Tarihi, kültürel ve turistik alanları ile son yılların gözde illerinden birisi olan Van bir taraftan da diğer alanlarda ve sektörlerde iyileşme mücadelesi veriyor. Hala eğitim, ekonomi, gelişmişlik, refah gibi birçok alanda gerilerde yer alan için önemli kesimlerden sık sık tavsiyeler dile getiriliyor.
Van’ın birçok değeri ve öne çıkan yönü ile konuşulduğu şu sıralar Van Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (VANESOB) Başkanı İsa Berge’den geldi. Berge Van adı ile başlayan sayısız değer olduğuna vurgu yaparken Van’ın birçok alanda öne çıkması için bazı adımların atılması gerekliliğini savundu. Başta 2020 yılının Urartu yılı ilan edilmesi, Güneş enerji yatırımlarında hamleler yapılması, kentin kurumsal bir tanıtım ile öne çıkarılması, turizmde yeni yatırımlar yapılması gibi öneriler sunan Berge, bu süreçte yeni bir Van kurulması hususun da altını çizdi. Yeni bir imar ile kentin yeniden inşa sürecinin başlaması gerektiğini vurgulayan Berge, bunun gibi birçok adımı tek tek Şehrivan aracılığı ile sıralayarak geleceğin Van’ı ile ilgili bir çerçeve çizdi. Van ile başlayan birçok değer markalaşma ve kurumsallaşmak için sıra bekliyor. Kahvaltısı, Kalesi, Kedisi ile öne çıkan Van şehri başında ‘Van’ olan daha birçok değeri ön plana çıkarmayı bekliyor. Son dönemlerin gözde kenti Van buna rağmen en büyük kurumsallaşma sıkıntısını şehirleşmede yaşıyor. Bunun içinde en önemli adamın Van şehrinin yeniden inşa süreci… 2020
URARTU YILI İLE BAŞLANMALI
Berge, Van’ın kalkınması için atılması gereken adımları sıraladığı açıklamasında şu ifadelere yer verirken bu noktada turizme ayrı bir önem verilmesi gerektiğini vurguladı. Berge bunun için ilk adımın Urartular’ın gündeme getirilmesi olduğunu savunurken: “2020 Urartu yılı ilan edilmelidir. Sağlık, kültür, doğa, deniz, kongre, gastronomi, spor ve inanç ve kış turizmi öne çıkmalıdır. Van, Türkiye’nin Ortadoğu’ya, Kafkaslara ve Orta Asya’ya açılan kapısıdır. Sınır ticaretinde kotalar karşılıklı olarak arttırılmalıdır. Kapıköy, Esendere, Gelincik ve Çilli sınır kapılarının 24 saat hizmet vermelidir. Van’ın tanıtımı için ulusal televizyonlara reklam verilmelidir. (örnek abalı kayak merkezi). Van’ı Türkiye genelinde ve dünyada tanıtacak kent kimliğini ortaya koyan bir logo çalışması yapılmalıdır. Van Gölü etrafına 5 yıldızlı oteller yapılmalıdır. Van Kalesi’nden havalanmak üzere balon turları hizmete başlamalıdır. Özellikle kışın trenle seyahat öne çıkıyor. Van Gölü Ekspresi projesi hayata geçirilmelidir ve kuzey Van Gölü demiryolu hattı hizmete başlamalıdır.”
“UÇUŞ SAYISI ARTMALI, YURT DIŞI UÇUŞLAR BAŞLAMALI”
Van’ın çevre ülkelere uçuşlarının olması gerektiği hususunu özellikle vurgulayan Berge; “Urartu, Asur, Pers, Roma, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Safeviler, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetleri ile tarihe beşiklik etmiş Van’ın bazı dünya değerleri bulunuyor. Van’ın tescilli 150 değerinin 101’i uluslararası düzeyde bu nedenle, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın bölge ofisi, mutlaka Van’a kurulmalıdır. Van Ferit Melen Havalimanı’ndaki uçuş sayıları arttırılmalı ve gece uçuşları başlatılmalıdır. Van-İran, Van-Irak, Van-Erbil, Van-Azerbaycan, Van-Gürcistan ve Van-Ermenistan uçuş seferleri başlatılmalıdır.” Dedi.
“ÇEVRE YOLU BİTMELİ, YENİ BİR OTOGAR YAPILMALI”
Berge Van ile ilgili olarak ayrıca; “Güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretimi kapasitesinde Türkiye birincisi olan Van’da, Güneş Elektrik Santralı (GES) projeleri uygulanmalıdır. Dış ticaret kapsamında olan akaryakıt tıpkı 1997-1999 döneminde olduğu gibi sınır ticaretine konu edilen ürünler arasına alınmalıdır. Endüstriyel tarım ve hayvancılığa geçilmelidir. Van’a yakışır bir yeni otogar yapılmalı ve çevre yolu tamamlanmalıdır. Van’a lojistik merkez kurulmalıdır. Türkiye perlit rezervinin yaklaşık yüzde 55’i yani 3 milyar 133 milyon 900 bin tonu Van’da. Dünya rezervinin yaklaşık yüzde 41’ine denk gelen bu potansiyel değerlendirilmelidir. Van Gölü’nde bulunduğu iddia edilen 50 bin ton uranyum konusu araştırılmalıdır. Dünyanın tek sodalı gölü olan Van Gölü için koruma kanunu çıkarılmalıdır.” Sözlerine yer verdi.
