Son dönemlerde dünya ülkeleri arasında yaşanan gerginlikler, turizm, ekonomi, ticaret gibi birçok alanı çok kötü etkiliyor. Bunlardan en önemli ve Van’ı da ciddi bir şekilde etkileyecek olan İran-ABD gerginliği. Peki,Van bu gerginlikten nasıl etkilenir?
Avrupa'nın Asya'ya açılan kapısı olan ve dünyanın önemli ülkelerinden bir tanesi olan İran'a 300 kilometre sınırı olan Van'da, İran-ABD gerginliği endişelendiriyor. İran ile sıkı ilişkileri olan ticaret ve turizmde önemli bir seviyeye gelen Van yaşanan gerginliklerden nasıl etkilenir. Yaşanan gerginlik büyürseVan'ın ve bölgenin ekonomisi ne duruma gelir? Tüm bunlar düşünüldüğünde Van'ın büyük zarar göreceği göz ardı edilemez. Yeni Doğu Gazetesi olarak görüştüğümüz Van Organize Sanayi Bölgesi (Van OSB) Başkanı MehmetAslan, TÜRSAB Doğu Anadolu Yürütme Kurulu Başkanı Cevdet Özgökçe, Van Otelciler Derneği Başkanı Reşat Yeşilağaç ve Van Ticaret Borsası Başkanı Nayif Süer yaşanan gerilimi ve endişelerini paylaştı. İşte devam eden gerginliğin Van'a yansıması.
.jpg)
ASLAN: İLİMİZİ DE ETKİLEYECEKTİR
Gazetemize konuşan Van OSB BaşkanıMehmet Aslan şunları söyledi: “Amerika ile İran arasındaki gerilim, bütün dünyayı etkilediği gibi, özellikle az gelişmiş ülkeleri nasıl etkiliyorsa, bizleri de dolayı etkileyecek. Amerika bizim Nato’daki stratejik ortağımız. Ama İran devleti de bizim Nato’daki komşumuz. Bize hemen 500 kilometre üzerinde sınırı olan komşumuz. Dolayısıyla olayın Ortadoğu’da vuku bulması, bizim coğrafyamızda olması, elbette ki diğer ülkelerden ve bölgelerden çok bizi etkileyecektir. Biz il olarak da aynı şekilde İran’a en uzun sınırı olan yeriz. Ticaretimizin birçoğunu da İran’dan olması, İran’daki turist anlamında da orayla irtibatımızın olması ve aramızda 2-3 tane Gümrük kapısının olmasıyla beraber elbette ki ilimizi de etkileyecektir.”
“NASIL KAZANÇLI ÇIKARIZ?”
Aslan konuşmasının devamında, “İnşallah bizim temennimiz bunu özellikle aradaki ülkeler Türkiye olsun, diğer Avrupa Birliği ülkeleri olsun, bu konunun daha selametli çözülmesi yönünde daha serinkanlı bir şekilde sağduyulu yaklaşım sergileyerek, bu olayı daha fazla büyümeden, bölgesel bir çatışmaya veya küresel bir çatışma alanına dönmeden bunun önüne geçeceklerdir. Gerçi dün akşamdan bu yana biraz tansiyonu düşürücü hamleler yapıldı. Hem Amerika tarafı, hem İran tarafı biraz sağduyulu davranmaları yönünde bölgesel barışın sağlanması dolayısıyla dünyanın daha çok barışa, sevgiye, daha çok birlikteliğe ihtiyacı olduğu yönünde beyanatlar vermeye başladılar. İnşallah bu konu daha da sıkıntılı bir duruma gelmeden çözülecektir. İran’la, Amerika arasındaki bu soğuk savaş ve kargaşa yıllardır devam ediyor. Yani 1980’lerden bu yana İran’daki İslam devriminden bu yana ve İran’daki Amerika Büyükelçiliğine saldırıdan bu yana bu gerginlikler devam ediyor. Zaman zaman ekonomik ambargolarla karşılık veriyor Amerika. İran, Nükleer silahlanma konusunda yine aynı şekilde Avrupa ve Amerika’yla ciddi sıkıntılar yaşıyor. Buna istinaden Amerika’da, Avrupa’da sürekli olarak ekonomik ambargolar uyguluyorlar. Bizlerinde İran’la daha yakın olmamız ve irtibatımızdan dolayı bu ambargoları fırsata çevirmemiz lazım. Bu dünya dengeleri açısından ve diğer ülkeler bazında biraz ticareti sıkıntıya sokabilir. Ancak biz Van ili olarak İran’la olan ilişkilerimizi dolayısıyla daha bir canlı ve sıcak tutup, ikili ilişkileri ticari bir fırsata çevirebilirsek, dolayısıyla biz bu işte kazançlı çıkabiliriz. Nasıl kazançlı çıkarız?” Dedi.
