Van’ın en büyük zenginliği olan Van Denizi son yıllarda yapılan çağrılara rağmen bilinçsiz bir şekilde kirletilmeye devam ediyor. Başta Vanve çevre illerde çalışmayan arıtma tesisleri olmak üzere göle her gün akıtılan onlarca ton atık ile göz göre göre öldürülen Van Denizi’nin ömründen ömür gidiyor. Kimi çevrelerin 25-30 yıl ömrü kaldığını söylemesine rağmen hala ciddi bir koruma tedbiri alınmayan göl için VanYüzüncü Yıl Üniversitesi’nden uzmanlar geçmiş yıllardaki yükselmelerin olmadığını aksine gölün bir metreye yakın çekildiğini söyledi!
VAN GÖLÜ KİRLENMEYE VE SU KAYBETMEYE DEVAM EDİYOR!
1700 rakımda, Türkiye’nin en büyük, dünyanın da en 3’üncü büyük sodalı gölü olması yanında Van için eşsiz bir zenginlik ve güzellik olan Van Gölü için tehlike çanları çalmaya devam ediyor. Yüz binlerce yıllak bir geçmişe sahip olmasına rağmen son 10-15 yılda hiç olmadığı kadar büyük bir kirlilik ile yüz yüze kalan Van Gölü’nde çekilmeler korkunç noktaya gelmeye başladı. Arıtma tesislerinin azlığı, her gün göle akan onlarca ton atık ve daha bir çok sebep ile kirlenen Van Gölü için uzmanlar bir kez daha acı konuştu. Son bir kaç yıldır kirliliği ile ilgili uyarıla rağmen hala bir tedbir almayan Van Gölü son korkunç veriler Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğretim üyeleri eliyle paylaşıldı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, küresel iklim değişikliğine bağlı olarak Van Gölü’ndeki su seviyesinde geçmişteki gibi yükselmelerin yaşanmayacağını söyledi. Van Gölü’ndeki su seviye farkının bundan sonra eksiye doğru seyredeceğini dile getiren Alaeddinoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bundan sonra geçmişteki gibi göl seviyesinde yükselmeler yaşanmayacak. Büyük ölçüde artık düşüşler göreceğiz.” Dedi. Bir taraftan kirlilik bir taraftan iklim değişikliği ile yok olmaya yüz tutan göl için kimi çevreler de 20-40 yıllık ömür biçen ürkütücü uyarılar yaparken, Van Denizi ise göl çevresindeki yerleşimlerin tamamında tam kapasite çalışan arıtma tesisleri ve Van Gölü Koruma Kanunu’nu beklemeye devam ediyor.
VAN GÖLÜ’NDEKİ DEĞİŞİM KORKUTUYOR!
Dünyanın en büyük sodalı gölü, Türkiye'nin ise en büyük gölü olan Van Gölü’nde küresel iklim değişikliğine bağlı olarak Haziran-Ekim ayları arasında buharlaşmanın yüksek olması nedeniyle su kaybı yaşanıyor. Yıl içerisinde yağışlı ve kurak olmak üzere iki periyot halinde seviye farklılığı gösteren Van Gölü’nde, geçmişte 25-30 santimetreyle ifade edilen seviye farklılıkları, günümüzde bir metreyi aşıyor. Yıl içerisinde bir metreye yakın ilerleme ve çekilmenin yaşandığı gölde yaşayan canlılar, göl kıyısını kullanan insanlar ve sulak alanlar olumsuz etkileniyor.
GÖLÜN TAM BİR METREYE KADAR ÇEKİLDİ!
Konuyla ilgili konuşan Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, Van Gölü'nde bundan sonra geçmişteki gibi yükselmelerin yaşanmayacağını ve büyük ölçüde düşüşlerin görüleceğini belirtti. Van Gölü’nün yıl içerisinde farklı seviyelere ulaştığına dikkat çeken Prof. Dr. Alaeddinoğlu, “Bunu yağışlı ve kurak dönem olarak iki periyotta düşünüyoruz. Ekim ayından bahar aylarına kadar geçen yağışlı dönem Van Gölü’nün beslenme dönemidir. Bu yağışlarla beraber göl seviyesinde yükselmeler yaşanıyor. Mayıs ve Haziran aylarında bu seviye maksimum seviyelere ulaşıyor. Ancak haziran ayında buharlaşma ve yağış birbirini nötrlüyor. Böylece haziran ayından ekim ayının sonlarına kadar olan süreçte göl seviyelerinde düşme gerçekleşiyor. Geçmişte de seviye farklılıkları vardı. Ancak bugün bu seviye farklılıklarının boyutu değişti. Geçmişte 25-30 santimetreyle ifade edilen farklılıklar, günümüzde bir metreyi aşıyor. Bir yıl içerisinde bir metreye yakın ilerleme ve çekilme olayı gerçekleşiyor. Bu da göldeki canlıları, göl kıyısını kullanan insanları ve kıyıdaki sulak alanları olumsuz etkiliyor” dedi.
