Van’ın yaklaşık 10 yıl önce kavuştuğu doğalgaz, bu yıl Edremit TOKİ başta olmak üzere kentteki diğer toplu yaşam alanlarına verilmeye başlandı. Altyapı hızla tamamlanıp hazır hale getirilen doğalgaz çalışmaları firmaların kapsamına girecek noktaya geldiğinde ortaya ciddi mağduriyetler çıktı.
Edremit sınırları içerisinde doğalgaz ile buluşan vatandaşların büyük bölümü mühendislik, kombi ve diğer hizmetleri alırken hem yüksek fiyatlara hem de firmaların tek bir ağızdan belirledikleri politikalara maruz kaldılar. Firmaların keyfi olarak çalıştığı, bir vatandaşı aylarca beklettiği, fahiş fiyatlar uyguladığı süreçte bir çok vatandaş mağdur oldu. Soğukların uzun süredir kendini htirdiği süreçte bir çok vatandaş hala firmaların gelmesini beklerken Şehrivan’a konuşan vatandaşlar bin bir sitem ile firmalardan yana dert yandı. Bir çok anlamda firmaların keyfi muamelelerine maruz kaldıklarını söyleyenVanlılar, hiç bir denetimin yapılmadığı firmaların ticari ahlaka sığmayan uygulamalar yaptıklarını söyledi.
Vali Karaloğlu, döneminde Cumhuriyet Caddesi'nde düzenlenen törenle birlikte Van, doğal gaz kullanımına geçti. Kısa sürede il genelinden doğalgaz kullanıma geçilmesiyle beraber ilçeler de de doğalgaz kullanımına zemin hazırlanarak geçişler oldu. Van’da son olarak Toplu Konut İdaresi (TOKİ) evlerinin doğalgaz kullanıma geçişi sağlandı. Bununla birlikte Edremit TOKİ, Sıhke TOKİ evlerinden doğalgaz kullanımına geçilmesiyle birlikte beraberinde sıkıntıları da getirdi. Son dönemlerde yaşanan ekonomik kriz ile birlikte bunu fırsata çeviren belli bir kesimin yanı sıra, doğalgaz yetkili servisleri ve doğalgaz tamiratı yapan kişilerin bunu fırsata çevirerek doğalgaz geçişine hazırlanan Edremit TOKİ ve Sıhke TOKİ sakinleri sıkıntılı günler yaşamasına neden oldu. Kombi fiyatların bir anda yükselmesi yanı sıra servis sağlayıcı ve yedek parça değişimdeki fahiş fiyatlar vatandaşı zor durumda bıraktı.
İYNEM: FİRMALAR KONUSUNDA ÇOK PROBLEM YAŞADIK
Edremit Yeni TOKİ’de oturan Ömer Faruk İynem adlı vatandaş, doğalgaz firmaları, mühendislik firmaları ve doğalgaz altı yapı çalışmalarında çok problem yaşadıklarını belitti. İynem, “Ağustos 2018 ayında başlayarak bu işe başladık. Doğalgaz çekimi için firmalardan teklif almaya başladık. Mühendislik firması teklif aşamasında geldiler oturduk, konuştuk ve anlaştık. Anlaşma sağlandıktan sonra ödeme yapılması gerektiğini söylediler. Ödemeler yapıldı. TOKİ sakinleri olarak ilk handikabımız şu oldu. Doğalgazın bina içerisinde ki ortak kullanılacak boru ve tesisatın da bütün mühendislik firmalarının kendi aralarında toplanıp tek fiyat üzerinden bütün TOKİ’ye aynı fiyat üzerinden çalışma yapmaya başladılar. Boru tesisatı ve içerisine ev başına 1850 TL fiyat çıkardılar.” Dedi.