“VAN’DA YAPARSAK BİZ BU DURUMU AŞABİLİRİZ”
Amerika’nın, İran’a ciddi bir ambargo uyguladığını ifade eden Aslan şunları belirtti: “İran kendi içinde sıkışmış bir vaziyette. Dolayısıyla üretimlerinin birçoğunu dışarıya satamıyor. Özellikle para kazanacak, kendini geliştirip büyüteceği Avrupa Birliği ülkelerine, Uzak Doğu’ya satamıyor. Daha çok kendi bölgesindeki yine aynı şekilde gelişmekte olan ekonomilerle yarışmak zorunda kalıyor. Bu da İran’ın büyümesini ve gelişmesini etkiliyor. Bu durum üretimlerinin de yüksek teknoloji ve kalitede olmasını etkiliyor. İran’la bizler Van ili olarak, ciddi bir birliktelik oluşturursak, özellikle ortak şirketler bazında ortaklıklar kurup, üretimleri Türkiye ve Van’da yaparsak biz bu durumu aşabiliriz. Son olarak özellikle İran’la 1-2 git, gelden sonra 1-2 firma şu an geldi. İŞGEM’de, özellikle bizim İş Geliştirme Merkezimizde şu an üretime inşallah yakın zamanda başlayacaklar. Oraları tuttular. Şirket merkezlerini de kurdular. Türk şirketleri üzerinden Türkiye’de şirket kurup, bunun üzerinde üretim yapacaklar. Biz bunların sayısını çoğaltırsak, daha çok bu şekilde ortaklık kurup, üretimleri burada yapıp, Avrupa’ya ve diğer ülkelere satarsak, bu ambargoları hem Van olarak, hem de İran hükümeti olarak, oradaki tüccarlar, üreticiler olarak, bu işi aşabiliriz.”
ASLAN BEKLENTİLERİNİ SIRALADI
Umutlu olduklarını ifade eden Aslan, “İran’dan ülkemize ve özellikle ilimize 100 binleri aşan bir turist geliş-gidişi var. Tabi bu da inşallah artarak devam edecektir. Ama yine de her şeyden önce bizim temennimiz, Dünya’nın ve bu bölgenin özellikle bir kaos ortamına bir çatışma ortamına girmeden, daha sağduyulu, daha reel politikalarla herkesin rahat ve güvenilir yaşayabileceği ortamların oluşmasıdır. İnşallah bu beklentilerde diğer dünya ülkelerinin de araya girmesiyle ve kendi ülkelerindeki mevcut yapıların sağduyulu düşünceleriyle bu işler çözülür. Hepimizde rahat bir şekilde hem ekonomimizi, hem sosyal hayatımızı hem ekonomik faaliyetlerimizi yürütürüz. Beklentilerimiz budur.” Şeklinde konuştu.
.jpg)
ÖZGÖKÇE: VAN’I ÇOK ETKİLER
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Doğu Anadolu Bölgesel Yürütme Kurulu Başkanı Sayın Cevdet Özgökçe ise gerginliği şöyle yorumladı: “Allah sonumuzu hayretsin. Bir İran pazarı kalmıştı memleket için. Bizim için ve turizm sektörü için bir faydası yoktu bize. Ama esnaf için büyük bir velinimetti İran pazarı. İran ve Amerika gerginliğinden sonra insanların haliyle bir savaş olgusu, endişe, korkuyla birleşince ister istemez hayatlarını da etkileyecektir. Kimse tatili ya da alışverişi, eğlenceyi düşünmez. Savaşın ismi bile kötü. Dünyada İran pazarının en yoğun olduğu yer Türkiye’dir. Dolayısıyla biz varız. Van bu pazarda en fazla nemalanan şehir. Bir şey olursa, ki inşallah olmaz Van çok etkilenecektir. Ciddi bir sıkıntı var. Bizim orda akrabalarımızda var. Onlarlada konuşuyorum. Oradaki insanların, hayatları ile ilgili endişeleri ve korkuları var. İnşallah olmaz. Biran önce barış süreci başlar. Bizde bu korkuları yenmiş oluruz. Allah muhafaza bir savaş olursa bundan en çok etkilenen yine biz olacağız.”
.jpg)
YEŞİLAĞAÇ: UMARIM HER ŞEY GÜZEL OLUR
Van Otelciler Derneği Başkanı Reşat Yeşilağaç ise gerginlikten turizmcilerin etkileneceğini kaydetti. Yeşilağaç, “Amerika-İran arası, yakın olan bir yer olunca turizmciler olarak etkileniyoruz. En son yapılan açıklama bizi azda olsa umutlandırdı. Bu sert ortamı yumuşattı. Umarım korktuğumuz gibi olmaz. Çünkü ciddi anlamda son 1-2 haftadır, otelimize gelen İranlı turist sayısında çok fazla bir düşüş yaşıyoruz. Şuan oteldeki İranlı turist misafir oranımız %30 ve %40 civarında. Bu durum ciddi anlamda özellikle Van şehrimizi etkiliyor. Umarım korktuğumuz gibi olmaz. Umarım her şey güzel olur. Çünkü ciddi anlamda yaslandığımız tek piyasa İran pazarıdır. Van olarak böyle bir sıkıntıyla karşılaşırsak, ciddi anlamda değil Van, bütün bölge zarar görür. Tek dileğimiz böyle bir olumsuzluğun olmaması.” İfade etti.
.jpg)
SÜER: BİZLERİ DE ETKİLER
Yaşanan olumsuzlukların Van’ı etkilediğini belirten Van Ticaret Borsası Başkanı Nayif Süer de şunları söyledi: “Bölgedeki her türlü olumsuzluklar elbette ki bizi de etkiliyor. Bölgedeki ve çevredeki tüm gerginlikler Van’ı olumsuz bir şekilde etkiliyor. Temennimiz bu tür olayların düzelmesi yönünde. Bu durum Sadece hayvancılık için değil bölgenin tüm ekonomisi için etkilidir. İran bizim komşumuz olduğu için Ülkemize uzağız ama İran’a daha çok yakınız. Bu yüzden bu olay en çok Van’ı etkiliyor. İnşallah bu durumun biran önce düzeleceğini düşünüyorum.”
