Türkiye’de her gün yükselen yeni yapılarla konut satışları gün geçtikçe artıyor. Ülkede her yıl artana konut sayıları ile kentlerde betonlaşmaya devam ederken, açıklanan son rakamlar ile geçen yılın aynı ayına göre konut satışı düştü. Peki, Van ve bölge illerinde ne kadar konut satıldı?
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) konut satış istatistiklerine göre ülke genelinde ekimde satılan konut sayısı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,5 azaldı. Ekimde satılan konut sayısı 142 bin 810 oldu. Ekimde satılan konut sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,5 azalırken, ipotekli konut satışları yüzde 525,1 artarak 50 bin 411'e yükseldi. Konut satışlarında İstanbul 24 bin 451 konutla ilk sırada (yüzde 17,1) yer aldı. İstanbul'u 13 bin 978 konut satışıyla (yüzde 9,8) Ankara, 9 bin 12 konut satışıyla (yüzde 6,3) İzmir izledi. En az satış olan iller 13 konutla Hakkari, 24 konutla Ardahan ve 93 konutla Bayburt oldu. Açıklanan rakamlara göre; Van’da 2019 yılının ekim ayında 716 konut satılırken, aynı tarihte, Muş’ta 220 konut, Bitlis'te 239 konut ve Hakkari’de 13 konut satıldı. Bu arada Türkiye’de yabancılara satılan konut sayılarında da düşül meydana geldi. Ayrıca derlenen bilgilere göre deprem riskinde yer alan Türkiye’de deprem sigortaları gün geçtikçe artıyor.
İPOTEKLİ KONUT SATIŞLARI
İpotekli konut satışları ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 525,1 artarak 50 bin 411'e yükseldi. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 35,3 olarak belirlendi. İpotekli satışlarda İstanbul 8 bin 408 konut ve yüzde 16,7 payla ilk sırada yer aldı. Toplam konut satışları içinde ipotekli satış payının en yüksek gerçekleştiği il yüzde 54,3 ile Artvin oldu. Diğer konut satışları ekimde yıllık bazda yüzde 33,3 azalarak 92 bin 399 olarak tespit edildi. Bu kategoride İstanbul 16 bin 43 konut satışı ve yüzde 17,4 payla ilk sırada yer aldı. İstanbul'daki toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 65,6 olarak kaydedildi. Ankara 7 bin 875 diğer konut satışıyla ikinci sırada bulunurken, bu ili 5 bin 344 konut satışıyla İzmir izledi. Diğer konut satışının en az gerçekleştiği il 10 konutla Hakkari oldu.
50 BİN 181 KONUT İLK DEFA SATILDI
İlk defa satılan konut sayısı ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32,9 azalarak 50 bin 181'e geriledi. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 35,1 oldu. İlk satışlarda İstanbul 8 bin 988 konutla en yüksek payı (yüzde 17,9) aldı. İstanbul'u 3 bin 683 konut satışıyla Ankara, 2 bin 967 konut satışıyla İzmir takip etti. İkinci el konut satışları ekimde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 29,2 artarak 92 bin 629 olarak gerçekleşti. İstanbul 15 bin 463 ikinci el konut satışı ve yüzde 16,7 payla bu alanda da ilk sırada yer aldı. İstanbul'daki toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı yüzde 63,2 oldu. İstanbul'u 10 bin 295 konut satışıyla Ankara, 6 bin 45 satışla da İzmir izledi.
YABANCILARA 4 BİN 272 KONUT SATILDI
Yabancılara yapılan konut satışları, ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 31,9 azalarak 4 bin 272 oldu. Bu alanda ilk sırada 2 bin 43 konut satışıyla İstanbul yer alırken, bu ili 912 satışla Antalya, 215 satışla Bursa, 192 satışla Ankara ve 134 satışla Yalova izledi. Ekimde Türkiye'den, Irak vatandaşları 597, İran vatandaşları 536, Rusya vatandaşları 292, Almanya vatandaşları 225, Afganistan vatandaşları ise 185 konut edindi.
10 AYIN ZİRVESİNDE
Yabancılara konut satışı ekimde 4 bin 272 adetle 10 ayın zirvesini görürken, ocak-ekim döneminde 36 bin 197 konut yabancılara satıldı. Yabancılara konut satışı son üç aydır kademeli olarak artış gösteriyor. Yıla hızla başlayan ve 40 bin hedefine doğru adım adım gidilirken, ekimde yabancılar 4 bin 272 konut satın aldı. Geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 32'lik düşüş yaşansa da eylül ayına kıyasla yüzde 2'lik artış görüldü. Böylece 10 ayın en yüksek aylık rakamına ulaşıldı. Türkiye'de konut piyasasının cazibesini koruması yabancılara konut satışlarında farkını gösteriyor. Bu yılın ocak-ekim döneminde yabancıların satın aldığı konut 36 bin 197'ye yükseldi. Geçen yılın ilk 10 ayında 30 bin 431 adetlik konut satışı göz önüne alındığında yüzde 19'luk artış yabancıların ilgisinin sürdüğüne işaret ediyor. Gayrimenkul sektör temsilcileri geçen yıl yabancılara 39 bin 663 adet konut satıldığını anımsatarak, bu yıl 40 bin seviyesinin rahatlıkla görülebileceğini ve tarihi zirvenin 45 bin seviyelerine çıkabileceğini belirtti.
