Van Müzesi, müzelik olmadan açılacak mı?

Van gibi büyük medeniyetlere ev sahipliği yapan bir kent tam 7 yıldır müzeden yoksun bir turizm planı oluşturmaya çalışıyor. 2012’de yapımı başlanan, 2015’te tamamlandığı açıklanan o müze açılmayarak kendisi ‘tarih’ oldu.

 Depremden sonra Van Müzesi’nin zarar görmesi nedeniyle Van’ın geçmişi ile bağı koptu. Deprem sonrası, 2012 yılında Van’ın yeni müzesinin temelleri atıldı fakat o müzesi aradan geçen 7 yıla rağmen bir türlü tamamlanamadı. Fiziki olarak 2015 yılında tamamlansa da o tarihten bu yana açılışı bekleyen müze, henüz tanzimi yapılmadan, çalışmaları bitmeden harabeye döndü.

Yıllardır her fırsatta yetkilileri “Açıldı”, “Açılacak” demesine dünyanın en büyük Urartu Müzesi olarak inşa edilen VanUrartu Müzesi müzelik bir halde açılmayı beklemeye devam ediyor.

Geçtiğimiz günlerde Van Valisi Mehmet Emin Bilmez’in ziyaret ettiği ve içerdeki düzenlemelerin devam ettiği öğrenilen müze dış görünüşündeki yıkık dökük haliyle belirsizliğini koruyor. Van’ın turizmde öne çıktığı bir süreçte Van adına büyük bir kayıp olan kentin müzesizliği tüm kesimlerden tepki almaya devam ederken gelinen süreçteki durumu yorumlayan son sektör kentin turizmcileri oldu. Kentteki turizmciler Van’ın daha çok turist ve daha iyi bir tanıtım için bu müzenin açılmasının şart olduğunu vurgularken, açılış krizinin bir an önce bitmesini beklediklerini söyledi.

BAKANLAR, VALİLER GELDİ GİTTİ, MÜZE AÇILMADI

Van Müzesi 2011 yılında depremde zarar gördü. O tarihten sonra Van’ın ve Van’a gelen tüm ziyaretçilerin müze ile bağı kesildi. Yeni müze için Van Kalesi eteğinde prestijli bir proje belirlendi. 2012 yılında dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay temelini attı. 2013 yılında biteceği açıklanan müze değişen sayısız bakana ve geçen 7 yıla rağmen bitirilmedi. 2015 yılında bittiği açıklanan ve tanzim süreci başladığı açıklanan müze o zaman içinde adeta bir harabeye dönüştü. Açılmadan eskiyen, kötü bir görüntüye kavuşan ve tahrip olan müze için yetkililer geçtiğimiz yıl için açılış tarihi verdi. Fakat o tarih de diğerleri gibi yine havada kaldı. Van Valisi Münir Karaloğlu’nun başlattığı o müzenin inşaatının ardından Van’a 4 vali gelip geçerken son Van Valisi Mehmet Emin Bilmez’in ziyareti akıllara bir kez daha müzenin açılış krizini getirdi. Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz sektör temsilcileri tur planlarına Van Müzesi’ni de dâhil etmek istediklerini, gelen ziyaretçilerin sordukları soruların başında müzenin geldiğini ifade ettiler. Müzenin Van’daki turizm vitrinine bir an önce sunulması gerektiğini belirten temsilciler dört gözle müzeden gelecek açılış haberini bekliyor.

TUNÇDEMİR: “GRUPLARI ÇEKMEMİZ İÇİN MÜZE ŞART”

Buraya gelecek ziyaretçi grup sayısının artması açısından müzenin bir gereklilik olduğunu belirten Van Gölü Havzası Turizm Derneği Başkanı ve Ayanıs Turizm Yetkilisi Abdullah Tunçdemir “Van Gölü Havzası Turizm Derneği Başkanı olarak ve Ayanis Turizm tur operatörü olarak ilimize ve bölgemizde turizmin gelişmesi için yeni alanların oluşması için çaba gösteriyoruz. Bu alanlar içerisinde en çok olması gereken yerlerden biri Van Müzesi’dir. Turizmciler olarak bir müzemizin olmasını zaten en büyük gerekliliklerden biri olarak görüyorum. Sizin de bildiğiniz üzere yapımına yıllar önce başlanan ve tamamlana ama henüz hizmete girmemiş olan bir müzemiz var. Biz bu müzenin açılmasını, ziyaretçi akınına uğramasını dört gözle bekliyoruz. Daha önce bu topraklardan geçmiş olan ya da şehrin tarihini öğrenmek isteyen grupların buraya çekilmesi için müzenin açılması şarttır. Biz bunun bilincinde ve farkındayız. Herkesin de bu şekilde bir bilince sahip olması gerekiyor.” Şeklinde konuştu.

