Halk ekmek kurulsun denildi kabul edilmedi. Ekmek fiyatı 1,25 olarak belirlendi ancak uyan olmadı. Van’da yaşanan ekmek kavgası büyümeye devam ediyor. Fırıncılar da şikayetçi, vatandaşta...
Van’da uzun süredir gündem de olan ve hemen her gün sıcaklığını koruyan ekmek fiyatlarındaki rekabet çıkmaza doğru gidiyor.Van Fırıncılar Odası ekmek fiyatını 1,25 kuruş olarak belirlerken, çok sayıda fırıncı ve market bu fiyatlara uymak yerine ekmeği daha ucuza satıyor. Hal böyle olunca hem sektör içindeki rekabetten dolayı sorunlar yaşanıyor hem vatandaşın kafası karışıyor. Olaya müdahil olması gereken Fırıncılar Odası da olaya müdahil olmuyor. 1,25 kuşun altında olan fiyatlara müdahale edemeyen oda, sadece üst limite müdahale edebildiğini ifade ediyor. Kentte ki fırınlar ise fiyatı aşağıya çeken birkaç fırıncının ve marketlerden dolayı sorun yaşadıklarını ifade ediyor. Kentte, ekmeği daha ucuza satmak yerine pahalanmasını isteyen fırıncılar maliyetlerini çıkaramamaktan şikayetçi. Diğer yandan vatandaş ise yaşanan rekabet sonrası Halk Ekmeği kurulması gerektiğin belirtiyor. Ancak tüm beklentilere rağmen Van’daki ekmek kavgası bir türlü bitmiyor.
“HERKES EKMEĞİ KONUŞUYOR”
Yeni Doğu Gazetesine konuşan fırıncılardanMehmet Emin Bilici şunları söyledi: “Vangenelinde ekmek fiyatlarında rekabet var. Şu anda gerçekten kazanç sıfıra inmiş. Bir torba un olmuş 120 lira, ekmek ise 80 kuruş. Bir ekmeğin maliyeti şu anda bir liradır. Torba başı bu rekabetten dolayı 20 lira zam gelmiş. Gel de bu işin altından kalk. Bir bardak çay olmuş bir lira. Kimse buna müdahale etmiyor. Mesele ekmek olunca herkes konuşuyor. Yani her şeyin başında ekmek var. Yani günde bir bardak çay içerim ama ekmek yemesem olur. Böyle bir şey olur mu? Olmaz. Yani şu anda gerçekten çok sıkıntı yaşıyoruz. Zarar ediyoruz.”
BİLİCİ: 1,25 KURUŞTAN NASIL SATAYIM?
Sorunun neden kaynaklandığını da açıklayan Bilici, “Bunun sebebi de ben açıkçası söylüyorum. Van’daki bir firmadan kaynaklanıyor. Bu firma Van’da bu rekabetin yaşanmasına neden oluyor. Bizde artık Allah’a havale ediyoruz. Başka bir şey demiyoruz. Ne diyeceğiz. Gramaj biz düşürmeyiz. Gramaj kesinlikle düşmez. Buna belediye müsaade etmiyor. Belediye bu gramaj işine müsaade etmez. Şimdi ekmeği 1,25 liradan satamıyoruz. Rekabet olduğu için satamıyoruz. Ben burada 1,25 kuruşa versem adam geliyor diyor ki falan yerde 80 kuruş, 75 kuruş, 60 kuruş. Fiyatlar böyleyken ven ekmeği nasıl 1,25 kuruştan satayım?” Dedi.
