Cumhuriyet Dönemi mimari anlayışı ve kentin eski kimliğini yansıtacak şekilde inşa edilen ve Van’ın en işlek caddesi üzerinde bulunan Tekel Binası’nın akıbeti konuşulmaya devam ediyor. Uzun yıllar tartışıldıktan sonra önceki dönem Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın çözüm sözü verdiği ardından da hızlı bir şekilde devir ve restorasyon süreci başlayan Tarihi Tekel Binası, geçtiğimiz yıllarda Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) desteğiyle Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında “Tarihi Tekel Binasının Turizme Kazandırılması" projesine konu edindi.
RESTORE EDİLDİ ÖYLECE KALDI
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanan proje sonrası bina önce Van Valiliği’ne devredildi sonra da önceki dönem Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez tarafından verilen talimat doğrultusunda restorasyon çalışmaları da. Binanın Kültür Turizm İl Müdürlüğü, Kent Müzesi ve benzeri birçok amaç ile kullanımı tartışılırken, yapı bir kez daha bir belirsizliğin içerisine girdi. Restorasyonu tamamlanıp bir kültür evi şeklinde hazırlanan yapı ile ilgili belirsizlik bir kez daha Vanlılar’ın “Tekel Binasının akıbeti ne olacak?” soruları sormasına neden oldu. Binanın belirsizliği devam ederken Şehrivan bir kez daha tartışılmaya başlayan o bina ile ilgili kenti ve kentin geçmişi bilenlere mikrofon uzattı.
TEKEL BİNASI BİR TÜRLÜ AÇILMADI…
Konuyla ilgili Şehrivan’a görüş veren iş insanı, Van TSO ve Van TB eski başkanı Feridun Irak, “Tekel binasının güzel bir dış mimarisi vardır. Bu bina, zaman zaman kültür evi, kütüphane, müze olması gibi projelerle gündeme geliyor. Son olarak kültür evi olarak projelendirildiği duyumunu aldık. Bu yönde çalışmaların yapıldığını, ihale edildiğini, çalışmaların devam ettiğini duyuyoruz ancak bu geçen zaman içinde bırakın böyle bir restorasyonu yapmayı herhalde bu süreçte bin tane proje bitirilirdi. Ne olup bittiğini anlamış değilim ama Van’da her iş böyle gidiyor. Bir taraftan bu binanın yapılması, projenin tamamlanması yılan hikayesine döndü” dedi.
IRAK: VAN, BAHTSIZ BİR DİYAR
Irak, Van’ın sahipsiz olduğunu dile getirerek, “Bir memleketin nasıl geri bırakıldığı konusunda araştırma yapmak isteyenler buyursunlar Van’a gelsinler. Bu konuda Van’dan daha güzel bir laboratuvar bulamazlar. Van sahipsiz bir şehir. Yaşar Kemal, 1951’de ‘Vanlılar kadar şehirleriyle ilgisiz insanlar hiçbir yerde göremezsiniz. Ondan dolayıdır ki Van, Van olmayacaktır. Bahtsız diyardır’ demiştir Van için. Ben de Yaşar Kemal’in Van için söylediği bahtsız diyar nitelemesine yüzde 100 katılıyorum. Bahtsız bir diyar Van. Her halimiz ortada. Cumhuriyet Caddesi Van’ın en merkezi yeridir ve bu merkezi yerde tarihi diye nitelenen, içinde çalışma yapan binaya hırsızlar giriyor. Yine en merkezi yerde Tekel Binası’nın duvarlarına yazı yazılıyor. Üstüne üstlük gidip yazının üstüne çirkin bir boyayla boyamışlar” diye konuştu.
“KİMSE TENEZZÜL EDİP HALKA AÇIKLAMA DA YAPMIYOR”
Yıllarca habere şeklinde binanın bekletildiğine dikkat çeken Irak, son olarak cümlelerini şöyle tamamladı: “Kimse tenezzül edip halka açıklama da yapmıyor. Bunlar ‘Ben sizin babanızım’ anlayışında olan insanlardır. ‘Biz ne dersek o olur’ anlayışındalar. Böyle bir dünya yok. Harcadığınız para milletin vergileridir ve bu parayı sonuna kadar en titiz şekilde harcama zorunluluğunuz var. Tek kuruşunu israf etmeme zorunluluğunuz var. Bu vebaldir. Bu günahtır. Ülkemizde ve kentimizde harcanan her kuruş çok önemlidir. Paramız son derece verimli yerlerde kullanılmalıdır. Hiç israf edilmemelidir” ifadelerini kullandı.
ÖZAY: SEVİNCİMİZ KURSAĞIMIZDA KALDI
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Saadet Partisi Van İl Başkanı Özay İlhan ise şunları kaydetti: “Van’da 2010 yılından buna bir şey yapılmıyor ve Tekel Binası’nın restore haberini gördüğümüzde sevinmiştik. Sevincimiz daha sonra kursağımızda kaldı. Yıllardır harabe şeklinde kentin en işlek noktasında duran bina şimdi de restore edilerek bekletiliyor. Restore ettiniz peki, neden başıboş bıraktınız? Etrafında ne bir kamera sistemi ne de bir güvenlik var. Korunması için bunlar yapılabilir bu çok zor değil. İçler acısı bir memleket haline geldik. Van’daki olaylara artık şaşırmaz olduk. Bundan dolayı ile zarar verenlere müsaade etmemeliyiz. Yoksa bu tarz olaylar devam edecektir.”
“BİNAYA SAHİP ÇIKILMADI”
İlhan, cümleleri şöyle tamamladı: “Tekel Binası restore edildi ve ardından sahip çıkılmadı. İçerisindeki malzemeler çalındı ve tekrar üzerinde yazılar yazılmaya başlandı. Bu binaya karşı önlem alınması gerekiyor. Binan bu halde olmasının devlete zararı var. Bu zararı yapanlardan tahsilatının yapılması gerekiyor. Yönetim mallarında bütün insanların hakları vardır. Van’ı zarara uğratanların ellerini bu kentin üzerinden çekmeleri gerekiyor. Adeta kaderine terk edilmiş durumda olan Tekel Binası için yıllardır ha açıldı ha açılacak dediler. Kültür evi olsun diye kıyametler kopardılar. Geçtiğimiz yıllarda bunun reklamı yapıldı. Bina için övgü dolu sözler söylendi, yazıldı, çizildi ama durum ortada. Van’da bir işe başlanılır, ya yarım bırakılır ya da yapıldı denilir farklı şekilde değişime gidilir. Van’da yıllardır kötüler ittifakı görev yapıyor. Bu kötüler ittifakı Van’ı mahvetti.