“10 GÜN TERMOSİFONUMUZ SÖKÜLDÜ”
İynem adlı vatandaş sözlerini şu şekilde sürdürdü: “TOKİ sakinleri olarak sorduk soruşturduk, bir büro tesisatının çekilmesi ev başına daha aşağı fiyatlarda olduğunu öğrendik. Mühendislik firmalarının almış olduğu ortak karar ile ev başı 1850 TL ödemek zorunda kaldık. Bunun birlikte kombilerimize almaya başladık. Kombiler bir geldi bir gelmemeye başladı. Bazı evlerin kombileri hiç gelmedi. Gaz açımında problemler yaşamaya başladık. AKSA, doğalgaz için test almaya başlandı, test almaya başlarken kombi firma servisi geldiğinde kombide eksikliklerin olduğunu söylediler. Boru ve dış boruların eksikliklerin olduğunu söylediler. Bu sorunu anlaştığımız mühendislik firmasına ilettik. Ama mühendislik firması her şeyi getirdik, koli içerisinden ne çıktıysa odur ve onun dışında hiçbir şeyi karşılayamayız dediler. Bununla birlikte ev başı 5 bin 5 bin 500 civarında ödeme yaptığımıza rağmen takılacak olan 150 liralık bir boruyu bizden esirgediler. Bunun dışında bir hafta 10 gün termosifonumuz söküldü. Bununla birlikte çok mağduriyet yaşadık. Bu mağduriyetimizi dile getirdiğimiz de ise, bugün yarın hal edeceğiz diye geçiştirdiler.” İfadelerini kullandı.
“GAZ AÇIM İLE İLGİLİ SIKINTILAR YAŞAMAYA DEVAM EDİYOR”
Ekonomik sıkıntıların yaşandığı dönemde dolar kurun yükselmesiyle birlikte fiyatları yükselme yoluna gidildiğini ifade eden İynem, “Bulunduğum yerde öncü olarak seçildim. Bizde bu firmaların yaptığı işlere bakarak ve yaptıkları işleri göz önünde bulundurarak anlaşma sağladık. Ama yaşanan sıkıntılardan dolayı sorunların artmasıyla şikâyetler birlikte bazı binaların tadilatları yapılmadı. İkinci el kombi kullanan bir evin tesisatı için ayrıca bin lira istediler. Ağustos ayı ile başladığımız iş Ekim ayı başında son buldu. Bizim dışında Edremit TOKİ’de diğer mühendislik firmalarıyla anlaşma sağlayan vatandaşlar gaz açım ile ilgili sıkıntılar yaşamaya devam ediyor.” Dedi.
“EV SAHİPLERİ MAĞDUR EDİLDİ”
Edremit TOKİ’de doğalgaz çeken firmaların herhangi bir denetime tabii tutulmadığını ve yönetim denetimi altında olamayarak iş yaptıklarını ifade eden Edremit Yeni TOKİ’de oturan Orhan Tezcan adlı vatandaş, “Denetimsiz olarak iş yapılmakta, alt yapı olarak hiçbir çalışma yapılmadan yönetim altında iş yapılmıyor. Bina içerinden bulunan koridor ve daire içerisinde çekilen doğalgaz tesisatıyla binalara zarar verilmektedir. Ev sahipleri bu konuda mağdur edildi. Gaz tesisatı çekilen dairelerde gaz kaçağı bulunuyor. Geçenlerde yapılan yanlış tesisattan dolayı neredeyse zehirlenme tehlikesi yaşayacaktık. Bu konuda denetim eksikliği var.” ifadelerini kullandı.
TEZCAN: HERHANGİ BİR DENETİM YOK
Firmaların hiç biri tek fiyat üzerinden hareket etmediğini bizleri mağdur ettiklerini belirten Tezcan, “Doğalgaz firmaları tek fiyat üzerinden değil de kendilerinin çıkardığı fiyat ile hareket ediliyor. Çekilen doğalgaz tesisatı üzerinden herhangi bir denetim yok. Site yönetimi bu konuda çok eksikliği var. Yapılan tesisatın binaya zarar verip vermeyeceği kontrolleri yapılmıyor. Bu konuda hak sahibine zarar verip verilmediği göz önünde bulundurulmuyor. Daire içerisine tesisat çekilecek hiçbir şeye dikkat edilmeden tesisat çekiliyor. Gelen firma bize 1650’den fiyat verildi. Kombi hariç daha fazla fiyata yaptıranlar var. Yönetime ilettiğimiz zaman bizi bağlamaz kendi başınıza hareket edeceğimiz söylüyorlar. Vatandaş olarak mağdur ediliyoruz. Bu konuda gerekli” İfadelerine yer verdi.
