2020 HAYALLERİ SUYA DÜŞTÜ
İGS Şal Mağazası sahibi Fatih Gültepe, iş yapamaz hale geldiklerini belirterek şunları söyledi:
“Fatura bize biraz fazlaya mal oldu çünkü 5-6 yıldı zaten Van piyasasını ayakta tutan İranlı turistlerdi. İranlı turistlerin kesilmesi, gelmemesi bizi yıpratmaya başladı çünkü artık biz her şeyimizi onlara göre ayarlamıştık. İç piyasaya göre de ürün var ama genelde iç piyasa bizi yeteri kadar tatmin etmiyordu. Biz de onun için daha çok turistlere hizmet konusunda biraz daha yoğunlaşmıştık ama maalesef şuanda geldiğimiz nokta çok iç açıcı değil. Biz özellikle Mart ayındaki Nevruz Bayramı alışverişleri için epey mal aldık, bir tek biz değil birçok arkadaşımız mal aldı, herkes hazırlığını yaptı ama işler bu noktaya gelince şimdi şaşırdık ne yapalım, ne yapacağımızı da doğrusu bilmiyoruz. Yaşanan bu olumsuzluklar aslında bütün esnafa yansımıştı ama koronavirüs farklı sektörleri kurtardı, mesela gıda ve temizlik ürünleri satılan iş yerleri, eczaneler... Ama öteki esnaf grubunu, mesela giyim sektörü, eğlence sektörü, lokantalar, cafeler ve otellerde sıkıntıya yol açtı. Aklıma hep şu soru geliyor; bu süreç uzarsa acaba ne olacak? Düşünemiyorum. Maalesef giderler asla durmuyor, günlük giderlerimiz var, aylık giderlerimiz var. Maalesef onlar durmuyor, buna karşılık gelir de şuanda hemen hemen sıfır gibi, ne yapmak gerektiğini de gerçekten kestiremiyorum. İlerleyen süreçte buna bağlı olarak eleman çıkaranlar mutlaka olacaktır ama bu mantık bana ters geliyor. Eleman çıkarmak çözüm değildir, şayet maaşını veremiyorsan dahi işten çıkarıp sokağa göndereceğine yanında dursun, feraha kavuştuğunda maaşını ödersin, hem eleman da mağdur olmamış olur...”
‘İŞ DÜŞÜNME GİBİ BİR LÜKSÜMÜZ KALMADI’
Grand Otel Müdürü Erkan Sağınç, 2020 yılı sezonuna kötü bir giriş yaptıklarını söyledi.
İç turizmde de ciddi bir duraklama yaşadıklarını belirten Sağınç, şöyle dedi:
“Koronavirüs bütün dünya genelinde ciddi anlamda sıkıntı yarattı. Herkes artık iş telaşını bırakmış, can telaşına düşmüş durumda. Kapıların kapanması aynı zamanda iç sektörün de mevcut kültür turlarının çoğunu opsiyona alması, iptal etmesi özellikle bizim sektörü de ciddi durma noktasına getirdi. Bunun bir öngörüsü de yok, ne zaman biteceği de beli değil, bu belirsizlik daha da can sıkıcı hale geldi. Ne kadar az hasarla atlatırsak, bütün dünya için o kadar olumlu olur ama bu saatten sonra esnafın iş düşünme gibi bir lüksü kalmadı. Doğrusunu söylemek gerekirse biz virüsten etkilenen sektörlerin başında geliyoruz şimdilik, durma noktasındayız, ekstra bir çözümü yok bunun. Yani alternatif bir şey yapıp da tekrar canlandırma gibi bir lüksümüz olmadığı için bütün sektör sadece bekliyoruz. Bizim oteli örnek verecek olursam, şuan doluluk oranımız yüzde 30’lara kadar düştü ve şuan yerli misafirlerimiz var, genelde farklı illerden gelen pazarlama sektörü temsilcileridir, onlar da tedirgin, muhtemelen onlar da çıkışları durduracak bu sefer yüzde 5-10’ları göreceğiz. Nevruz bayramından dolayı Mart ayı komple satılmıştı, maalesef iptal çekildi ve iadeleri yapıldı. Neticede olağanüstü bir durum bu ve dünya genelinde olan, insanlığı tehdit altına alan bir sorun olduğu için ticari gözle bakmak etik olmaz.”
‘EN FAZLA 6-7 AY DAYANABİLİRİM’
Kervansaray Lokantası sahibi Süleyman Şirp ise, her olasılığa karşı tedbirli olduğunu, ancak yine de böyle devam etmesi durumunda uzun süre dayanamayacaklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Uzun yıllardır çalışan bir esnaf olduğum için bu tür, yani işlerin durgun geçmesine sebep olacak durumlar için her zaman tedbirli olmaya özen gösteriyorum ama bu farklı bir durum. Ne kadar uzun süreceğini bilemiyoruz. Umarım çok sıkıntı yaşamadan atlatırız. Bizi yüzde 100 etkiledi. Zaten 2020 yılı iyi başlamadı, önce kış şartları bizi etkilemişti, daha sonra virüsten dolayı kapıların kapanması işlerimize çok etki etti. Baharın gelmesiyle birlikte işlerimizde bir canlanma yaşandı ama bu uzun sürmedi. Maalesef devamında ülkemizde vaka görülünce virüsten dolayı halkta bir tedirginlik ortaya çıkmaya başladı. Okulların tatil edilmesi ayrıca işlerimize çok etki etti. Artık normal müşterilerimiz de gelmemeye başladı. Şimdi doğru dürüst bir iş yapamıyoruz. Esnaf olarak İranlıların gelmediği günden beri çok zor durumdayız. İşlerimiz durgun, ayakta kalmaya çalışıyoruz, şöyle ki; uzun yıllardır esnafım daha önce bu tür kötü günler için ayırdığım bir bütçem vardı, şuan onu harcıyoruz ancak bu şekilde ayakta durabiliyoruz. Tüm giderlerimiz buna bağlı, kira, elektrik, su ve doğalgaz faturaları, personel giderlerimizi bu parayla karşılıyorum. Nereye kadar dayanabiliriz onu da bilemiyorum. Böyle durumlar için tecrübeliyim, koronavirüsü olayı dünyaya yayılmaya başladıktan sonra ekstradan bir bütçe daha ayırdım, sırf işlerimizi sürdürebilmek ve eleman çıkışı yapmamak için. Bir süre bu duruma dayanabiliriz belki ama sonrasında ne yaparız bilemiyorum...”
Prestij Haber: M. Selim Kurt