“NE YAPACAĞIMIZI ŞAŞIRDIK”
Gazetemize konuşan Musa Ülten de şöyle konuştu: “Bu rekabet Van’daki 3-4 tane büyük firmadan kaynaklanıyor. Bunların amacı piyasadaki küçük esnafları küçük firmaları bitirmek. Geçen sene biz ekmeği yine bir liraya satıyorduk. Unun fiyatı 50-60 liraydı. Şuan bir çuval un 120 lira. Ancak ekmek fiyatı yine bir lira ama bazı yerlerde ekmek 60, 70, 80 kuruşa satılıyor. Yani kaça tutturabilirsen olmuş. Piyasaya biz hakim olalım mantığıyla hareket ediyorlar. Biz küçük esnaf olarak ne yapacağımızı, ekmeği ne kadardan satacağımızı şaşırmış durumdayız. Şu an fabrikasyon yapan yerleri bilmiyorum ama bizim gibi kara fırın manuel çalışan firmalar bir ekmeğin maliyeti bir liranın üstündedir.”
ÜLTEN: YENİ YILDA DA BİR ŞEY OLMADI
Ekmek dışında fırında yemek ürünleri de çıkarmaya başladıklarını aktaran Ülten, “Her gün ekmek satışından zarar ediyoruz. O yüzden hiç olmasa lahmacundan, dönerden veya başka şeylere yöneldik. Yani onlardan kazanamaya çalışıyoruz. Ayakta kalmaya çalıyoruz. Bu gidişle bu işte çok zor ve bu da bir yere kadar. Biz yılbaşını bekledik beli ki yeni yıla zam yaparlar ya da düzenli bir fiyatla istikrarlı bir şekilde satarız diye. O da öyle görünüyor odalarla yatırımcılar, lokantacılar odasıyla görüştüm, gündemimizde öyle bir şey yok dediler. Özellikle bu İpekyolu Belediyesi ve Büyükşehir Belediyesine kayyum atandıktan sonra kimse sorgulamaz hale geldi. Kayyumun bazı firmaların arkasında oluğunu birçok arkadaş biliyorlar, birçok yardımlarının dokunduklarını ve maddi zararını karşıladıklarını biliyorlar. Bu yüzdende piyasa bu hale getirildi.” Şeklinde konuştu.
ÖZDEMİR: BU ADALET DEĞİL
Nuri Özdemir ise yaşanan fiyat rekabetiyle ilgili şu ifadelere yer verdi: “Ekmek fiyatları daha önce 1 lira 25 kuruştu. Fiyat böyleyken işçiler bir şey yiyebiliyordu. Usta olsun, çırak olsun, eleman olsun bir şeyler yiyebiliyorlardı. Ancak şimdi her şey pahalandı. Un, susam, yağ her şey pahalandı. O yüzden şimdi 1 lira bizi kurtarmıyor. Sağ olsun bazı arkadaşlar piyasada ekmeği 60 kuruştan, 50 kuruşa veriyor. Böylelikle de işçinin hakkını yiyorlar. Elemanlarını çıkartmış bazıları. Bu çok ayıp bir şey. Ben olsam üzülürüm. Çıkarttığım kişiye de yazık olur. Çünkü oda bir ev geçindiriyor. Evdeki insanların hakkına girmiş olurum. Bu adalet değil. Haksızlık yapıyorlar. Bir tek Van değil tüm fırıncılar için geçerli.”
ÖZDEMİR: ALLAH KABUL ETMESİN
Birçok fırının kepenk kapattığını ifade eden Özdemir, “Bazı yerlerde eleman ve ustalarını çıkarmış. Bu böyle devam ederse, bende gece olan vardiyamı kapatıp gündüz devam edeceğim. Gece vardiyasını da kapatırsam maalesef ki 2 usta ve 1 çırak çıkartmak zorunda kalacağım. Bu insanlarda evli ve çocuk sahibi insanlar. İşten çıkartırsam hem onların vebaline hem de çocuklarının vebaline girmiş olacağım. Allah kabul etmesin. Ne diyeyim. Milletin hakkıyla oynuyorlar. Unun fiyatı olmuş 120 lira. Ekmeğin fiyatının 1 lira olması kurtarmıyor. Hele taş ekmeğin fiyatı hiç kurtarmıyor. Taş ekmekte 80 kuruş, 90 kuruş arası satılıyor. Bu yüzden kurtarmıyor. Dükkanına 5 bin ile 15 bin lira arası kira veren insanlar var. Hal böyle olunca da bazıları kapatmak zorunda kalıyor. Piyasanın düzelmesi hem bizim için hem elemanlarımız için hem de vatandaş için çok iyi olur. Vatandaş ekmeği dışarda 60 kuruşa soruyor. Buraya geliyor fiyat soruyor. 1 lira deyince tepki gösteriyor. Nasıl olur diyor. Gel de bunu vatandaşa anlat. Bir şey söyleyemiyorsun. Çünkü vatandaş her zaman haklıdır. İstediği yerden alır.” İfade etti.
