Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim kararnamesini imzalamasıyla birlikte Türkiye’nin seçim maratonu resmen başladı. Resmi imza sonrası seçim kararı 14 Mayıs 2023 olarak kesinleşirken bu karar sonrası YSK da seçim sürecinin startını verdi. Bu karar sonrası partiler hemen milletvekilliği başvuru sürecinin startını verdi. Partiler aday adayları için başvuru takvimi, başvuru ücretleri ve diğer kriterleri belirlerken Türkiye genelinde olduğu gibi Van’da da milletvekilliği aday adaylığı başvuruları başladı. Partiler başvuruları almaya başlarken Van’ın yeni dönem vekillerinin kim olacağı yönündeki tartışmalar da start aldı. Anket şirketleri hızlı bir şekilde nabız yoklamaya başlarken, her seçim dönemi tartışmaya açılan ‘ithal vekillik’ konusu da bir kez daha gündeme geldi. Partilerin ilk kez Haziran 2011 seçimlerinde uygulamaya başladığı Van dışından isimleri listeye dahil etme uygulaması geçen zaman içinde her dönemin tartışması olurken, aynı konu bu sene de tartışılmaya başlandı.
VEKİL BAŞVURULARI ‘ADAYLIK’ TARTIŞMALARI İLE BAŞLADI
Partilerin milletvekilliği aday adaylık süreci, Van’da bir kez daha adaylar ve isimlerin tartışmaya konu edildiği bir zeminde başladı. Son 20 yılda sadece Ak Parti’nin ve HDP’nin milletvekili çıkarabildiği Van kentinde bu yıl Millet İttifakı’nda yer alan partiler de iddialı bir süreç için hazırlanmaya başladı. CHP’nin de vekil çıkarma konusunda ısrarlı olduğu kentte CHP ve Millet İttifakı’na mensup partilerde de yoğun bir adaylık başvurusu olması beklenirken dışardan getirilecek isimler bu partiler için de tartışma konusu oldu.
2011’DEN BU YANA İTHAL İSİMLER İLK SIRALARDA YER ALIYOR!
Van dışından gelen ve kentte de ‘ithal’ siyasetçiler olarak bilinen siyasetçiler kentin siyasi arenasında ilk kez 2011 yılında görülmeye başlandı. 2011 yılında HDP ile birlikte başlayan dışarıdan milletvekili adaylarını listeye dahil etme süreci sonraki yıllarda da devam etti. 12 Haziran 2011 seçimlerinde Van’da AK Parti 4, HDP 4 milletvekili çıkarırken Aysel Tuğluk dönemin bağımsız olarak gösterilen adaylarından birisi olarak 2’inci sırada meclise girdi. Tuğluk, BDP olarak siyasi arenada bulunan partinin önemli isimlerinden birisi olarak dikkat çekerken, partinin en güçlü olduğu illerden birisi olduğu için Van’dan aday gösterilmişti.
2015’TE DIŞARIDAN GELEN İSİMLERİN SAYISI ARTTI
Türkiye’nin hükümetin kurulmaması nedeniyle iki kez sandık başına gittiği 2015 yılındaki seçimlerde dışarıdan gelen siyasetçilerin sayısı da arttı. AK Parti’de, Beşir Atalay hükümetin geçmişteki en güçlü isimlerinden birisi olarak Van’da 1’inci sıra adayı olarak gösterildi ve 1 Kasım 2015’te Van Milletvekili olarak seçildi ve AK Parti’nin dışarıdan getirdiği ve seçtiği ilk isim oldu. HDP’de ise eşgenel başkan görevini yürüten Figen Yüksekdağ Van’da 1’inci sırada meclise giren isim olurken, Yurdusev Özsekmenler de 7 Haziran’daki seçimde Van dışından gelip listeye giren ikinci isim oldu. 1 Kasım seçimlerinde ise Figen Yüksekdağ yine birinci sıradaki isim olarak HDP’nin Van’dan çıkardığı 6 vekilden birisi ve ilk sıra adayı olarak meclise girdi.
