Van'da gündem işsizlik

Aylardır Türkiye’nin tek gündemi olan ve ekonomik sıkıntıların da önüne geçen bir noktada bulunan 31 Mart 2019 seçimleri tamamlandı.

31 Mart seçimleri kadar önemli arz eden fakat seçimin gölgesinde kalan ekonomi ve son aylarda yaşanan sıkıntılar ülkede yeniden gündemde yerini almaya başladı.

Ülke genelinde ekonomik sıkıntılardan kurtulmak için ortak bir politika belirlenmesinin konuşulması gerektiği süreçte Van’ın işsizlik ve benzer sıkıntılar dikkat çekti. Seçim boyunca geri planda dursa da sürecin de en büyük konusu olan ekonomiye dair yeni politikaların dillendirildiği süreçte Van’dan önemli isimlerden de görüşler geldi.

Van TSO, OSB başkanları Faruk Biner ve Mehmet Aslan ile birlikte Van TSO ve VanTB eski başkanı Şehrivan’a atılacak olan adımları değerlendirdi. İşsizliğin bitmesi, istihdamın artması için Biner’in yerel kalkınma modeli önerisi sundu. Aslan, sıkıntıyı inşaat sektörüne bağlarken Irak ise, planlama teşvik ve desteklerin geçmişten bu yana yanlış uygulandığını vurgulayarak doğru adımlar atılması gerektiğinin altını çizdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Van Bölge Müdürü Özer Coşkun, Türkiye’de işsizlik oranı yüzde 11 seviyesinde gerçekleştiğini ve Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılında bir önceki yıla göre 83 bin kişi artarak 3 milyon 537 bin kişi olduğunu açıkladı.

Coşkun, Van, Muş, Bitlis, Hakkâri illerinde 2018 yılında işsizlik oranı bir önceki yıla göre 8,7 puan artış göstererek yüzde 21,5 olarak gerçekleştiğini ve 26 bölge içerisinde işsizlik oranı en yüksek ikinci bölge olduğunu ifade etti. Coşkun, Türkiye'de 2018 yılında istihdam edilenlerin sayısı, geçen yıla göre 549 bin kişi artarak 28 milyon 738 bin kişi olurken, istihdam oranı ise 0,3 puanlık artış ile yüzde 47,4 olduğunu ifade etti. Coşkun, Van, Muş, Bitlis, Hakkâri illerinde ise, istihdam oranın en düşük ikinci bölge konumunda olduğunu ve 2018 yılında istihdam edilenlerin sayısı önceki yıla göre 46 bin kişi azalarak 525 bin kişi olurken, istihdam oranı 3,4 puan azalışla yüzde 38,2 olarak gerçekleştiğini ifade etti. Şehrivan Gazetesi’ne konuşan Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) Yönetim Kurulu Başkan Vekili Faruk Biner, Van Organize Sanayi (OSB) Yönetim Kurulu Başkanı Memet Aslan ve Van Ticaret ve Sanayi Odası eski başkanı ve iş adamı Feridun Irak, TÜİK’in açıkladığı 2018 işsizlik ve istihdam verileri hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu.

BİNER: İŞSİZLİĞİ ÖNLEMENİN YOLU KÜMELENME MODELİ İLE YEREL KALKINMADIR

Van ve bölgenin en önemli sorunlarının başında işsizlik geldiğini belirten Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) Yönetim Kurulu Başkan Vekili Faruk Biner, Resmi anlamda veriler %21,5’ i göstermekte olduğunu ancak genel anlamda bu oranın çok yüksek olduğunu ifade etti. Biner, “Genç nüfus içindeki işsizlik oranımız ülkedeki işsizlik oranının 3 katıdır. Bu durum ekonomik ve sosyal açıdan bir tahribata neden olmaktadır. Bunu önlemenin yegâne yolu girişimci sayısını arttırma ve kümelenme modeli ile yerel kalkınmayı gerçekleştirmektir. Böylece gençlerimizi her türlü tehlikeden kurtarmış oluruz.” Dedi.

BİNER: İŞ ARAMAYIN, ‘İŞİNİZİ KURUN’ DİYORUZ

Van’da yaklaşık 27 bin vergi mükellefi bulunduğunu ve Van TSO’ya kayıtlı üye sayısının 11 bin civarında olduğunu vurgulayan Biner, “Bu rakamlar 1 milyon 123 bin 784 nüfusu olan bir il için yetersiz rakamlardır. Dolayısıyla daha fazla girişimciye ihtiyaç duymaktayız. Biz iş aramayın, ‘işinizi kurun’ diyoruz. Bunun içinde ilimizde Girişimcilik Akademisi kurulması için bakanlıklar nezdinde yoğun girişimlerde bulunduk. Özellikle bölgede yaşanan işsizlik sorununun çözümü noktasında, kamu yatırımlarının yanı sıra özel sektörün bölgeye yatırım yapması teşvik edilmelidir.” dedi.

