ve bilgileriyle katkıda bulundukları bu durumla ilgili makamlara gerekli bilgileri vermek suretiyle suç duyurusunda bulunacağımızı ifade ediyoruz. Bu şahısların hekimlik nosyonuna haiz olmadıkları halde gerek tedavi yapmaları ve gerekse özel belgede sahtecilik suçundan suç işledikleri bilinmelidir ve bu şahıslar hakkında suç duyurusunda bulunacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın. Veteriner hekim statüsüne sahip olmadıkları halde veteriner hekimin kullanmış olduğu yetki ve alana haiz şekilde sahiplenmiş gibi işlem yaparak telafisi imkansız zararların doğmasına sebebiyet verdikleri-verecekleri, vatandaşın hekimlik mesleğine duyduğu güvenle kurdukları ilişkiler neticesinde hekim vasfıyla kazanç elde ettikleri, iş ifası sırasında resmi olmayan bilgi ve belgeleri sahte bir şekilde düzenleyerek işlem yaptıkları odamıza bildirilen şikayetler sonucunda öğrenilmiş ve kayıt altına alınmıştır. Bunlarla ilgili yasal işlemleri başlatmakta asla tereddüt etmeyeceğiz ve gerekenleri yapacağız” dedi.
Yetkisiz kimseler eliyle icra edilecek tıbbi müdahalelerin kamu sağlığını ciddi bir biçimde tehdit ettiğini dile getiren Prof. Dr. Yakup Akgül, şöyle devam etti:
“Hayvanlar üzerinde tıbbi müdahalede bulunmak için hekim adayında aranan koşulları içeren 6343 sayılı temel kanunun 1. maddesinde; ‘bu kişilerin yüksek veteriner okullarıyla veteriner fakültelerinden veya muadeleti maarif vekaletine tasdik edilmiş veteriner okullarından diploma almış olanlara veteriner hekim’ denilmektedir. Aynı kanunun 2. maddesinde de ‘Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve sahip oldukları diplomalarını Tarım, Orman ve Köy İşleri Bakanlığı’na tescil ettirilmiş bulunan (veteriner hekim) her mesleğini bu hükümler dahilinde serbest bir şekilde icra edebilir’ ifadesi bulunmaktadır. Temel kanun olan 6343 sayılı kanunun ilgili maddelerinden de anlaşılacağı üzere; mesleğin yetkisiz kişiler tarafından icra edilmesi, o mesleğin mensuplarının icraya yönelik haklarını temelde zedelemektedir. Zira yetkisiz kişilerin ilgili faaliyetlerde bulunması kamu düzeni, kamu sağlığı veya temel haklar alanında bir takım onarılması güç sakıncalar oluşturacaktır. Özellikle sorunun kamusal yararlarını ilgilendiren boyutları nedeniyle, yetkisiz kişilerin mesleği icra fiilleri ilgili ceza hukukunun konusunu oluşturmaktadır. Bunu gören kamu yararı, yetkisiz hekimlik yapmaya çalışan kişilerin suç işlediklerini ilgili kanun ve yönetmeliklerde açık açık belirtmişlerdir. Nitekim burada esas olan hukuki yarar ve kamu sağlığıdır. Çünkü yetkisiz kimseler eliyle icra edilecek tıbbi müdahaleler kamu sağlığını ciddi bir biçimde tehdit etmektedir. Tıbbi müdahalelerin icra etme yetkisinin hekimlere ait olması kamu sağlığı bakımından büyük önem taşımaktadır. Anılan kanunlar çerçevesinde yetkisiz kişilerin bu fiillerde bulunması sonrasında oluşan suç, hekimlerin sahip olduğu tıbbi müdahale alanını taciz etmektedir ve kamu sağlığına yönelik ciddi tehlike oluşturmaktadır.”