YÜZGÜLEÇ: DOLAR BAHANE EDİLİP FİYATLAR YÜKSELTİLDİ
Van’daki şirketlerin kombiyi bizden alacaksınız diye dayattıklarını ifade eden Sıhke TOKİ oturan İsa Yüzgüleç adlı vatandaş, “Bize gelen firmalar belli bir fiyat çıkarttı. Fiyat olarak 3 bin 800 lira denildi bir hafta geçilmesine rağmen sözleşme imzalamamıza rağmen dolar kurunda olan dalgalanmayı bahane edip fiyatı 4 bin 800 liraya çıkartıldı. Bununla kalmayıp işinize gelirse minnetsiz bir şekilde alacaksınız diye bize bu fiyatları dayattılar. Bizleri mağdur ettiler. Benden bundan dolayı o firmadan almadım. İkinci kombi almak zorunda kaldım. İkinci el kombi aldığım için firmalar gelip bağlamak istemediler. Getirdiğimiz diğer firmalar gelip bir minnet bir tavır sergileyerek yarım yamalak bir şekilde bağladılar. Montaj parasını vermemize rağmen gelip ilgilenmediler. Başka yerden getirmek zorunda kaldım. Benden yedek parça istediler gidip getirmeme rağmen orijinal olamadığı için 50 defa merkez gelip dönmek sorunda kaldım. Merkez’de yedek parça yerinde böyle bir parça olmadığını söylüyor. Böyle bir parçanın olmadığını İtalya’dan isteyeceklerini söylediler. Ufak bir uzatma borusu için bizleri mağdur ediyorlar. Kendi evimdeki kombiyi kendi çabamla yapmak zorunda kaldım. Evimin bacasını kırıp öyle yapmak zorunda kaldım. Servisi çağırıyoruz bin bir bahane bulup gelip ilgilenmiyorlar. Sözleşmemiz olmasına rağmen dolar bahane edilip fiyatlar fahiş bir şekilde bizlere verilmeye çalışıyorlar. En ufak bir işte işi yokuşa sürüyorlar. İşlerini doğru dürüst yapmıyorlar. Ufak bir cunta için servis çağırmamı istiyorlar. Bu konuda mağduriyet yaşıyoruz. Para vermemize rağmen iş yaptırtamıyoruz. Paramızla rezil oluyoruz.” Dedi.
“DIŞARDAN ALMAK ZORUNDA KALDIK”
Firmalar konusunda sıkıntı ve problem yaşadıklarını dile getiren Edremit Yeni TOKİ’de ev sahibi olan ama ismini vermek istemeyen vatandaş, “Firmalar bizden 1850 lira gibi bir para alındı. Eğer bizden kombi alırsanız şayet gaz açma bedeli olan 250 lirayı almayacaklarını söylediler. Normal fiyatı 2 bin 250 lira olan hermetik kombiyi 3 bin liranın üzerinde verdiler. Bu fiyatların çok olduğu söyledik. Dışardan almak zorunda kaldık. Masala yönetimle anlaşma yapılmış 1850 lirayı 9 taksit yapacaklardı. Kredi kartı olmayanlar için ise senet uygulaması yapılacaktı. Firmaya gittiğimiz zaman kredi kartına 6 taksit yapabileceklerini söylediler. Normal de yönetimle 9 taksit üzerine anlaşma yapılmıştı. Bunu kabul etmeyip 6 taksit yapabileceklerini söylediler. Biz yaptırmayacağımızı söyledik. Onlarda herkesin işlemlerini durduracaklarını söylediler. Bizim diretmemizle 9 taksit yaptılar.” Dedi.
