Doğubayazıt ilçesi Büyük Ağrı Mahallesi’nde ikamet eden Adem Ogar, her gün 88 kilometre uzaklıkta olan ilçeden Ağrı’ya gelerek Eski Van Caddesi’nde bulunan iş yerinde keçecilik mesleğini yaşatmaya çalışıyor.
Bir zamanlar ülkenin en önemli mesleklerinden biri olan keçecilik, son yıllarda teknolojinin halıcılık sektöründe yaptığı değişimler nedeniyle zor dönemlerden geçiyor. Geçmiş yıllarda vatandaşların keçe almak için günlerce sıra beklediği ve özelikle yaylalarda ve evlerde kullanılan keçeler artık satılmıyor.
Köylerden ve yaylalardan aldığı yünlerle 70 yıllık keçe makinelerinde çalışarak ürettiği keçeleri satabilmek için çalışan Adem Ogar, Türkiye’de kimsenin keçecilik mesleğini yapmadığını ve genelde keçe yapanlarında boy olarak kısa bir şekilde yaptıklarını, ancak kendisinin yaptığı keçelerin boyunun 1 metre 80 santimetre civarında olduğunu söyledi.
Keçecilik mesleğinin tarihe karıştığını ve ülke genelinde sadece 4 tane keçe ustası olduğunu belirten Ogar, “Mesleğim yok olmakla karşı karşıya, bu işi 23 yıldır yapıyorum, eskiden işlerimiz çok iyiydi. Ağrı’da 20 tene keçecilik ustası vardı, ama şimdi hiç kimse yok. Benim keçecilik dışında başka mesleklerim var. Baba mesleğinden bana arıcılık ve ayrıca poğaça börek, döner ustasıydım. Bu kadar mesleğim olmasına rağmen ben keçecilik yapıyorum. Ağrı’da bu işi yapan bir tek ben kaldım. Sadece ben direndim ve bu işi yapmak için direneceğim. Teknolojiye karşı bu işi ayakta tutmak imkânsız gibi bir şey. Ama biz elimizden geldiği kadar bu işi devam ettireceğiz” dedi.
‘Eskiden talep çok fazlaydı, biz yetiştiremiyorduk’
Teknolojiye karşı direnmenin oldukça güç olduğunu ancak var olduğu müddetçe keçecilik mesleğini bırakmayacağını dile getiren Ogar, “İmkânlar el verdiği sürece bu işimi yapmaya devam edeceğim. Gürültü ve toz olduğundan dolayı kimse bize dükkân vermiyor. Zor şartlar altında iş yeri bulmaya çalışıyoruz. Keçe ve çoban kepenekleri yapıyoruz. 20 yıl önce vatandaşlar keçe almak için günlerce sıra bekliyorlardı. Talep çok fazlaydı, biz yetiştiremiyorduk. Şimdi ise binde bir satışlarımız oluyor. Geçmişi mumla arıyoruz. Yaz mevsiminde sadece 3 ay çalışıyoruz. Geri kalan 9 ay zaten kış mevsimi olduğu için çalışamıyoruz” ifadelerini kullandı.
Teknolojinin geliştiğini, her alana hâkim olduğunu ve vatandaşların halıya yöneldiklerini ifade eden Ogar, “Biz keçelerimizi köylerde yaşayan vatandaşlarımıza ve Yörüklere satıyoruz. Bazı parçaları Yörükler ve köyde yaşayan insanlarımız bizden almak zorundalar. Keçelerimiz en fazla yaylalarda kullanılıyor, yağmurlu havalarda yerler nem kapıyor ve keçede nemi çekiyor bu nedenle rahatsız etmiyor. Elimde 3 tane 70 yıllık makineler var, yarı insan gücü makinelerle çalışıyoruz. Bir, iki kişi ile mesleğimi devam ettiriyorum” şeklinde konuştu.
‘Keçecilik ustası bulmak imkânsız’
Keçecilik ustası bulmanın imkânsız olduğunu bu yüzden mesleğinin yaşaması için çocuklarına öğrettiğini aktaran Ogar, “Keçecilik ustaların emeklerini karşılayamadığı için kimse çalışmıyor. Türkiye’de sadece 4 tane keçe ustası var, bunlardan Şanlıurfa, Isparta, Iğdır illerinde bulunuyor. Sadece biz 4 kişi bu işi devam ettiriyoruz, bakalım ne olacak. İlk bu işe başladığım zamanlar 12 ay boyunca sıra bekleyenleri hatırlıyorum. Çok yoğunduk, şimdi ise elimizde 5-10 tane keçemiz var ve bunları satmakta zorluk çekiyoruz. Ayda bir tane ya satıyoruz, ya da satmıyoruz” diye konuştu.