TUNÇDEMİR: “TURLARIMIZA MÜZEYİ EKLEMEK İSTİYORUZ”

Müzenin bir ilin tarihini kültürünü gösteren en büyük unsurlardan biri olduğunu belirten Tunçdemir sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Van Müzesi’nin dört gözle açılmasını bekleyen bir turizmci olarak bütün programlarımı Van Müzesi’ni de içinde barındıracak şekilde ayarlamak istiyorum. Bunu yaparken kendi işimizi yürütme amacı güttüğümüz gibi ilimize de nasıl katkıda bulunabiliriz, yabancıları buraya nasıl çekebiliriz düşüncesi içerisinde oluyorum. İş pazarını, kültür turlarını bir yana bırakıyorum bunun için zaten çalışmalarımız var ve artış da gösteriyor günden güne. Fakat bizim beklentimiz yabancı turistleri, yerli turistleri olsun bu müze aracılığıyla ilimize daha fazla cazibe katarak getirmektir. Müze bir ilin geçmişini, kimliğini, tarihini gösteren en büyük unsurlardan biridir.”

TUNÇDEMİR: “DAHA FAZLASI GEREKİYOR”

Van’ın daha fazla müzeye ihtiyacı varken henüz var olanın da açılmadığını ifade eden Tunçdemir “Henüz açılmamış olmasına açılışına bu denli geç kalınmış olmasına birçok şey sebep olmuş olabilir ama bu sürecin bu kadar fazla uzatılmasına gerek olduğunu sanmıyorum. Bizim tarihi potansiyele sahip birçok cazibe merkezimiz var. Biz bu cazibe merkezlerinin tümünde bir müze arayışı içerisindeyken bizim bir tane bile müzemizin olmaması insanı düşündürüyor. Van’a değil şu an açılmayan bir müzenin açılmasını beklemek bu müze açıldığında bile yine başka müzelere ihtiyaç duyulması gerekiyor. Başlı başına bir Urartu Müzesi, bir Medeniyetler Müzesi, bir Selçuklu Müzesi bizim ihtiyacımız olan müzelerdir. Bunların bir tanesi ile yetinmek hatta bunun yıllarca açılmasını beklemek Van’a yakışmaz.” Diye ekledi.

KONUMU GÜZEL, İÇİ GÜZEL AMA AÇILIŞTAN ESER YOK!

Konum itibari ile çok ideal bir yere sahip olduğunu belirten Haldi Turizm Yetkilisi Murat Beyaz “Depremden önce küçük bir müzemiz vardı. Kültürümüzü, tarihimizi yansıtamayacak boyuttaydı. Depremde hasar görmeseydi de Van’ın büyük bir müzeye her halükarda ihtiyacı olacaktı. Deprem yenisinin yapılmasına bir nevi vesile oldu. Hasar görünce hemen Van Kalesi’nin yan tarafı konum olarak belirlendi. Aslında seçilen konumda çok ideal bir konum ve Van kalesi civarında eserlerin sergilenebileceği bir alan olmuş oldu. Konum itibariyle çok güzel oldu. Binanın dışı tabi tartışılıyor, binanın dışı ile alakalı birçok insan düşüncelerini dile getirdi. Gönül isterdi ki tarihi dokuya uygun olsun ama öyle bir mimari tercih edildi. Bizim için mimaride önemliydi ama bizim için müzenin içindeki eserler önemli. Tuşba’dan çıkan eserlerin sergilendiği bir müze olacak. Dışını tartışmıyoruz zaten ama içinin çok güzel olduğunu söylüyorlar. Bol bol malzeme olduğu için o malzemeyi işleyecek bir müze statüsünde. Van’a gelen turisti etkileyecek bir kapasitesi var müzenin çünkü içindeki eserler bir hayli nadide eserlerdir.” Şeklinde konuştu.

ÇOK ÖNEMLİ BİR MÜZE AMA...