“CEBİMİZDEN ÖDEYEREK YAPTIRDIK”
Sorunların bunlarla sınırlı olmadığını ve her anlamda sıkıntı yaşadıklarını belirten ismi vermek istemeyen vatandaş, “Kombi içerisinde bulunan sarı flex takılmamış şekilde bize verildi. Firmaya sorduk neden yok diye hiçbir kombiye takılmadığını ve her kombinin ayrı olması gerektiği söylediler. Sonradan araştırdık ve sorduk. Aslında bu sarı flex kombide standart olduğunu içerisinde bulunması gerekiyormuş. Bunları biz cebimizden ödeyerek yaptırdık. Bununla kalmayıp bize 250 lira gaz aç bedeli istendi. Biz götürüp onu da ödedik. Şöyle söyleyeyim orda bulunan her ailen 6-7 bin lira para alındı. Normal fiyatı 1100 liraya yapılması gereken 1800 liraya yapıldı. 2 bin 200 lira olan hermetik olan yoğuşmasız olan kombiler 3 bin 500 ve üzerine satıldı. Bu şekilde insanları borçlandırdılar. Kendi kombilerini sattıkları kişileri gaz açma bedellerini almadılar. Başka kombi alanları ise bu paraları talep edip aldılar.” İfadelerini kullandı.
FİYATLAR BİR ANDA FIRLADI!
Konuyla ilgili görüş bildiren Emin Paşa sakinlerinden bir vatandaş da aynı sorunları yaşadığında değinerek: “Biz Emin Paşa Mahallesi’nde oturuyoruz ve yıllardır doğalgazın gelmesini bekleyen büyük bir mahalle sakinleriyiz. Doğalgaz süreci bizim mahallede de aylar öncesinde başladı. Doğalgazla ilgili çalışmalar sürerken bizler de firmalarla buradaki diğer işlemleri konuşmaya başladık. Bir kaç ay öncesinde gezdiğimde bana evimdeki tüm doğalgaz çalışmaları için 6800 TL fiyat verdiler. Fakat ne zamanki çalışmalar başladı gittiğim yer yerde neredeyse tek fiyat ile karşılaştım. 10 bin TL’ye yakın fiyat çıkardılar. Ve bu firmalar anlaşmalı olarak çalıştılar. Hepsi aynı fiyatı verdiler. Hatta ‘Benden aşağı varsa size bu fiyata yaparız’ diye bir teklif verdiler. Ayrıca mühendis benim evimi görmeden çalışma yapıldı. Böyle bir şey mümkün mü? Bir çalışan gelip ölçü alıyor ve kaba taslak fiyat teklif veriyorlar. Ama bakıyorsunuz mühendis raporu olarak geçiyor.”
“BU KADAR VİCDANSIZLIK OLMAZ!”
“Biz ilk gittiğimizde bize bir ay gün verdiler. Hepsi bize aynı süreyi verdi. Ardından da verilen sürenin çok uzun bir sürede tamamladılar. Gidip bilgilerinizi veriyorsunuz, sizi bir kenara not ediyorlar ama ondan sonra da gittiğinizde sizi hatırlamıyorlar. TOKİ’nin çok sayıda evleri firmalar için fırsat oldu. Üstelik bu doğalgaz işini yapana kadar da defalarca hakarete maruz kaldık. Doğalgaz ne zaman gelecek diye aradığımızda da bize ‘Gidin AKSA’dan halletmeye çalışın’ dediler. Çok ufak tefek parçalar için büyük fiyatlar çıkardılar. Burada bir tekelleşme ve fırsattan faydalanma olduğunu açıkça söyleyebilirim. Şunu da söylemeden edemeyeceğim: Gaz açma döneminde de, AKSA eliyle kontroller yapıldı. Kombiciler gelip kombiyi açmadan önce bu kez farklı pazarlama yöntemleri yapmaya başladılar. Bize ‘Bizden yükseltici alırsan şöyle yaparız böyle yaparız şeklinde garip teklifler veriyorlardı.’ Yani yapmaları gereken işleri yaparken bir de farklı ürünler pazarlamaya çalıştılar. Bir kabloyu, bir vidayı çok fahiş fiyatlardan verdiler. Bu kadar vicdansızlık olmaz. İnsanların hakkına bu kadar girmek olmaz.” Şeklinde konuştu.
ŞEHRİVAN: MEMDUH ÇALIŞKAN/ ERDAL ERBAŞ
