Piyasadaki ekonomik sıkıntılar bir çok sektörde kendini hissettirmeye devam ediyor. Temel ihtiyaçlardan, özel tüketime kadar her alanda büyük bir fiyat artışının yaşandığı süreçte konut, otomobil piyasası gibi alanlarda da bir kriz yaşanıyor. Mevcut gidişat araçların da alış satışına yansırken Van’da ikinci el araç alım-satımı yapanlar da, vatandaşlar da araç satın almanın artık büyük bir lüks haline geldiğini söylüyor. Türkiye genelinde hissedilen ekonomik sıkıntılar bir çok sektörde durgunluk yaşatmaya devam ediyor.
Döviz kurlarında değişimler, manipülasyonlar, piyasadaki stokçular ve büyük zamlar konuşulmaya devam ederken vatandaş zor zamanlar yaşamaya devam ediyor. Piyasadaki sıkıntıya bir de bankalardaki faiz oranlarının yüksekliği ve gayrimenkul, araç alımlarındaki zorluklar eklenince piyasalarda adeta son zamanların en büyük durgunluğu yaşanıyor. Araç sahibi ya da gayrimenkul sahibi olmak isteyen vatandaşlarımız bankaların kapısını çaldıklarında ellerine geçen miktarın iki katını ödemek zorunda bırakılınca elleri boş dönmekten başka bir çareleri kalmıyor. Tüm bunlara bir de her sene yayımlanan ithalat tebliğleri ile gelen gümrük vergileri eklenince araç sahibi olmak hayal olarak kalıyor. Bankaların mevcut verilerine göre bugün araç sahibi olmak isteyen bir vatandaş 100 Bin TL’lik bir taşıt kredisi çektiğinde bu krediyi 48 ay vade ile 154.851 TL olarak ödemek zorunda kalıyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan ve söz konusu durumun en büyük mağdurlarından olan Van Oto Galericiler Sitesi esnafları ise satış için sundukları araçların aylarca iş yerleri önünde alıcılarını beklediğini belirterek, galericiler sitesinin en boş zamanlarını yaşadığını ifade ettiler.
ECER: “DAHA ÖNCE GÖRMEDİK”
Uzun yıllar boyunca sektörün içinde olduklarını ve son dönemlerdeki durgunluğu daha önce yaşamadıklarını belirten Ecer Otomotiv Yetkilisi Melik Ecer “Yıllardır oto galeri sektöründe vatandaşlarımıza hizmet ediyoruz. İnsanların iş yerlerimize gelip yoğun bir arayış içerisinde araç satın almak için gezdiği zamanları gördük. Kimi zaman insanlar talep ettikleri araçları bulmakta sıkıntılar yaşadı, kimi zaman da bütçelerinin el vermediği durumlarda araç almadan döndü. Ticaret ile uğraşıyoruz işimizin en olması gereken taraflarından biridir bu. Satışa sunmak için başkasından aldığımız bir aracın aylarca iş yerinin önünde beklediğine şahit olduk. Tam aksinin olduğu zamanları da gördük. Satmak için temin ettiğimiz bir aracın üzerinden gün geçmeden yeni alıcısına kavuştuğunu da biliyoruz. Fakat bu işi yapmaya başladığımız ilk zamanlardan bu yana piyasanın en durgun olduğu dönemin şu içerisinde bulunduğumuz dönem olduğunu söyleyebilirim.” Şeklinde konuştu.
ECER: “HER ŞEY BİR ANDA DEĞİŞİYOR”
Vatandaşların birikimlerinin araç sahibi olmak için bir anda yetersiz kalabileceğine dikkat çeken Ecer “Son zamanlarda banka kredilerinin uyguladığı faiz oranlarından tutun, araçlara uygulanan gümrük vergileri gibi birçok sebepten ötürü araç ihtiyacı olan vatandaşlar ister istemez elleri boş dönüyor. Doların ani bir artış gösterdiği geçtiğimiz sene içerisinde kazançlarını araba almak için biriktiren vatandaşlarımızın çoğu kendilerini hazırladıkları fiyatların bir anda artış gösterdiğini ve tavan yaptığını gördü. Şehir ekonomisi anlamında büyük sıkıntılar var olduğunu söyleyebiliriz. Araba alıp bir kısım ödeme yaptıktan sonra geri kalanını sonradan ödemek isteyen vatandaşlarımız da oluyor. Ama biz biliyoruz ki borç olarak vereceğimiz araçların ödemelerini alma süreci büyük sıkıntılarla dolu. Bugün borç olarak verdiğinizde tüm araçları alacak vatandaşlarımız da var. Ama içerisinde bulunduğumuz süreç araçları borç olarak verme güvenine sahip olacağımız bir süreç değil.” diye ekledi.