İSTANBUL'DA HEDEF 20 BİN
Megakent İstanbul, yabancıların konut alırken tercih ettiği iller arasında ilk sıradaki yerini açık ara koruyor. Ekimde İstanbul'dan 2 bin 43 konut satın alan yabancılar, 10 ayda 16 bin 322 adet konutun sahibi oldu. Böylece geçen yıl İstanbul'dan 14 bin 270 konut satın alan yabancılar, 10 ayda geçen yıl rakamlarını geride bıraktı. Sektör temsilcileri İstanbul'da bu yıl 20 bin konutun yabancılara ev sahipliği yapabileceğini kaydetti. Yabancıların en fazla konut satın almaya tercih ettiği ikinci il olan Antalya'da ekimde 912 ve 10 ayda 7 bin 169 konut yabancılara satıldı. Yabancıların ekimde en çok konut aldığı iller içinde 215 konutla Bursa üçüncü, 192 konutla Ankara dördüncü ve 134 konutla Yalova beşinci sırada yer aldı. Yılın 10 ayında ise İstanbul ve Antalya'yı 2 bin 4 konutla Ankara, 1873 konutla Bursa ve 1432 konutla Yolava izledi.
IRAKLILAR LİDERLİĞİ SÜRDÜRÜYOR
Türkiye'de konut sahibi yabancıların uyrukları dikkate alındığında, Iraklılar, liderliğini sürdürdü. Geçen yılın ekim1439 konut satın alan Iraklılar, bu yılın aynı döneminde 597 konutun sahibi oldu. Iraklıları, 536 konutla İranlılar, 292 konutla Ruslar, 225 konutla Almanlar ve 182 konutla Kuveytliler takip etti. Bu yılın ocak-ekim döneminde ülke uyruklarına göre yabancılara yapılan konut satış rakamları incelendiğinde, Iraklılara 6 bin 124, İranlılara 4 bin 160, Ruslara 2 bin 231, Suudilere 1840 ve Afganlara 1663 adet konut satışı gerçekleştirildi.
FAİZ İNDİRİMİ KONUT SATIŞLARINI ARTIRDI
Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER), yılın üçüncü çeyreğinde faiz ve konut fiyat endeksinde artış trendinin etkisiyle ipotekli konut satışlarında önemli bir artış yaşandığını açıkladı. GYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde irdelediği "GYODER Gösterge Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2019 3. Çeyrek Raporu"nu yayımladı.
Rapora göre, konut satışlarında yaşanan artış ipotekli satışlardan kaynaklanırken, konut kredisi faiz oranlarının aylık yüzde 1’in altına çekilmesi ve konut fiyat endeksinde artış trendinin etkisiyle konut satışlarında olumlu etki konuşulmaya başlandı. 3. çeyrekte, önceki yılın aynı dönemine göre ilk el satışlarda yüzde 21,7 gerileme görülürken, ikinci el satışlarda yüzde 20,9 artış yaşandı. İpotekli satışlarda, geçen yılın aynı dönemine göre adet bazında yaklaşık yüzde 92,8’lik artış, ipotekli satışların dışında diğer satışlarda yüzde 15,6 aşağı yönlü hareket izlendi. Eylül 2019'da faiz indirimlerinin etkisiyle ipotekli satışlara ilgi yükseldi ve geçen yılın aynı ayına göre 5 kat artış yaşandı.
Türkiye genelinde toplam AVM sayısı 453’e, toplam kiralanabilir alan stoku ise 13 milyon 453 bin metrekareye ulaştı. En fazla AVM'ye sahip iller sırasıyla; İstanbul (147 adet), Ankara (38 adet), İzmir (28 adet) iken İstanbul, toplam kiralanabilir alan stokunun yaklaşık yüzde 39’una sahip. Kira kontratlarının TL’ye çevrilmesinin yanı sıra enerji ve iş gücü maliyetlerindeki kayda değer artış nedeniyle alışveriş merkezi yatırımcılarının giderlerinin gelirlerinden daha yüksek bir oranda arttığı görüldü. Bazı perakendeciler; belirli "ciro/kira" hedefleri belirleyerek verimsiz mağazaları kapatma kararını daha agresif bir şekilde uygulamaya başladı. Bankaların/finans kurumlarının AVM’nin dövize endeksli kontrat gelirleri üzerinden kredilendirme sürecini yürüttüğü bu süreçte TL’ye geçiş ile güncel kur üzerinden gelir elde edemeyen ve döviz borcu için yeniden bir yapılandırmaya gidemeyen AVM yatırımcılarının zor bir yıl geçirdiği görüldü.
YENİ DOĞU GAZETESİ: AYCAN DOĞMAZ
