İTHALATÇILAR ZOR DURUMDA
15 Mayıs’ta gece yarısı ithal karpuza uygulanan verginin, 75 dolardan 300 dolara çıkarılması kararı ve İran’dan Van’a getirilen 5 bin 800 ton karpuzun Tren Garı’nda çürümeye terk edilmesiyle ilgili Van Ticaret ve Sanayi Odası öncülüğünde basın açıklaması yapıldı.
Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva, Yönetim Kurulu Başkanvekili Fevzi Çeliktaş,Van TSO Hukuk Danışmanı Sinan Özaraz ve oda üyesi ithalatçı firma temsilcileri yaptıkları açıklamada yaşanan mağduriyeti dile getirdiler. Toplantıda konuşan Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva; bahse konu sorunun doğrudan 27 firmanın, ticari paydaş olarak ise yaklaşık 50 firmanın iflasına yol açmak üzere olduğunu ve ithalat faaliyeti yürüten Vanlı firmaların büyük ölçekte bir mağduriyetle karşı karşıya kaldıklarını dile getirerek bu sorunu kamuoyuna deklare etmek üzere bu açıklamayı gerçekleştirdiklerini ifade etti.
“BÜYÜK BİR YIKIMA VE İFLASLARA SEBEP OLMUŞTUR”
Başkan Takva, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Bu açıklamamız, herkesin bildiği gibi ve kamuoyuna mal olduğu ölçüde 15 Mayıs 2020’de gece yarısı saat 12.00 sularında Ticaret Bakanlığı tarafından gümrük uygulamaları kapsamında yayımlanan bir tebliğin, özellikle karpuz ithalatına getirilen gözetim kararıyla birlikte oluşan çıkmazın değerlendirmesiyle ilgilidir. Doğrudan 27 firmanın ithalatçı olduğu ama 50’ye yakın mükellefin etkilendiği bir süreçten bahsediyoruz. Bunu bir türlü aşamadık. Bu bir handikap. Neredeyse 6 Mayıs’tan itibaren ithal edilen karpuzun yurt içine girişi ve özet beyanlarının açılması, tüm gümrük işlemlerinin başlatılması, analiz raporlarının hazırlanması süreci, gümrükteki gecikmeler, analize dair yaklaşımların yavaşlatılması nihayetinde 15 Mayıs gece yarısı Ticaret Bakanlığı tarafından alınan kararla beraber büyük bir zarara, büyük bir yıkıma ve birçok firmanın iflasına sebep olan bir süreçten bahsediyoruz.”
KARPUZ İTHALATINDA HAKSIZLIK
Başkan Necdet Takva; “Doğrudan karpuz ithalatına tekabül eden bu süreçte ithalatı yapılan 5 bin 800 ton karpuzun çürümeye terk edilmiş olduğu gerçeğiyle karşı karşıyayız. Odamız üyesi birçok firma ticari anlamda büyük bir sıkıntının eşiğindedir. Bu durum hem Türkiye kamuoyunu hem de Ülkemizdeki yerel üreticilere yansımaktadır. Çünkü onları da doğrudan ilgilendirdiğini düşünüyoruz. Tüm kamuoyunun bu sorunla ilgili bir sorumluluğu olmalı Ülkemizin hangi noktasında olursa olsun yapılan bir ticari faaliyet genel ülke ekonomisini etkilemekte sadece dış ticaret faaliyeti yürüten veya üretici pozisyonunda olan değil tüm tüketicileri de ilgilendirmektedir. Dolayısıyla bugün yaşanmakta olan bahse konu haksız durumun çözümü ile ilgili kamuoyunun bizlere destek vermesi gerekmektedir.” Dedi.
TAKVA: FİRMALARIMIZIN YANINDAYIZ
“Bu karar doğru bir karar değildir” diyerek konuşmasını sürdüren Takva, şunları söyledi: “Alınan bu kararın, özellikle gümrük işlemleri başlatılmış ve yurda girişi olmuş ürünlerin muaf tutulmasını ön gören bir çerçevede ele alınmasına olan önerimizi bu vesile ile ifade etmek istiyoruz. Geldiğimiz bu noktada haksızlığa uğrayan ithalatçı firmalarımızın; tabi bu firmalarda doğrudan ithalatçı değil aynı zamanda ihracatçı firmalardır. Bu firmalar İran’dan gıda ve tarım ürünleri ithal ediyorlar ama aynı zamanda hem ilimizin hem de ülkemizin ihracatçısı olan firmalardır. Dolayısıyla firmalarımıza reva görülen bu uygulamayı doğru bulmadığımızı, Van Ticaret ve Sanayi Odası olarak ilk günden bu yana takip ettiğimiz bu meselenin bundan sonrada takipçisi olacağımızı ve bu firmalarımızın uğradığı zararların tazmini konusunda hukuksal destek başta olmak üzere maddi/manevi her tülü desteği sağlayacağımızı belirtmek isterim.”