.jpg)
ECER: “TÜM SEKTÖRLER BİRBİRİNE MAHKUM”
İş sektörlerinin birinde yaşanacak bir durağanlığın tüm sektörleri etkileyeceğini ifade eden Ecer “Aslında içerisinde bulunduğumuz sistem bir döngüden ibaret; burada araç satılmadığında bizim bağlantılı olduğumuz sektörler de de iş bir anda duraksıyor. Sanayi sitesinden tekstile, tekstilden gıda alanına kadar piyasada dönebilecek rakamlar bir anda sıfıra iniyor. Gerçekten artan döviz kurları şu an bizim işlerimizi donma noktasına getirdi. Araçlarımızı satın aldığımız dönemlerde ki döviz kuru üzerinden yapmamıza rağmen satışları yine de sağlam geri dönüşler alamıyoruz. 2016’da bayisinden aldığımız bir aracın şu anki fiyatı haliyle bir olmuyor. Ama biz yine de dürüst bir ticaret anlayışı ile araçların bize mal oldukları değer üzerinden satışlar gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Sözün özü galericiler sitesi en boş zamanlarını yaşıyor ve ekonomide olan olumsuz oynamalar en çok bizi yaralıyor.” İfadelerini kullandı.
.jpg)
İREK: “VATANDAŞ ZAMLARA HAZIRLANAMIYOR”
Yaşanan zamların insanların mal varlığı edinmesine olanak tanımadığını belirten Güven Oto Yetkilisi İslam İrek “Şimdi insanlarda alım gücünün oluşması için elde ettikleri kazançlarını bir araya getirmesi, biriktirmesi gerekiyor. Herkes hesabını bugün yaptığında elektriğine, suyuna, doğalgazına ayırdığı rakamları belirleyip geçimini bu şekilde sağlamaya çalışıyor. Fakat hiç kimse yeni bir güne uyanacağında yeni gelecek olan zamlara karşı kendini hazırlayamıyor. İnsanların gider olarak ayırdıkları bütçe her geçen gün daha da artış gösteriyor. Bu da haliyle insanlarımızı kıt kanaat geçinmek zorunda bırakıp araçlara, gayrimenkule, ziynet eşyalarına yapmak istedikleri yatırımları imkansız hale getiriyor.” Gibi ifadeler kullandı.
İREK: “ARAÇLAR AYLARCA BEKLİYOR”
Araçlarının aylarca iş yerleri önünde satılmayı beklediğini ifade eden İrek “Zamanında kredi çekip araç sahibi olan vatandaşlarımız bugün akaryakıt fiyatlarından dolayı, gıda fiyatlarından dolayı bu kredileri ödeyemez duruma geldi. Siz de duymuşsunuzdur elbet satın aldığı aracın kredi borçlarını ödeyemediği için gelip çok cüzi miktarlara araçlarını bozduran insanları. Bu araçlarını bozdurmalarının bile bize kazandırmış olduğu hiçbir şey yok. Çünkü biz satın aldığımız hiçbir aracın bugün müşteri kitlesini bulamıyoruz. Araçlarımız satılmıyor ve birikimlerimizi bağladığımız her araç iş yerleri önünde aylarca bekliyor. Çok sıkıntılı bir dönemin içerisindeyiz. Umarım insanlarımız tükettikleri ürünlere ve ihtiyaçlarına gelen zamlar ile aynı doğrultuda kendi kazançlarına da zam alırlar da hem biz iş yapmış oluruz hem onlar araç, gayrimenkul sahibi olurlar.” Diye konuştu.
.jpg)
ALVERLİ: “BANKA FAİZLERİ DUDAK UÇUKLATIYOR”
Banka kredilerinin araç sahibi olmayı imkansız kıldığını belirten Saray Otomotiv Yetkilisi Serkan Alverli “Bu sene gördüğümüz durgunluğu daha önce hiçbir sene görmedik. Galericiler olarak araç alımında da zorluk yaşıyoruz satımında da. Genel de araç almak isteyenler araçlarını daha yeni modellerle değiştirme talebi ile çalıyorlar kapımızı. Bu da bize beklentisi içerisinde olduğumuz kazançları sağlamıyor. Satın aldığımız araçlar elimizde kalmış durumda. İnsanlar geçim konusunda ay sonunu getirmeye çalışmanın yanın da bir de araç sahibi olmak için bütçe ayıramıyor. Zaten banklar kredilere öyle bir faiz uyguluyor ki araç almak isteyen de kredisini çekip aracını alsa dahi ödemesini yapamıyor.” İfadelerini kullandı.