“BÜYÜK ÖLÇÜDE DÜŞÜŞLER GÖRECEĞİZ”
Van Gölü’ndeki su seviye farkının bundan sonra eksiye doğru seyredeceğini dile getiren Alaeddinoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bundan sonra geçmişteki gibi göl seviyesinde yükselmeler yaşanmayacak. Büyük ölçüde artık düşüşler göreceğiz. Buharlaşmanın yüksek olması beraberinde ciddi bir su kaybını getirecek. Bundan sonra göl seviyesinde aşağıya doğru seyredecek. Bazı yıllar çok yağışlı olabilir ve göl seviyesi yükselebilir. Hatta bu durum belli periyotlar halinde de olabilir. 5-6 yıl yağışlı periyotlar göl seviyesinde yükselmeleri getirebilir ama bu tam tersi de olabilir. 5-6 yıl boyunca yaşanacak kuraklık beraberinde ciddi düşüşler de getirebilir. Her ikisini de beraber görebiliriz. Ancak seyir bundan sonraki süreçte hep eksiye doğru olur. Göl seviyesi artık aşağıya doğru bir eğilim içerisine giriyor ve bunu rahatlıkla söyleyebiliriz.” Son dönemde bazı sivil toplum kuruluşların Van Gölü’ne dikkat çekmek için etkinlikler düzenlediğini ifade eden Alaeddinoğlu, Van Gölü için verilen mücadeleyi haklı bulduğunu söyledi. Van Gölü’nün temiz tutulması için bir mücadele verilmesi gerektiğine dikkat çeken Alaeddinoğlu, Van Gölü’nün korunması gereken özel bir habitat olması nedeniyle ileride hem Türkiye'nin hem de dünyanın ilgisini çekeceğini kaydetti.
DEMEZ: KÜRESEL ISINMANIN EN BÜYÜK ETKİSİ İNSANOĞLUDUR
Açıklamalarda bulunan Van Doğa Spor Kulübü Başkanı Ömer Demez, Van Gölünün önceki süreçlerde de çekildiğini ifade ederek, “Van Gölünün çekilmesi tamamen çevresel faktörlerden kaynaklanıyor. Bu etken en fazla akarsuların kirletilmesinden kaynaklanıyor. Küresel ısınmanın da etkisi ile çekilme geçen senelere göre arttı. Yeşil alanlarının bertaraf edilmesinin etkisi çok fazla. Bunun en büyük etkisi insanoğludur. Kimyasal silahların kullanılmasının etkisinin yüksek olduğunu belirtebiliriz. Küresel ısınmanın en büyük etkisi insanoğludur.” Dedi.
“GELECEĞİMİZİ KENDİ ELİMİZLE YOK EDİYORUZ”
Demek şu ifadeler yer verdi: “Van Gölü havzasında bulunan belediyelere çok iş düşüyor. Bu alanda ciddi çalışmalar yapılmalı. Kanalizasyonlar için ciddi çalışmalar yapılmalı. Van Gölü bize emanettir. Bizimde çocuklarımıza emanet bırakacağımız bir yer. Van Gölünün kirletilmesinin önüne geçmek şart. Biz geleceğimizi kendi elimizle yok ediyoruz. Çocuklarımızın geleceğini cehenneme çeviriyoruz.”
DEMEZ: VAN GÖLÜ KİRLENMESİN TEMİZ KALSIN DEDİK
Van Gölünün kirletilmesi konusunda çok fazla araştırmalar yaptığını ifade eden Demez, “Sıklıkla Van Gölü havzasında gezintiler yaparak Van Gölünün son durumuna bizzat şahit oldum. Van Gölü kirlenmesin temiz kalsın dedik ama Van Gölü kirli değil. Bizim kirletmememiz lazım. Tedbir almak şart. Bunun en büyük etkeni biziz. İnsanoğlunun elinin değdiği her yer kirleniyor. Bu alanda ilk olarak çalışma yapacak olan Van Gölü havzasında bulunan belediyelere çok iş düşüyor. Sonrasında da çevrede bulunan kurumlara çok iş düşüyor. Kendi evimizde nasıl isek sokaklarda da temiz olmamız şart. Bu dünya bizim evimiz ve kendi evimizi de temiz tutmamız şart. Bilinçlenmek şarttır. Bu alanda herkes üzerine düşeni yapmalı. Önemli olan temizlemek değil kirletmemektir. Van Gölü bir süre kirletilmediğinde kendini yenileyecektir.” Şeklinde konuştu.
“İLGİLİLERİ GÖREVLERİNİ YAPMAYA DAVET EDİYORUZ”
Vangölü Aktivistleri Derneği ise verdiği demecinde “Bilim adamlarının açıklamaları ve göl çevresinde yaptığımız gözlemlere göre: Her sene ortalama 30 cm olan Van Gölü’ndeki su azalması bu yıl bir metreyi bulmuş olduğunu öğrendik. Bu durumdan endişe duymaktayız. Van Gölü kirlilik ile mücadele ederken bir de 1 metrelik su seviyesinin düşmesi, 25 yıllık ömrün biçildiği gölün sonunun geldiğinin ilk sinyalleri olarak algılıyoruz. Van Gölünün korunması ve acilen önlemlerin alınması konusunda ilgilileri görevlerini yapmaya davet ediyoruz.” Dedi.
ŞEHRİVAN HABER: MERAL YILDIZ -