DIŞARIDAN ADAY ALIŞKANLIĞA DÖNÜŞTÜ
2018 seçimlerinde de Van’da dışarıdan aday gösterme geleneği devam etti. HDP bir kez daha ilk isim olarak dışarıdan bir siyasetçiyi ve genel başkan düzeyinde bir ismi Van’dan aday gösterdi. HDP genel başkanı Sezai Temelli, Van’dan 1’inci sıra adayı olarak listeye dahil edildi ve 27. Dönem Van Milletvekili olarak seçilen isim oldu. AK Parti’de ise aynı seçimde dışarıdan aday getirileceği yönündeki iddialar son ana kadar gündemdeki yerini korurken o seçimde 1’inci sıra daha önce de Belediye Başkan Adayı olan Osman Nuri Gülaçar’a verildi. 2018 seçimlerinde AK Parti Van’da 3, HDP ise 5 milletvekili kazandı.
İTHAL ADAYLAR YİNE GÜNDEMDE!
Öte yandan partilerin aday adaylığı süreci başlarken ithal aday tartışmaları bir kez daha baş gösterdi. HDP cephesinde yeni bir parti olan Yeşil Sol Parti ile seçime girme hazırlığı sürerken, A takımından isimlerden birisinin yine Van’dan aday gösterilme ihtimali konuşulmaya başlandı. HDP’nin en yüksek oy aldığı 3 ilden birisi olan Van’da yine genel başkan düzeyinde adaylıklar olabileceği beklentisi oluştu. Öte yandan AK Parti cephesinde ise anketlerde daha önce Adalet Bakanlığı da yapan Abdulhamit Gül’ün ilk sıradan aday olacağı iddiaları konuşulmaya başlandı. Halihazırda da Güziantep milletvekili olarak görev yapan Gül’ün isminin anket şirketleri tarafından da Vanlılar’a sorulduğu bilgisi edinildi.
VANLILAR ÇOK SICAK BAKMIYOR!
Kentte son 20 yılda bir alışkanlığa dönüşen bu durum partilerin tabanı tarafından çok memnuniyet ile karşılanan bir durum olmadı. Her seçim döneminde Van’da en çok konuşulan isim ithal ya da kentte hiç yaşamamış isimlerin Van’dan aday gösterilme durumu olurken, kent sakinlerinin büyük bölümü kentte yaşayan isimlerin partilerden aday gösterilmeden yana olduğu biliniyor. Önümüzdeki günlerde yeniden tartışılması beklenen konu siyasette suların ısınmaya başladığı süreçte konuşulmaya başlarken yaklaşık 8 ay önce kurulan Van’a Vefa Platformu üyeleri geçtiğimiz günlerde yaptıkları bir açıklamada bu yönde tepkiyi gösterip çağrıyı yapan ilk kesim oldu. Platform başkanı Osman Yıldız 14 Mayıs tarihide yapılacak seçimlerde ithal milletvekili istemediklerini belirterek, “Van’daki siyasi partilerin belirleyeceği milletvekili adayları kesinlikle ithal olmamalıdır. Vanlılar olarak ithal milletvekilli dayatmalarını kabul etmiyoruz. Siyasi partiler milletvekili aday tercihlerini Van’ın öz evlatlarından yana kullansın” dedi.
GEÇMİŞTE DE TEPKİ ALMIŞTI!
Öte yandan Vanlı olmayan ve Van dışından isimlerin kentte aday gösterilmesi geçmişte de Vanlılar nezdinde de tepkiyle karşılanmıştı. Dışarıdan gelen isimlerin kentle ilgili çalışmalarda yer almaması, seçim sonrasında kenti ziyaret etmemesi, sorunlarını bilmemesi ve sorunların çözümünde rol almaması dönem dönem tepki almıştı. Daha önceki örneklerden dolayı bu seçimde de benzer sorunları yaşamak istemeyen Vanlılar, farklı platformlarda adaylık ile ilgili hassasiyetlerini dile getirmeye başladı. Konu sosyal medyada da adaylıklar ile ilgili en çok tartışılan konu oldu.