“İÇ ACITAN BİR DURUMDUR”
Başkan Takva, “Firmaların uğradığı haksızlığın bir an önce düzeltilmesi ve geldiğimiz noktada ithalatı yapılan aşağı-yukarı 5 bin 800 ton karpuzun çürümeye terk edilmiş milli servete tekabül ettiğini ifade etmem gerekiyor. Şu anda Van Demiryolu garajında gümrük uygulama alanında binlerce ton tarım ürününün göz göre göre çürümeye terk edildiğini üzülerek belirtiyorum. Bu iç acıtan bir durumdur. Elbette yerel üreticimizi korumalıyız, Türkiye’nin ulusal menfaatlerini korumalıyız. Ama bunu yaparken firmalarımızın bir gece vakti operasyonuyla bu şekilde mağdur edilmesine yönelik yaklaşımı doğru bulmadığımızı, elimizden gelen bütün çabayı harcamamıza rağmen Cumhurbaşkanlığı danışmanından milletvekillerimize, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği başkanından Ticaret Bakanına kadar iletilen bu sorunu maalesef çözememenin sıkıntısı içerisinde olduğumuzu ifade etmem gerekiyor. Biz bunu hak edecek hiçbir şey yapmadık. Devletin, bakanlığın ve ilgili mevzuatın öngördüğü çerçevede yapılan bu ticaretin bir gece yarısı tebliği ile bu hale gelmesini doğru bulmadığımızı yinelemek istiyorum. Firmaların haklı olduklarına inandığımız bu konuyla ilgili hukuksal zeminde bundan sonraki süreci takip etmek adına her türlü desteği sağlayacağımızı beyan etmek için bir aradayız.” İfadelerini kullandı.
Başkan Necdet Takva, konuşmalarını şöyle tamamladı: “TASİŞ, süreci çıkmaza sokmuştur. Belki de bu firmalarımızın zararlarını büyük ölçüde engellenmesi yönünde bir tutum içerisinde olmaları gerekirken tamamıyla müsadere yoluna gitmeyi tercih etmişlerdir. Ayrıca hem fiyat tarifesi uygulamasında hem de gümrük müdürü ile yaptığımız görüşmede yapıcı bir yaklaşım içerisinde olmamışlardır. Bürokrasiye bir kez daha şunu anlatmakta fayda görüyoruz; ithalat-ihracat, üretim, ticaret ve resmi anlamda ekonomiye alan oluşturan her vatandaş, ürettikleri katma değer, oluşturdukları istihdam, verdikleri vergiler ve kendi yaşamlarını idame ettirmek üzere aldıkları sorumluluk ile kanunlar çerçevesinde korunmalıdır.”
ÇELİKTAŞ: TEKRAR GÖNDERME ŞANSI YOK
Van TSO Yönetim Kurulu Başkanvekili Fevzi Çeliktaş ise 15 Mayıs gecesinden itibaren konunun içinde yer aldıklarını ve takip ettiklerini söyledi. Başkanvekili Çeliktaş, “Tebliğ yayımlandıktan sonra ek maddenin eklenmesi gerektiğini ön görüyorduk. Çünkü her çıkan tebliğde ek madde olması lazım. Ek maddeler de yolda olan, ticaretine başlanmış, ithalatı yapılmış, faturası kesilmiş ve ihracat işlemleri bitmiş ürünlere yönelik bir esneklik tanınır. Ancak karpuz tebliğinden sonra yaklaşık 800 kaleme ek vergi geldi. Düşünün, siz ülkenizin kanunlarına, yasalarına güvenerek Kanada’dan mercimek alıyorsunuz. Bu ürün 40 günde buraya geliyor. 20-25 gün yol geldikten sonra bir tebliğ yayımlanıyor ve mercimek ithalatı yasak deniliyor. Bunu alan, tüm işlemlerini gerçekleştirmiş ve ödemelerini yapmış kişinin bu ürünü tekrar gönderme şansı yok. Bugün yaşamakta olduğumuz bahse konu karpuz ithalatı da mercimek örneği benzeri bir vakadır. Evrensel hukukta ülkelerin mesafelerine göre yola çıkmış ve getirilmiş ürünlerin kabul edilmesi gerekiyor.” Şeklinde konuştu.
“VİCDANLARI RAHAT OLSUN ÜRÜNLER ÇÜRÜDÜ”
Çeliktaş konuşmasını şu ifadelerle tamamladı: “Bu işi yapan arkadaşlarımız Antalya’nın portakalını, Mersin’in limonunu, Bursa’nın meyvesini, Gaziantep’in halısını, Kayseri’nin mobilyasını İran’a satarlar ve bunun karşılığında da karpuz, kivi getirirler. Getirilen bu ürünlerde tamamıyla ithali serbest olan ürünlerdir. Bugünkü yaşadığımız mağduriyet, Adana ve Mersin’de patates-soğan için yeri yerinden oynatan tüccarların yapmış olduğu bir lobinin sonucudur. Bu ürünleri çürütmek istediler ve vicdanları rahat olsun ürünler çürüdü. Bu karpuzların çürümesiyle devletin de büyük bir kaybı oluştu. Tasfiye müdürünün ve bölge müdürünün iyi niyetli yaklaşım sergilememesinden dolayı böyle bir durum yaşandı. Burada devletimiz açısından yaklaşık 100 milyonluk bir vergi zararı var. Mükelleflerin ve demiryollarının da büyük zararı var. Çünkü 14-15 gündür vagonların üzerinden bu ürünler bekliyor ve vagonlar hareket edemiyor, yurt dışına ve yurtiçine gidemiyor. Bu da büyük bir zarardır. Bu kapsamda hukuka başvuracağız ve firmalarımıza destek vereceğiz.”
Toplantıya katılan firma yetkilileri; siyasi parti temsilcileri ve Van milletvekillerinin kendileri ile ilgilenmediklerini belirterek, Gümrük Bölge Müdürlüğü’nün mevzuat konusunda yetkin olmadığını ve süreci doğru yönetmediğini ifade ettiler. Ayrıca Tasfiye Genel Müdürlüğü’nün samimi olmadığını da ifade ederek toplantı sonlandırıldı.