“Tıbbi müdahale yalnızca hekimler tarafından yapılabilir”
Yetkisiz kişilerin hayvana tıbbi müdahalede bulunması halinde, hayvanın yaşamı ve vücut dokunulmazlığı üzerinde ciddi tehlike oluşabildiğini kaydeden Akgül, “Bu nedenle tıbbi müdahale yalnızca hekimler tarafından yapılabilir. İlgili kanun ve yönetmeliklerimizde hekim olmayan kişilerin tıbbi müdahalede bulunması kesinlikle yasaklanmıştır. Hekim olmayan kişilerin tıbbi müdahalede bulunmaları, hayvan sahibinin rızası olsa bile hukuken mümkün değildir. Hekimlik vasfı ve yetkisi olmayan kişinin hayvanları tedavi etmesi veya hekim unvanını takınması, kamu ve hayvan sağlığı üzerinde ciddi tehlike oluşturacağından, anılan fiiller bağımsız bir ceza normu kapsamında düzenlenmiştir. 6343 sayılı kanunun 11. maddesinde veteriner hekimin bulunduğu şehir, kasaba ve köylerde hekimlik vasfını üstlenerek görev yapmaya kalkan kişilerin hasta hayvanı muayene etme veya hayvanı tedavi etmesi katiyen yasaklanmıştır. Bu maddeye atfen ilgili kanunun 68. Maddesinde de hekimlik vasfı taşımayan kişilerin (11. maddede belirtilen) veteriner hekimlik yapması halinde veya hayvan hastalıklarını tedavi etme girişimlerinde bulunanlar, 6 ay ile 2 yıla kadar hapis cezası ve idari para cezasıyla cezalandırılır’ denilmektedir. Buradan da anlaşılacağı üzere, veteriner hekimlik diploması olmayan kişilerin menfaat temin etme amacına yönelik olmasa dahi hayvanı tedavi etmesi veya hekim unvanını takınması kesinlikle kabul edilemez ve hukuki yaptırımları zorunlu kılmaktadır. Nitekim bu kanun maddesinde anılan suçun sistematik olarak icra edilmiş olması daha büyük cezai yaptırımları gerektirmektedir” diye konuştu.
Hayvana yapılacak tıbbi müdahalenin hukuka uygunluğunun belli koşullara bağlandığını söyleyen Prof. Dr. Yakup Akgül, “Müdahalenin yetkili hekim tarafından yapılması, hasta sahibinin aydınlatılarak rızasının alınması, bazı özel müdahale şartlarında aranan ek koşulların yerine getirilmesi şartıyla uygun bulunmaktadır. Ancak bu şekilde yapılan tıbbi müdahalenin cezai sorumluluğu ortadan kaldırılmış olmaktadır. Hayvanlar üzerinde yapılan tıbbi müdahalenin hukuka uygun olabilmesi için veteriner hekimlik biliminin gerektirdiği özene uygun icra edilmesi de bir zorunluluktur. Veteriner hekimlik biliminin yerleşik standartlarına aykırı hareket edilerek hasta hayvana zarar verilmesi halinde taksirli sorumluluk dahi söz konusu olabilmektedir. Nitekim veteriner hekimlik biliminin uygulanmasını düzenleyen kanun ve yönetmelikler (Türk Veteriner Hekimliği Hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin uygulama yönetmeliği), hasta bir hayvana hekimin müdahale yöntemini, müdahale sırasında yapılan yanlışların nasıl bir sorumluluk doğuracağını, hayvana tıbbi müdahalenin uygulama biçimlerini, hekimin beş yıllık eğitim sürecinde (ayrıca hekim, alanında uzmanlık eğitimini de tamamlamış olabilir) bilimsel veriler ışığında almış olduğu teorik bilgi ve tecrübeye göre olmasını zorunlu kılmıştır. Bu mevzuatın tamamında tıbbi müdahalede bulunacak kişilerin hekimlik nosyonunu almış olmasını ön koşul olarak görmektedir” diye konuştu.
Ekonomik kayıp uyarısı
Kamu sağlığının önemli bir parçasını oluşturan veteriner hekimlik mesleğinin sadece bu unvan ve yetkiye sahip olan kişiler tarafından icra edilmesinin kanuni bir zorunluluk olduğunu dile getiren Prof. Dr. Yakup Akgül, “Ayrıca yetkisiz kişilerin uyguladıkları bir takım ilaçların hayvanların ölümüne, sakat kalmasına ve üretim kaybına yol açmasından dolayı ciddi ekonomik kayıplara yol açtığı, hayvan sağlığının yanı sıra insan sağlığını da tehdit ettiği, bulaşıcı hastalıklarla ilgili önlemlerin zamanında alınmasına engel olunduğu tarafımızca müşahade edilmiştir. Bu ihlali yapan kişiler halk nezdinde veteriner hekimlere karşı güvenin sarsılmasına yol açtıkları gibi, önemli ekonomik kayıplara da neden olmaktadırlar. Bununla birlikte bu konuda, sahada çalışan veteriner hekim meslektaşlarımızın duyarlı davranmaları; hayvan sahiplerinin de yetkisiz kişilerin hatalı uygulamalarının önüne geçmek adına bizimle işbirliği yapması, zamanında bilgi vermesi ve bu kişilerin hayvan muayene etmeye kalkışmalarına müsaade etmemeleri temel beklentimizdir. Bu nedenle bu fiili ısrarla sürdüren kişiler hakkında her türlü kanuni takibi yapacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın” şeklinde konuştu.