ALVERLİ: “UMARIM ARAÇLAR SAHİPLERİNE KAVUŞUR”
Vatandaşların kimi zaman borçlarını ödeyebilmek adına araçlarını düşük miktarlarda sattığını belirten Alverli “Birçok ödememizi yapmak için satmış olduğumuz ve kalan ödemelerini beklediğimiz vatandaşlarımızın geri dönüşlerini bekliyoruz. Araç piyasasının durgunluğu bir yanda dururken bir de üstüne bu alacaklarımızı alma konusunda yaşadığımız sıkıntılar bizleri iyiden iyiye daha da mağdur ediyor. Ama vatandaşımızı da haksız bulmuyoruz. Sonuç olarak tüketim olarak ceplerinden çıkan meblağlar arttıkça onların da ödeme yapmaları imkansız bir hal alıyor. Borçları yüzünden gelip; bayilerden çok fahiş fiyatlara aldıkları araçları çok cüzi miktarlara satan insanlarımızda oluyor. Buda bize gösteriyor ki insanlar sahip oldukları mal varlıklarını borçlarını ödeyip, geçim sıkıntısı yaşamamak adına gözden çıkaracak noktaya gelmiş durumda. Umarız piyasadaki bu durgunluk bir şekilde son bulur da araç sahibi olmak isteyen vatandaşlarımız araçlarına sahip olurken bizler de iş yerleri önünde beklemekten sıkılmış araçları trafiğe çıkarabiliriz.” Şeklinde konuştu.
KAHRAMAN: “ÇEKİLEN KREDİNİN İKİ KATINI ÖDÜYORLAR”
Vatandaşların çektikleri kredilerin neredeyse iki katını ödemek zorunda kaldığına dikkat çeken Kahraman Motors Yetkilisi Suat Kahraman “Öyle bir dönem içerisindeyiz ki insanlar her geçen gün artan hayat pahalılığı ile baş etmekte zorluk çekiyor. İnsanlar artık mal varlığı edinmeyi bırakmış geçinebilmenin derdindeler. Huzurlu bir yaşam, kaliteli bir yaşam sürmek resmen imkansız bir hale gelmiş durumda. Bugün bir devlet memuru araç sahibi ya da bir ev sahibi olmak istediğinde aylık ödemesi gereken kredi taksitleri onun geçimine müsaade etmiyor. İnsanlar gidip 50 Bin Liralık bir kredi çektiğinde geri ödemesi gereken kredi miktarı 100 Bini buluyor. Bir miktar borcun geri ödemesinin iki katını yapmak içinde bulunduğumuz koşullarda insanlarımıza saçma geliyor. Çekmek mecburiyetinde olanlar çekse de bu kredileri kendilerini bankalara bağımlı hale getirip ödemelerini yapmadıklarında da daha fazlasını ödemek zorunda kalıyorlar. Haliyle bunun olumsuz etkilerini biz de kendi işimizde yaşıyoruz.” İfadelerini kullandı.
KAHRAMAN: “VATANDAŞLARIMIZ MUTSUZ”
Vatandaşların mutsuz bir yaşam sürdüğünü ifade eden Kahraman “Çıkıp caddelerde dolaştığınızda insanlarla konuştuğunuzda insanlar sizlere derdini anlatmaktan başka bir şey yapmıyor. Dertlerini dinleyecek kimse olmadığından mıdır, mutlu olabilecekleri bir şey olmamasından mıdır bilinmez ama insanlarımızın mutsuz bir yaşam sürdüğü kesin. Sadece kendi sektörümde tıkılıp kalmak istemiyorum. Diğer sektörlerle ilgili konuştuğunuzda da duyacaklarınız bunlardan pek farklı olmuyor. Herkes çaresizce döviz kurlarında yaşanan değişimlerin bugün ceplerinden ne kadar daha fazla gider çıkaracağını düşünüyor. Biz isteriz ki vatandaşlarımız birbiriyle sıkıntıları yerine mutluluklarını paylaşsın. Araba hayali kuran, arabaya ihtiyacı olan vatandaşlarımız için bu taşıtlar hayal olarak kalmasın. Her ne kadar işlerimiz durgun olsa da biz canlanması için elimizden gelen tüm imkanları sağlıyoruz müşterilerimize.” Diye ekledi.
ŞEHRİVAN ÖZEL: ÖMER TOKTAŞ/SONER İZGİ