SAHİL YOLU PROJESİ TAMAMLANMALI, EDREMİT-YYÜ ARASI SEFERLER BAŞLAMALI
“Van Gölü sahil yolu projeleri tamamlanmalıdır. Van Gölü kirliliğinin önüne geçilmelidir ve arıtma tesisi bir an önce tamamlanmalıdır. Sıhke Gölü, Erçek Gölü ve diğer göller turizme açılmalıdır. Katı atık geri dönüşüm tesisi projesi bitirilmeli. Tramvay projesi uygulanmalıdır. Deniz otobüsleri Edremit-YYÜ arası yolcu taşımaya başlamalıdır. (Edremit-İskele, İskele-Van YYÜ güzergahı) Ana sınıfından liseye kadar tüm engellilerin eğitim alabileceği bir okul yapılmalıdır.”
ÇARPIK KENTLEŞME ÖNLENMELİ…
“Van’ın lokomotif sektörü olan inşaatın canlanması ve çarpık kentleşmenin önüne geçilmesi için kentsel dönüşüm projeleri arttırılmalıdır. Kent meydanı projesi bitirilmelidir. Otopark sorunu çözülmelidir. Van İl Jandarma Komutanlığı taşınmalı ve yerine botanik park yapılmalıdır. Hacıbekir kışlası taşınmalı yerine dev eğlence merkezi yapılmalıdır. (Vanland) Edremit, Toprakkale, Erek dağı ve uygun yerlere teleferik projesi uygulanmalıdır. Yerel yönetimler yaşanılabilir bir Van olgusu ortaya çıkarabilirse, çocuk nörolojisi, kadın doğum uzmanı ve nükleer tıp alanındaki doktor sıkıntısı da kalmayacaktır. İyi doktorlar Van’a atanarak sağlık göçü önlenebilir. Yaylalar ve meralar canlandırılmalıdır, sayısı binlere ulaşan ve şehir içinde kalan ahırları taşınmalıdır.”
“YENİ VAN KURULMALIDIR”
Berge, yeni Van’ın inşasına ayrıca dikkat çekerek bu noktada imar konusunun en önemli hamlelerden birisi olduğuna vurgu yaptı. Berge: “Van cazibe merkezi iller arasındadır. İmar uygulamaları bir şehri marka şehir yapar. Yeni Van için yeni imar alanları açılmalıdır. İpekyolu, Tuşba, Gürpınar ve Saray anayolları başta olmak üzere ticari alanlar arttırılmalıdır. Van’ın vizyonunu daha da yükseltmek adına İpekyolu ve Erciş yolu üzerine yeni Van kurulmalıdır. Van çarşı sınırları genişletilmelidir. Van merkezi, Cumhuriyet Caddesi ile Maraş Caddesi arasında sıkışmış durumdadır. Ara sokaklarda 1938’lerden kalma tek katlı yapılar var. Bu işyerleri kentsel dönüşüm kapsamında yenilenmelidir. Bu da ticari hayata büyük bir canlılık katar. Cumhuriyet Caddesi’nde ve Beşyol’da bile tek katlı eski yapılar bulunuyor. İkinisan Caddesi gibi İskele ve Sıhke caddeleri de canlandırılmalıdır. Söz konusu bölgelerde H (yükselik) serbest yeni imar alanları açılmalıdır. Bu adımlar ile işsizlik azalır ve herkes kazanır. Böylece esnafımız ve sanatkarımız da borç batağından kurtulur ve refaha ermiş bir Van’da yaşamanın keyfini süreriz.”
VAN İLE BAŞLAYAN MARKALARIN SAYISI ARTMALI
“Söz konusu adımların atılması durumunda Van’ın en önemli sorunları arasında yer alan genç işsizliğin de azalacağını ve herkesin kazandığı bir dönemin başlayacağını vurgulayan VANESOB Başkanı Berge, milletvekillerinin Van için daha fazla lobi yürütmesi gerektiğini, Van’ın ve Türkiye’nin 2023 vizyonuna ulaşabilmesi adına VAN ESOB olarak, Van’ın ivmesini hızlandıran projelere destek vereceklerini sözlerine ekledi.” Van’ın geleceğinin inşası noktasında ilk adımın içinde Van geçen değerlerin olduğunu belirten Berge, bu noktada Van Kahvaltısı, Van Kedisi gibi değerlerin yanında, “Van kahvaltısı, Van otlu peyniri, Van Gölü Canavarı, Van kalesi, Van Kedisi, Van Güvercini, Van Kelebeği, Van Lalesi, Van Florası, Van Mavişi (Vernica Vanensis), Van Cacığı, Van Pastası, Van Evleri, Van savatlı gümüşü, Van Kilimi, Van Gölü Ekspresi, Van armudu, Van yılanı, Van evleri, Eski Van şehri.” Öne çıkarılabilecek sayısız turizm markası olduğuna vurgu yaptı.
ŞEHRİVAN ÖZEL: HAMİT KARAKUŞ/HAKAN İZGİ