Doğu Anadolu Bölgesi’nin tarım ve hayvancılık kenti olarak bilinen Van’da küçükbaş hayvan sayısı yüksek olmasına rağmen, hayvanların etinden, sütünden ve yan ürünlerinden yeterince yararlanılmıyor. Peynir, süt ve etten hâlâ bir markası olmayan Van, özellikle son yıllarda tarım ve hayvancılıkta bir üretim üssü olamıyor. Bunun yanında et ve süt ürünleri konusunda da en zamlı ürünleri diğer birçok üründe olduğu gibi Van tüketiyor. Türkiye’nin birçok kentinde Halk Süt projesi ile süt ihtiyacı bulunan ancak bunu karşılamaya gücü yetmeyen vatandaşlara ucuz süt satışı yapılırken, bir zamanlar hayvancılık kenti olarak anılan Van’da bunun şekilde bir projenin eksikliği hissediliyor. Büyükşehirlerin birçoğunda bulunan projenin Van’da da hayata geçirilmesi gerekeceği konuşulurken konuyla ilgili Şehrivan’ın görüşlerini aldığı Van Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Nurhan Dayan, projenin önemine vurgu yaparken, veteriner hekim Özay İlhan fizibilite çalışması yapılıp böyle bir çalışmanın yapılabileceği yönünde öneride bulundu.
SÜT ÜRÜNLERİ VATANDAŞI ZORLUYOR, HALK SÜT TARTIŞILMAYA DEVAM EDİYOR
Bir dönemler Van-Et gibi devasa bir markaya sahip olan Van, süt ürünlerinde de önemli bir pazara sahip olduğu dönemler geçirdi. 90’lı yıllar ve sonrasında bu anlamda önemli bir üretim üssü olan Van, daha sonra hem et üretim hem de süt üretim ürünleri konusundaki özelliğini yitirdi. Hala Türkiye’nin en büyük küçükbaş hayvan varlığına sahip olmasına rağmen et ürünlerini yüksek fiyatlarla tüketen, süt ürünleri konusunda Pazar oluşturamayan Van’da bu maliyetler vatandaşı ciddi manada zorluyor. Bir süredir uygulanmaya başlayan Halk Ekmek yanında büyükşehri belediyeleri eliyle hayata geçirilen Halk Süt konusunda da talepler oluşmaya başlarken Şehrivan işin uzmanlarına projenin mümkün olup olmadığını sordu.
İLHAN: YEREL YÖNETİMLER DEVREYE GİRMELİ
Konuyla ilgili Şehrivan’a konuşan veteriner hekim Özay İlhan, projede nasıl bir yol izlenilmesi gerektiğini açıklayarak sözlerine şöyle başladı: “Belediyeler, şu anda süt toplayan mandıralarla anlaşır. Bunlardan sütü temin eder. Bu süt de Halk Ekmeğin yanında tanklarda sabahları erken saatte satılır. Sabah erken satılmasındaki amaç, sütün erkenden alınıp tüketiciye ulaşması. Soğuk havada da gelirse bozulmaz. Alt yapı yetersiz de olsa bunun fizibilite çalışması yapılır. Yeterli miktarda süt olduğu düşünülürse en azından birkaç noktadan başlanılır.”
HEM ÜRETİCİYE HEM TÜKETİCİYE KATKI SAĞLAR
İlhan, projenin hem tüketici hem de besiciye katkı sunacağını dile getirerek, “Tüketici işlenmemiş sütü kaynatıp içme imkanı bulur. Tüketici kendi evinde doğal yoğurdunu yapmış olur. Tüketici sağlıklı süt içer. Süt ve yoğurt önemli bir besindir. Belediyeler eğer bu sütü çiftçiden 1 lira fazlaya alırsa bir destek sağlanmış olur. Böyle bir destek verilebilir. Altyapı oluşturulabilir” ifadelerini kullandı.
DAYAN: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ DESTEK VERİRSE BU İŞ OLUR
Halk süt projesi ile ilgili Şherivan’a görüş veren Van Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Nurhan Dayan, projenin önemine değinerek şunları söyledi: “Birçok şehirde Halk Süt projesi var. Halk Süt projesini Van’da hayata geçirebilirsek çok güzel olur. Girdi maliyetleri çok yüksek. Bu proje ile maliyetler bir nebzede olsa azalır ve besici rahat nefes alır. Sütü istediği değere satma imkanı olur besicinin. Halk da sağlıklı süt içer. Bu proje ile seyyar sütçülerin de kısmen önüne geçilir.” Dayan, proje hayata geçilirse destek vereceklerini belirterek, “Süte zam gelmezse inekler kesime gidecektir. Bizim bölgemiz Kurban Bayramı’na besi yetiştiriciliği yapıyor. Sütçülük azdır bizim bölgemizde. Sütçülük az olduğu için yetiştirici de bu durumdan faydalanamıyor. Halk da bu durumdan faydalanamıyor. Büyükşehir Belediyesi bize destek verirse bu projeyi hayata geçiririz. Hayvancılığın gelişmesi için süte zam gelmesi lazım. Süte zam yapılmadığı taktirde süt sağacak hayvan bulamayacağız, otlu peynir de yiyemeyeceğiz. Bu proje halka da fayda sağlayacaktır” diye konuştu.
HALK SÜT PROJESİ VAN’DA UYGULANIRSA NE OLUR?
Hayatın her evresinde tüketilmesi gereken, besin değeri çok yüksek olan süt, Halk Süt projesiyle birlikte alım gücü düşük olan vatandaşlara ucuz fiyata sunulacak. Halk Süt projesiyle birlikte süt içme alışkanlığı yaygınlaştırılmış olacak. Projeyle sağlıksız koşullarda üretilen, pastörize edilmemiş ve açıkta satılan sokak sütünün önüne geçilecek. Kırsal kesimde yaşayan besiciler başta olmak üzere geçimini hayvancılık yaparak sağlayan çiftçilere katkı sağlanacak. Süt, ekonomiye kazandırılacak.