BİNER: TOPLUMSAL OLAYLARIN ÖNÜNE GEÇMEK ADINA İŞSİZLİK ORANI DÜŞÜRÜLMELİDİR

Bölgede toplumsal olayların önüne geçilmesinde en önemli etkenlerden birinin işsizlik oranını mümkün olduğunca düşürmek olduğunu belirten Biner, “İşsizliğin önüne geçilmesi ve insanımızın yaşam düzeyinin artması bölgemizin refahı açısından siyasal alanda atılan adımlardan daha fazla katkı sunacaktır. İmalat sanayinin geliştirilmesi, bölgemize ve kentimize özel destek programlarının hazırlanması, çağrı merkezlerinin istihdam üzerindeki etkisi başta olmak üzere, yerel potansiyelimiz olan hayvancılık, turizm ve dış ticaretin ekonomiye etkilerinin artırılması önceliklerimizin en başında yer almaktadır. Bölgemiz küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık potansiyeli bakımından ülkemizin en önemli bölgesidir. Bu potansiyelin dikkate alınarak pilot bölgeler oluşturulmak suretiyle hükümetimiz öncülüğünde meslek kuruluşlarının eşgüdümü ile bir programlama yapılması kaçınılmazdır. Bunun sonucunda üretim ve istihdam anlamında önemli gelişmeler meydana gelecektir.” diye ifade etti.

BİNER’DEN DIŞ TİCARET VE 6’INCI BÖLGE VURGUSU

Bölgenin dış ticaret ve 6’ıncı bölge teşvik uygulamasına değinen Biner, “Malumlarınız olduğu üzere, bölgemiz; Ermenistan, Nahçıvan, İran, Irak ve Suriye’ye sınır kentlerden müteşekkildir. Bu noktada ithalat ve ihracatın öngörülmesi ile birlikte artış göstermesi, bölge kentlerinin ekonomik anlamda müreffeh bir pozisyon almasına vesile olacaktır. Ülkemizin diğer bölgeleri ile birlikte entegre bir şekilde dış ticaretin bölgemiz ile ilintili bir şekilde yol aması beklentilerimiz arasında yer almaktadır. Bölgemiz özelinde 6’ıncı bölge teşvik uygulamasından etkin çıktılar alınamamıştır. İlimizin ve bölgemizin sahip olduğu potansiyel göz önüne alındığında hayvancılık, turizm ve işlenebilir diğer sektörler alanında bölgenin ve ülkemizin ihtiyaçlarını karşılayacak düzeye getirilmesi sağlanmalıdır.” diye belirtti.

BİNER: EKONOMİ BİLEŞENLERİNİN ORTAK BİR ZEMİNDE ÖNLEM VE ÇALIMA PROGRAMI TASARLAMASINI TEMENNİ EDİYORUZ

Son olarak Biner, “İstihdamın refah düzeyini ve yaşanılabilir şehir ve kır hayatını etki eden en önemli etken olduğunu belirterek, özelde ilimiz genelde ise ülkemizin bir sıçrama yapması amacı ile tüm ekonomi bileşenlerinin ortak bir zeminde önlem ve çalıma programı tasarlamasını temenni ediyoruz.” dedi.

ASLAN: İŞSİZLİK ARTI ÇÜNKÜ…

Van Organize Sanayi (OSB) Yönetim Kurulu Başkanı Memet Aslan, Bölge ve il olarak Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’da (GSYH) en düşük milli gelir payına sahip olduğunu değinerek, Türkiye’de en düşük paya sahip alan il konumunda olduğunu belirtti. Aslan, “Türkiye’de ikinci büyük genç nüfusa sahip olan ilimiz, genç nüfus bakımından işe ihtiyaç duymaktadır. İl ve bölge olarak her zaman işsizlik oranımız diğer kentlere ve bölgelere göre ilk sırada yer almaktadır. Son dönemde işsizliğin fazla artış sağlamasının nedeni ise, ülkemizin son dönemlerdeki ekonomik durumu ile alakalı çünkü genç işsizimizin çoğu özellikle ülkenin batı bölgelerinde ve yoğunluklu olarak inşaat ve taahhüt işlerinde faaliyet yürüten sektörlerde istihdam edilmesiyle ilgilidir.” dedi.

