Türkiye’de son birkaç ayda yapılan zamlar vatandaşın tepkisine neden oldu. Özellikle yaz mevsiminin bitmesiyle birlikte kış aylarının yaklaşmasıyla doğalgaz, elektrik, kömür gibi yakıt ürünlerine yapılan zamlar vatandaşı kara kara düşündürüyor.
Aralık 2017’den Eylül 2019’a kadar geçen süreçte doğalgaza konutlarda yüzde 64, büyük sanayi kuruluşlarına yüzde 120, elektrik santrallerine ise yüzde 110 zam geldi. Doğalgaza yapılan yaklaşık yüzde 30 oranındaki zamma tepki gösteren vatandaşlar, dövizdeki indirime rağmen yapılan zamlara anlam veremediklerini söyledi. 23 Haziran yerel seçimlerinin ardından elektrik, çay, şeker ve yakıt başta olmak üzere pek çok kaleme zam gelmişti. Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi, konutlarda kullanılan doğal gaz fiyatını yüzde 30 civarında artırdığını açıklamıştı. Böylece bin metreküp gazın fiyatı 500 liradan 650 liraya yükselmiş oldu. Kış öncesi yapılan zamlar, vatandaşın tepkisini çekti. Son olarak önceki gün elektriğe yapılan yüzde 14,9’luk zam ile vatandaş kış ayını nasıl geçeceğini kara kara düşünmeye başladı. İşteVanlıların yapılan zamlara verdiği o tepkiler.
DUMAN: BU KIŞ ZOR GEÇECEK
Yeni Doğu Gazetesi’ne konuşan Sait Duman isimli vatandaş şunları söyledi: “Doğalgazı bilmiyorum ama kömürü biliyorum. Her yıl güzeldi ama bu yıl güzel değil. Çünkü dumanlı ve bundan memnun değiliz. Bizim için bu kış biraz zor geçecek. Ben çalışmıyorum. 3 oğlumda çalışmıyor bu yıl nasıl geçecek bilmiyoruz. İş-Kur’a başvurdum ama ismim çıkmadı. Yetkililerde bizi düşünsün. Biz olmasak onlar kazanamaz. Millette yardımcı olsunlar.”
ARSLAN: ARTIK ZAM YAPMASINLAR
İbrahim Arslan isimli vatandaş ise zamların artık yapılmaması gerektiğini söyleyerek, “Zamlarla ilgili bir bilgim yok. Yardım kömürü alıyoruz ama bu da çok kötü bir kömür. Bunun üzerine bu sene 40 torba verecekler. Bu da çok az. Kesinlikle bizim için kışa yeterli değil. Yetkililere ne söylersek söyleyelim onlar yine kendi dediklerini yapacaklar. Ben kömür kullanıyorum ve zam geldi. Yardım kömürü dışında satın almak istesem böyle bir alım gücüm yok. Bu sene nasıl olacak beli değil. Ve bu zamma karşıyız artık kaldıramıyoruz. Benim 4 öğrencim var onları nasıl okutturacağım bilmiyorum. Yetkililerde artık zam yapmasınlar.” Dedi.
UÇUŞ: HALK ÇOK MAĞDUR
Hacı Uçuş isimli vatandaşta zamanlar ilgili şöyle konuştu: “Doğalgaz kullanıyoruz. Faturalar bizi baya zorluyor. Doğalgaz konusunda indirim yapmaları gerekiyor. Bu kış zor geçecek gibi görünüyor zamlardan dolayı şehir dışında çalışmak zorunda kalıyorum. Halkı düşünüp zam yapmasınlar. Ben emekli bir insanım bu zamlar bize iyi değil. Yetkililer halka yardımcı olmalı halk mağdur durumda fakir insanları da düşünmeleri gerek”
AKBAŞ: NE OLACAK HALİMİZ?
