Bölge illerinin yerli turizmde hareketli zamanlar yaşadığı süreçte Van ise yerli turistten çok İran, Irak gibi komşu illerdeki turistlerin gelişi ekonomik hareketlilik yaşıyor. Özellikle İranlı turistler son 10 yılda Van’ın en önemli sirkülasyon kaynağı olurken yaşanan en ufak bir olumsuzluk ise kente yansımasına neden oluyor.
Hem Türkiye’nin hem de Bölgenin en önemli illerinden birisi olan Van, son 10 yılda sürekli inişli çıkışlı süreçler yaşıyor. İç siyasetle ilgili gelişmeler, barış görüşmeleri, çözüm süreci, çatışmalar başta olmak üzere birçok gelişme kentin siyaseti başta olmak üzere ekonomisini, sosyal yaşamanı ve daha birçok konuyu doğrudan etkiliyor. Huzur ve barış ortamı sağlandığında hemen potansiyelini ortaya koyan ve önemli bir kent olduğunu hissettiren kent, bölgedeki olumsuzlukları ise en çok hisseden il olması hasebiyle krizi en derin yaşayan kentlerden birisi oluyor. Bu olumsuzluklardan birisi de İran ile birçok ülke arasında bir türlü bitmeyen krizler. Son 10 yılda İranlı turistlerin gelişi ile ülkenin yaşadığı büyük krizlerden yıkılmadan çıkan Van, geçtiğimiz yıldan bu yana gerginlikleri yüksek derecede hissediyor. ABD’nin ambargosu, İran hükümetinin yurtdışına çıkış harçları ile vatandaşının çıkışlarını azaltma çabası ile birkaç yıl öncesi milyonluk ziyaret rakamlarını yitiren Van’da son dönemlerde ise yine ABD ile olan gerginliğin tedirginliği yaşanıyor. İki ülkenin tansiyonu yükselten hamlelerinden sonra daha büyük çatışmalardan endişe edilirken Van TSO başkanı Necdet Takva, bölgenin nabzını Bloomberg HT’ye değerlendirdi. Takva, bölgedeki durumu değerlendirirken Van’ın bu tedirginliği en çok hisseden illerden birisi olduğunu söyledi.
Van Ticaret Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva, Bloomberg HT'de Canlı Yayın Fokus programına telefonla bağlanarak Hande Berktan’ın sorularını yanıtladı. Van Ticaret Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva, Bloomberg HT'de Canlı Yayın Fokus programında sunucu Hande Berktan'a telekonferans konuğu olarak bölge ticaretiyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Takva, İran ABD geriliminin bölge ticaretini olumsuz yönde etkilediğini söyledi.
“KAYGILARIMIZ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR”
Takva, bölgede yaşanan gerilimin ticareti olumsuz etkilediği ifade ederken, yaşanan gerilimi yakın takip ettiklerini altını çizerek sözlerini şöyle sürdürdü: “İran-ABD gerilimini bütün dünyada olduğu gibi bizde çok yakından takip ediyoruz. Doğrudan yaşadığımız coğrafyanın hemen yanı başında meydana gelen gerginlikler ve çatışmalı süreç hepimizi derinden endişelendiren bir duruma geldi. İran İslam Cumhuriyeti ile aramızda 300 kilometrelik bir sınır var, bu sınırımızda komşu kentler var bu komşu kentlerle son 10 yıldır yoğunluklu bir iş birliği ve ticari faaliyetler sürdürülüyor. Son yaşanan İran ABD geriliminin bu süreci etkileyeceği ile ilgili kaygılarımız her geçen gün artıyor. Özellikle sınır ticareti bağlamında yakaladığımız ticareti ve İran pazarı hareketliliğinde gerçekleştirdiğimiz faaliyetlerin eskisi gibi olmayacağı yönünde, kısa bir sürede olsa eskisi gibi olmayacağını düşünüyoruz” dedi.
TAKVA: KENTTEKİ HARAKETLİLİĞİ OLUMSUZ ETKİLEDİ
Son süreçte yaşanan ekonomik olaylardan kaynaklı olarak yükselen döviz kuru ve dinarın değer kaybetmesi sonucu kentte hareketliliği olumsuz yönde etkilediğini belirten Takva, “İran pazarına turizm faaliyetleri açısından gerçekleştirdiğimiz iş birliğinde 2018 yılında neredeyse bir milyona yakın turistin gümrük kapımızdan ülkemizi ziyaret etmelerini sağlamıştık. Ancak bu rakam 2019 yılında yaklaşık 400 bin seviyesinde bir düşüş yaşandı, bu durumda sadece çatışmalı süreçler değil İran’ın yurt dışına getirdiği yüksek harçlarda buna sebep oldu. Orada meydana gelen devalüasyonla beraber alım yükünün düşmesi dövizin İran dinarına karışı elde etmiş olduğu yüksek meblağ ticaretimizi ve hareketliliğimizi olumsuz etkiledi” diye konuştu.
“AMBARGOLUNUN DERİNLEŞMESİ HEPİMİZİ DE OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYECEK”
Takva, İran’a yönelik gerçekleştirilen ambargolunun derinleşmesi sonucu ülkenin daha fazla olumsuzluklarla karşılaşabileceğini ifade etti. Takva, “2019 yılında 100 milyon dolarlık bir kentsel dış ticaret gerçekleştirdik, bunun yaklaşık 30 milyon doları ihracat artı 65 milyon doları da ithalat olmak üzere yerel ticaretimiz söz konusu oldu. Diğer tarifeli ticarette de bu rakam 200 milyon dolar civarında olduğunu tahmin ediyoruz. İran pazarını geliştirerek birazda alternatifli hale getirmeye çalışıyoruz. Uluslararası anlamda ticareti nasıl etkiliyorsa, yerel anlamda da şu an ki durum olumsuz etkiliyor. İş adamlarımızın İran’da birtakım yatırımları var, özellikle yapı kimyasalları alanında ve mobilya sektöründe, batı Azerbaycan eyaleti diye adlandırdığımız Urmiye de yatırımlarımız var. Firmalarımızın üretim tesisleri var, bu durumdan dolayı onlarla görüşme içerisindeyiz. Bu çatışmalı süreç ve bu misilleme devam etmesi durumunda orada bulunan firmalarımızın da büyük sıkıntı yaşayacağını tahmin ediyoruz, zaten para transferi konusunda ciddi sorun ve sıkıntılar yaşanıyor. Bundan sonra ki süreçte bu ambargonun derinleştirilmesi ve yaygınlaştırılması hepimizi de olumsuz yönde etkileyecek”
ŞEHRİVAN HABER: HAMİT KARAKUŞ –