ASLAN: İNŞAAT SEKTÖRÜ DURMASIYLA İŞSİZLİK ARTTI

Ekonomideki darboğaz, döviz ve faizdeki yükseliş konut satışlarını sekteye uğrattığını ve işsizliği beraberinde getirdiğini ifade eden Aslan, “Konut satışlarının sekteye uğramasıyla arz stoğu oluştu. Yapılan konutları ellerinde çıkaramayan inşaat sektörü, inşaatları durdurmak zorunda kaldı. Beraberinde işçi çıkarmalarına sebep oldu. Bununla birlikte direk genç işsizimizi etkiledi. İl olarak reel sektörümüz çok güçlü değildir. Kamu yatırımlarına bağımlı bir iliz. Kamu ekonomisi sıkıntıya düşünce kamu yatırımlarına ara verildi. Durum böyle olunca taahhütle iştigal eden işveren iş almayınca işçi çıkarmak zorunda kaldı. Haliyle işsizlik rakamlarımızın artmasına sebep oldu.” şeklinde konuştu.

IRAK: İLİMİZİN İŞSİZLİKTE İLK SIRALARDA YER ALIYOR OLMASI POTANSİYELİNE TERS DÜŞMEKTEDİR

Safi Yurtiçi Hasıla’da (GSYH) 81 il içinde 80’inci sırada yer alan ilin, işsizlikte ilk sıralarda yer alması kaçınılmaz olduğunu belirten Van Ticaret ve Sanayi Odası eski başkanı ve iş adamı Feridun Irak, “Maalesef ülkemiz ortalama milli gelirinin çok altında pay alırken, ortalama işsizlik kat kat fazladır. Yaşanan ekonomik sıkıntıların etkilerinin bir süre daha devam edeceği öngörülüyor. Bu da önümüzdeki süreçte istihdamda daralmanın devam edeceği demektir. İlimizin GSYH’da son sıralarda, işsizlikte ilk sıralarda yer alıyor olması potansiyeline ters düşmektedir.” dedi.

IRAK: İŞSİZLİĞİN NEDENLERİNİ SIRALADI

Safi Yurtiçi Hasıla’da son sırada yer alması ve işsizlikte ilk sırada yer almasının birçok nedeni olduğunu ifade eden Irak, “Bunun birçok nedenleri var; Bu nedenlerin başında tembelliğimiz, ilin aldığı aşırı göç, yanlış ve yetersiz teşvikler geliyor. Doğru yerde doğru yatırım ilkesiyle girişimciyi sahaya indirecek teşvikler yerine Batı’dan yatırımcının bölgeye çekilmesi hedeflendi, her defasında beklentiler boşa çıktığı halde aynında ısrar edildi. Diğer taraftan ildeki kurumlarda yanlış ve sürekliliği çok zor olan sektörleri desteklediler, destekliyorlar bu popülist politikalar ilk an da istihdam oluşturuldu gibi bir görüntü verse de devamı gelmemekte kaynak ve zaman israfı olmaktadır. Planlamalar yapılırken, teşvikler verilirken potansiyelimiz dikkate alınarak üretime dönük olmalı ve Alaylı-Mektepli ayrımı yapmadan becerisi, sanatı, zanaatı olanlarda unutulmamalı kendilerine işyeri kurabilecekleri destek verilmelidir. Tabi ki sıkı denetleyerek sonuçlarını yakın takip ederek.” şeklinde ifade etti.

COŞKUN, 2018 İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİNİ AÇIKLADI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Van Bölge Müdürü Özer Coşkun, Türkiye’nin 2018 İşgücü istatistiklerini açıkladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Van Bölge Müdürü Özer Coşkun tarafından yapılan açıklamada; Türkiye’de işsizlik oranı yüzde 11 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılında bir önceki yıla göre 83 bin kişi artarak 3 milyon 537 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,1 puanlık artışla yüzde 11 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde 0,1 puanlık artışla yüzde 9,5 kadınlarda ise 0,2 puanlık azalışla yüzde 13,9 oldu. Aynı yılda; tarım dışı işsizlik oranı bir önceki yıla göre 0,1 puanlık azalışla yüzde 12,9 olarak tahmin edildi. 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı 0,5 puanlık azalış ile yüzde 20,3 olurken, 15-64 yaş grubunda bu oran 0,1 puanlık artışla yüzde 11,2 olarak gerçekleştiğini belirtti.