“MAHKEMELİK BİLE OLDUK”
Özdemir son olarak şunları söyledi: “Çoğu fabrikalar katkı maddesi kullanıyor ekmek yapımında. Ama bizde öyle bir şey yok. Taş ekmek mesela onda katkı maddesi kullanılmaz. Kullanıldığı zaman o ekmek çöker. Bazı insanlar bunu ayırt edemiyor. Bugün git bir firmada ekmeğini tart. Ben tarttım mesela bir ekmeğin gramı 210 gram olmasına rağmen, orada 175 gram. Çünkü gramajından kısmışlar ve piyasaya 60 kuruşa veriyorlar. Milletin hakkına giriyorlar. Bu neticeyi hiç iyi bulmuyorum. Allah kabul etmesin diyorum. Fırıncılar birlik olsa bu iş böyle olmaz. Kul hakkı yiyorlar. Bu hak burada olmasa da elbette ki öbür dünyada sorulacak. Biz fırıncılar daha önce bir araya geldik. Hatta şu an mahkemeler devam ediyor. Mahkemeye vermelerine rağmen hala bir şey fayda etmiyor. İşsizlik çok olduğu için insanlarda fiyatı daha uygun olan ekmeği alıyorlar. İnsanlar 1 lira alacağıma 60 kuruşa alayım diyor. Onun hesabını yapıyor. Fırıncıların bir araya gelmesi de fayda etmiyor. Adam piyasaya düşmüş köylere kadar ekmek götürüyor. Mahkemenin sonucunu bekliyoruz bakalım ne olacak.”
TUNCİL: ESNAF ZARAR EDİYOR
Yaşanan ekmek rekabetiyle ilgili görüştüğümüz Fırıncılar Odası Başkanı Osman Tuncil de, “Fiyatlar rekabetten dolayı bazı yerlerde değişikliler vardır. Ama inşallah en kısa sürede bu rekabet ortadan kalkar. Herkes kendi hakkettiği fiyata döner. Daha doğrusu odanın bakanlığın belirlemiş olduğu fiyata uyuyor ve kendisini de kurtarır. En azında ilimizin ekonomisinde katkıda bulunur. Esnaf zor durumda, bu Fiatlar esnafın zararınadır. Çünkü ekmek fiyatları bir lira on bir kuruş maliyeti varken şuanda bakıyoruz ekmek 70 kuruş. 80 kuruştan satılıyor vatandaş tabi belki burada 20, 30 kuruş. Ucuza ekmek alıyor ama esnaf bitiyor. Esnaf zarar ediyor. Yani bizim istişare edip onları bir araya getirip bu işi o şekilde çözmek. Yoksa yasal bir düzenleme yok yani. Ucuz satmanın önüne geçmenin bir şeyi yok. Adam belirlenmiş olan rayısın üstünde satmadıkça ve belirlenen gramajın altına düşmedikçe müdahale etme şansımız yok.” Diye konuştu.
YENİ DOĞU GAZETESİ: MECNUN ÇALİ – AYCAN DOĞMAZ / ÖZEL HABER