Tayfur Akbaş yaptıkları hiçbir hesabın tutmadığını belirterek, “Ben kömür kullanıyorum. Sürekli zam alıştık artık. Bu yıl biraz zor geçecek yetkililerin bir çare bulmaları gerekiyor. Bu böyle olmaz. Her gün zam bıktık artık. Bundan bizim seçtiklerimizde hiç bizi sormuyor. Tamam, zamlar yapılıyor anladık. Ancak ne asgari ücret artıyor ne de insanları maaşları artıyor. Peki, sorarım. Bu kadar az ücret ile insanlar kömür mü alacak, gaz parası mı verecek, kira mı ödeyecek evine erzak mı alacak? Ne hesap yaparsam yapayım işin içinde çıkamıyoruz. Ne olacak halimiz bilmiyorum.” Şeklinde konuştu.
PATRONLAR ZAMMA TEPKİ GÖSTERDİ
Elektriğe ve doğalgaza son bir yıl içerisinde toplam 10 kere zam iki kere indirim geldi. Hal böyle olunca patronlar yapılan zamlara tepki gösterdi. BUSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Türkay, “Yıl sonu enflasyonu yüzde 12 öngörülüyor. Gelecek yıldan itibaren de yüzde 5'lik büyüme hedefi var. İşsizlik yüzde 12'lerin altına çekilecek deniliyor. Ancak aradan saatler geçmişken elektriğe yüzde 14.9 zam geliyor. Bunu üretenler olarak telâfi etmemiz, çok istememize rağmen kolay olmayacak” dedi.
ENERJİ MALİYETİ ALDI BAŞINI GİTTİ
Türkay, sanayicinin 3 temel maliyeti olduğunu, bunların, ham madde, işçilik ve enerji olarak sıralamanın mümkün olduğunu ifade ederken, şunları söyledi: “Ham madde fiyatını belirleyemiyoruz. Enerji maliyeti aldı başını gitti. Bir tek işçilik maliyeti kaldı elimizde. O da zaten bulunması zor olan yetişmiş iş gücünün kaybına sebep oluyor. Üretim giderek zorlaşıyor. Acilen sanayicinin enerji giderini düşürmenin yolu bulunmalı. Sanayiciler olarak bütün bu zorluklara rağmen elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz. ”
“BU HESABIN İÇİNDEN ÇIKMIYORUZ”
Türkay, açıklanan ekonomik hedeflere ulaşmayı en çok isteyenler arasında sanayicilerin olduğunu, ancak hedeflere ulaşmak için yapılanların da buna uygun olması gerektiğini ifade etti. Türkay, son iki ayda elektrik ve doğal gaza yüzde 32 zam geldiğini hatırlatarak, “Enflasyon hedefi yüzde 12, enerji zammı yüzde 32. Bu hesabın içinden çıkamıyoruz. İşimiz kolay olmayacak” dedi.İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, geçtiğimiz günlerde doğalgaz fiyatına yapılan yüzde 14,90 zam oranına ilişkin olarak “Bu zamlar üretim ekonomisine zarar verebileceği gibi destek olduğumuz enflasyonla mücadele programı ile de bağdaşmıyor.” ifadelerini kullanmıştı.
BAHÇIVAN: DOĞRU BULMUYORUZ
Bahçıvan, konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada zam kararının, sanayicilerle istişare ederek gözden geçirmesinde her açıdan fayda gördüklerini belirtti. Bahçıvan, “Şimdi, 1 Eylül 2019 tarihinden geçerli olmak üzere yüzde 14,90 daha zam yapıldığını öğrenmiş bulunuyoruz. Ekonomik dengelerin oluşması açısından, dış konjonktürdeki gelişmelere bağlı olarak zaman zaman fiyat ayarlamaları yapma gereğinin farkındayız. Fakat daha önce de yaşadığımız gibi, bu fiyat ayarlamalarına sanayiciler olarak bir hazırlık zamanının tanınmadan, sanayiciyle istişare edilmeden yapılmasını doğru bulmuyoruz.” değerlendirmesini yapmıştı.
YENİ DOĞU GAZETESİ: MECNUN ÇALİ - AYCAN DOĞMAZ – ÖZEL HABER