VAN’DA İŞSİZLİK ORANI YÜKSELDİ

Bölgelerin işgücü verilerine değinen Coşkun, TRB2 Bölgesi’nde işsizlik oranı yüzde 21,5 seviyesinde gerçekleştiğini ifade etti. Coşkun, “İşsizlik oranı en yüksek bölge yüzde 25,0 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) iken, işsizlik oranı en düşük bölge yüzde 5,1 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) oldu. TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkâri) Bölgemiz de 2018 yılında işsizlik oranı bir önceki yıla göre 8,7 puan artış göstererek yüzde 21,5 olarak gerçekleşti. Buna göre, TRB2 Bölgemiz 26 bölge içerisinde işsizlik oranı en yüksek ikinci bölge oldu. En yüksek tarım dışı işsizlik oranı yüzde 29,6 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkâri) Bölgemizde görülürken, en düşük orana sahip bölge ise yüzde 7,5 ile TR22 (Balıkesir, Çanakkale) oldu.” dedi.

TÜRKİYE’DE İSTİHDAM ORANI YÜZDE 47,4 OLDU

İstihdam ve işgücüne katılma oranına değinen Coşkun, “Türkiye’de 2018 yılında istihdam edilenlerin sayısı, geçen yıla göre 549 bin kişi artarak 28 milyon 738 bin kişi olurken, istihdam oranı ise 0,3 puanlık artış ile yüzde 47,4 oldu. Erkeklerde istihdam oranı 0,1 puanlık artışla yüzde 65,7, kadınlarda ise 0,5 puanlık artışla yüzde 29,4 olarak gerçekleşti.” dedi.

VAN’DA VE BÖLGE’DE İSTİHDAM ORANI DÜŞTÜ

Bölge’de istihdam oranın en düşük ikinci bölge olduğunu belirten Coşkun, “Bölge’de TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkâri) Bölgemizde istihdam edilenlerin sayısı önceki yıla göre 46 bin kişi azalarak 525 bin kişi olurken, istihdam oranı 3,4 puan azalışla yüzde 38,2 olarak gerçekleşti. İstihdam oranını en yüksek olduğu bölge yüzde 55,3 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) olurken, en düşük olduğu bölge ise yüzde 30,5 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesi oldu. TRB2 Bölgemiz, yüzde 38,2’lik oranla istihdam oranı en düşük ikinci bölge oldu.” ifadelerini kullandı.

VAN VE BÖLGE TARIM SEKTÖRÜ İSTİHDAM ORANINDA TÜRKİYE’DE ALTINCI SIRADA YER ALDI

İstihdam edilenlerin sektörel dağılımına değinen Coşkun, “TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkâri) Bölgemiz tarım sektörü istihdam oranında Türkiye’de altıncı sırada, Türkiye’de, bu yıl tarım sektöründe çalışan sayısı 167 bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 717 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin yüzde 18,4'ü tarım, yüzde 19,7'si sanayi, yüzde 6,9'u inşaat, yüzde 54,9'u ise hizmetler sektöründe yer aldı. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında hizmet sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,8 puan, sanayi sektörünün payı 0,6 puan artarken, tarım sektörünün payı 1 puan, inşaat sektörünün payı 0,5 puan azaldı.” dedi.

VAN VE BÖLGE TARIMDA 6’NCI, HİZMET SEKTÖRÜNDE 24’ÜNCÜ, SANAYİ’DE 11’İNCİ SIRADA YER ALDI

Van ve Bölge’de tarım ve hizmet sektöründe çalışan sayısını açıklayan Coşkun, “TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkâri) Bölgemizde, tarım sektöründe çalışan sayısı 189 bin kişi, hizmet sektöründe 207 bin kişi ve sanayi sektöründe 129 bin kişi oldu. Böylelikle, istihdam edilenlerin yüzde 36’sı tarım, yüzde 39,5’i hizmet ve yüzde 24,5’i de sanayi (inşaat dahil) sektöründe yer aldı. Bu oranlar ile bölgemiz, Türkiye’deki 26 bölge arasında tarım sektörü istihdamında 6’ncı, hizmet sektörü istihdamında 24’üncü ve sanayi sektörü istihdamında 11’inci sırada yer aldı.” diyerek sözlerini noktaladı.

 ŞEHRİVAN ÖZEL: HAMİT KARAKUŞ