Açıldığı takdirde dünyanın en büyük Urartu Müzesi olma özelliğini elde edecek olan Beyaz “Heyecanla açılmasını bekliyoruz hep tarihler ileri atıldı ama yine de içimizde o heyecan devam ediyor. Sonuç itibariyle 7- 8 yıla dayalı bir müze açılması güzel olacak. Açılması artık an meselesi oldu. Müze de Kapıköy gibi birden açılacak diye düşünüyorum. Biz açıkçası Haziran’dan sonraki tur programlarımıza müzeyi de dâhil ettik. Bu artık karar vericileri de bir nebze etkileyecektir. Van müzesi açılınca bölge olarak da ülke olarak da ilerleme kat edeceğiz. Bu müze açıldığında Dünya’nın en büyük Urartu müzesi olacak. Gittiğimiz yerlerde Van kedisi, Van gölü, Van kahvaltısı diyorduk artık Van müzesi de diyebilmeyi umuyoruz. Van’ın pazarlayabileceği başka bir alan daha kazandırılacak müze açıldığı takdirde. Büyük bir müze ve gelen grupların en az yarım gününü orada geçirebilecekleri bir müze hatta çıkmak istemeyecekleri bir müze. Dolayısıyla Van’a gelen turisti de en az bir gece daha konaklatacak bir müze. Ekonomik katkısı da çok büyük olacaktır.” Gibi ifadeler kullandı.

BEYAZ: “GELEN MİSAFİR DAHA ÇOK KALACAK”

Açıldıktan sonra Van halkının da belli günlerde ziyaretine ücretsiz bir şekilde açık olması gerektiğini belirten Beyaz “Van’da bir müze yok eleştirisi ile çok karşılaşıyoruz. Artık müzemiz açılsın istiyoruz bu sayede; daha çok turist gelecek, gelen turistler bir gece daha konaklamak isteyecek. Bunlar güzel şeyler. Bu anlamdaki eksiğimizi de tamamlamış olacağız müzemiz açılınca. Bende müzenin güzel olacağına inanıyorum. Urartu dediğimiz medeniyet yaklaşık 2700 yıl önce burada yaşamış bir medeniyet. Van halkının da müzeyi sahiplenip ziyaret etmesi gerekiyor. Van halkının kendi geçmişini daha iyi tanıyabilmeleri için girişleri belli tarihlerde ücretlendirilmemelidir. Okullarda ki bütün öğrenciler ders şeklinde hocalarıyla birlikte oraya girip müzeyi gezmeli ve bilgi edinmeli diye düşünüyorum.” Diyerek sözlerini noktaladı.

EN SON AÇIKLAMAYA GÖRE 4 AY ÖNCE AÇIKLACAKTI...

Müzenin açılmasını 4 ay önce beklediklerini fakat çeşitli ertelemeler yaşandığını belirten Turizmci Reşat Yeşilağaç “Uzun yıllardır bu sektöre hizmet ediyoruz. Bu alanda çalışmanın kendi işimizin olduğunun farkında olduğumuz gibi Van için de büyük bir önem arz ettiğini biliyoruz. İnsanlar şehrimizi tanısınlar görsünler diye yaptığımız birçok çalışma da temel prensibimiz Van’a gelsinler burayı görsünler tanısınlar mantığı oluyor. Ama bu sadece sektördekilerin kendi uğraşlarıyla olacak bir şey değil. Yıllar önce tamamlanan Van Urartu Müzesi hala hizmete sunulmuş değil. Şimdiye kadar yapılan vitrin çalışmalarında, eserlerin, klasik tanzim yerine, modern bir tanzimle sergilendiği ve konu anlatımlı bir vitrin oluştu. Van Urartu Müzesi’nin, gelen ekibin eksikleri gidermesi ardından 4 ay önce açılmasını bekliyorduk ama bir erteleme yaşandı.” İfadelerini kullandı.

YEŞİLAĞAÇ: “MÜZE SORULARINA CEVAP BULAMIYORUZ”

Müze ile ilgili gelen sorulara verecek bir cevap bulamadıklarını belirten Yeşilağaç “Umarız artık bu erteleme son bulup görkemli bir törenle açışı yaparız ve medyada da ciddi bir şekilde yer alırız. Van Urartu Müzesi açılması durumunda iç ve dış pazara büyük bir katkısı olacak, ayrıca yabancı turizm için biz Urartu adını çok kullanmalıyız, çok önemsemeliyiz ki Akdamar Adası, Van kalesi ile birlikte Van Urartu Müzesini de pazarlayabilelim. Gelen turların hemen hemen tamamı Van Urartu Müzesi’ni soruyor fakat biz diyecek bir şey bulamıyoruz. Biz de sektör olarak bir an önce Van’a yakışacak görkemli bir açılışla müzemizin açılmasını bekliyoruz. Umarım yıllar süren bu açılış krizi bir an önce son bulur.” Şeklinde konuştu.

 ŞEHRİVAN ÖZEL- HABER/YORUM-ÖMER FARUK TOKTAŞ