Van Peynirciler Çarşısı’ndaki esnaflar, geçen yıla nazaran işlerinin büyük oranda düştüğünü, bunun nedeninin de üretimden kaynaklanan fiyat yüksekliği olduğunu söylüyor. Çarşı esnaflarından Rüstem Apaydın, Van otlu peynirinin kilosunun 45 TL'ye yükseldiğini belirterek; "Elbetteki peynirimizin kalitesi tartışılmaz, ancak fiyatı çok yüksek. Başka peynirlerin kilo fiyatı 20 - 30 TL iken, Van'da üretilen peynirimizin kilosu 45 TL. Köylü vatandaşlarımız artık eskisi kadar hayvancılıkla uğraşmıyor, üretim yapmıyor. Peynir üretimi sınırlı olunca maalesef fiyatı da yüksek oluyor" dedi.
KIŞIN DÜŞÜŞ OLUR
Çarşı esnaflarından Rüstem Apaydın, daha çok kış mevsiminde satışların düştüğüne işaret ederek, şunları söyledi:
“Kış mevsiminde peynir işinde yüzde 50 gibi bir düşüş olur. Çünkü çevre il ve ilçelerdenVan’a seyahat edenlerin sayısı çok azalır. Ama yazın yerli turist diye tabir ettiğimiz hem batıdan Van’a gelenler hem de Van’dan batıya gidenler buradan hediyelik alıp götürüyorlar. Şimdi kış mevsimi olduğu için yerli turist yok, ayrıca fiyatlar da yükseldi, bu da işimizde yüzde 50 fark ediyor.”
"ÇOĞU İL DIŞINA SATILIYOR"
Peynir satışlarının daha çok il dışına gerçekleştiğini belirten Apaydın, şöyle dedi:
“Biz şu anda Van otlu peynirinin çoğunu şehir dışına satıyoruz. Mesela Kocaeli ’ye, İstanbul’a, İzmir’e gönderiyoruz. Merkezde de peynir tüketimi azaldı. Bunun da nedeni eskiden çekirdek aile vardı, her ailede 12 kişi - 15 kişi vardı. Şimdi bu çekirdek aile 2 kişiye, 3 kişiye dönüştü. Eskide aileler geniş olduğu için kahvaltıyı peynir ile yapıyorlardı. Ama aileler küçüldüğü için şimdi daha farklı çeşitlerle kahvaltı yapıyorlar. O nedenle şu anda merkezimizde büyük oranda satışlarımızda düşüş olmuştur.”
“45 TL ÇOK PAHALI”
Peynir fiyatlarından kendilerinin de olumsuz etkilendiğini ancak fiyat yükselmesinin belli başlı nedenlerinin olduğunu ifade eden Apaydın, şunları dile getirdi:
“Van peyniri Haziran ayında çıkar, Temmuz ayı sonuna kadar yapılır, böyle devam eder bu. O zaman fiyatı asgari 20 TL’dir. Tabi toprak altına gömülüyor, soğuk depolarda saklanıyor ve bu sırada yüzde 30-35 fire veriyor ve yaklaşık 30 TL’ye mal oluyor. Bu fire mecburen daha sonraki fiyata da yansıyor. 30 TL oluyor, 40 TL oluyor, ama şu anda peynirin kilosu 45 lira, gerçekten de çok pahalı. Van peynirinin kalitesi tartışılmaz ama şu anda batıda peynirin kilosu 25 TL, 30 TL. Peynirin giderek pahalı olmasının bir diğer nedeni de köydekiler şehirlere göç etti, dolayısıyla peynir üretimi azaldı. Üretim azalınca arz talebi karşılamadı, dolayısıyla bu sıkıntılar çıkıyor. Eğer üretim fazla olsaydı, bu fiyat 30 TL'nin üzerine çıkmazdı. Mesela geçen sene soğanda bir arz talep meselesi oldu kaç liraya çıktı, ama bu sene üretim fazla olduğu için fiyatlar düştü. İşte köylümüzün şehre göçü, hayvancılığı bırakması bu gibi durumlara yol açıyor.”
DÜŞÜŞÜN 3 NEDENİ!
Otlu peynir satışlarında düşüşün farklı nedenleri olduğunu söyleyen Apaydın, şunları kaydetti:
“Bizde farklı peynir çeşitleri var, 30 TL'den başlar 45 TL’ye kadar yükselir. En kaliteli peynirimiz Görentaş ve Norduz peyniridir. Onların fiyatları da 45 TL’dir. Ama pahalı, ben de ona katılıyorum. Şu anda genel anlamda satışlardan memnun değiliz. Belki ekonomik sıkıntı diyecekler ama bizde satışlarda genel olarak yüzde 50 düşüş vardır. Dediğim gibi aile küçüldüğü için, fiyatı pahalı olduğu için bir de geçim sıkıntısının bir miktar etkisiyle satışlarımızda doğal olarak düşüş yaşanıyor.”
Prestij Haber: M. Selim KURT
