Son yıllarda ekonomik daralma ile birlikte kur artışları ve hayat pahalılığı artmaya devam ederken, fiyatlardaki artış da sürüyor. Tüm sektörü etkileyen ekonomik kriz, kömür ve odun sektörün de ciddi bir artış yaşattı. Van gibi kışı sert yaşayan kentlerde bu artış daha büyük bir tedirginlik sebebi olurken, kışa hazırlık yapan vatandaşlar kara kara düşünmeye başladı. Van’da doğalgaz kullanmayan bölgeler ve kırsal mahallelerdeki vatandaşlar artan ısınma maliyetlerini ödeme hesabı yaparken, bu kış ısınmak için geçtiğimiz yıla oranla iki katı bir bütçe ayırmak zorunda kalacak gibi görünüyor. Kömürle ısınan bir evin masrafları doğalgazın kat kat üstüne çıkarken ileriki zamanlarda artışın devam edeceği de bekleniyor. Maliyetlerin giderek artacağını belirten Van Oduncular ve Kömürcüler Kooperatif Başkanı Muhammet Aslantaş hem vatandaşın hem de kömürcü esnafının bu durumdan olumsuz etkilendiğini vurguladı. Aslantaş, fiyat artışlarının devam edeceğini ve vatandaşların tedarik yapması önerisinde bulundu.
KÖMÜR VE ODUN FİYATLARI YÜZDE 200 ARTTI!
Bu seneki kömür ve odun fiyatları hakkında bilgi veren Van Oduncular ve Kömürcüler Kooperatif Başkanı Muhammet Aslantaş, “Kavak söğüt odunun tonu bin 500 TL’dir. Kömür ise 7 bin ve 7 bin 500 arasında yani kalitesine göre değişiyor. Geçen yıla oranla değerlendirdiğimiz zaman yüzde 200 civarında bir artış söz konusudur. Kış mevsimine artık yavaş yavaş giriyoruz ve havalarda soğumaya başladı. Tabi odun ve kömür fiyatları eskiden havalar sıcak iken fiyatlar daha uygun olabiliyordu, şimdi fiyatlar sürekli değişime uğradığı için mevsimlerde fiyatlar pek değişmiyor diyebilirim. Kış mevsiminde fiyatlarda bir artışın olacağı ihtimali düşük ama Rusya ve Ukrayna’daki savaşlara da bağlı. Olası bir durumda savaş devam ederse özellikle kömür fiyatlarının artacağını söyleyebilirim.” dedi.
“VATANDAŞ BU KIŞI DAHA DA ZOR GEÇİRECEK”
Kömürlerdeki zamların vatandaşı kötü yönde etkilediğini belirten Aslantaş, şunları söyledi: “Kent merkezinin birçok yerinde doğalgaz yok. Van’ın ilçeleri hala soba kullanıyor. Geçtiğimiz yıllarda doğalgaz faturalarının artmasından sonra birçok vatandaşımızda sobaya yöneldi. Kömür ve odunlardaki artışlar vatandaşlarımızı zor durumda bırakıyor. Vatandaş pandemi sürecinden bu yana bir dar boğazda ve alım güçleri de giderek düşüyor. Bu zamlardan sonra vatandaş bu kışı daha da zor geçirecek. Halkımız zaten sorunlarla boğuşuyor ve ısınma maliyetlerindeki artışta sıkıntı iki katına çıkaracak.”
VATANDAŞ ISINAMIYOR…
yüksek oluşunun vatandaşı olumsuz etkilediğinin altını çizen Aslantaş, “Daha önce sobaya yönelen vatandaşlarımız tekrardan doğalgaza yöneliyor. Çünkü doğalgaz farklı bir alternatif, ne kadar pahalı olsa da ısınma açısından daha iyi diyebiliriz. Kömür sadece bir odayı ısıtabiliyor. Doğal gaz ise hem sıcak su avantajı var hem de aynı anda farklı odaları da ısıtabiliyorsun. Vatandaşlarımızın her konuda serzenişleri oluyor. Çünkü fiyatların yüksek oluşu vatandaşı psikolojik sıkıntıya sokuyor. Vatandaşlarımız kış boyu misal 2 ton yakması gerekirken, 1 tona düşürmek zorunda kaldı. Ekonomik sorunlar artarken, iş bulma sorunları da başladı. Öte yandan kalabalık olan ailelerin geçim sıkıntısı ciddi anlamda arttı. Her konuda vatandaşlarımız sorun yaşamaya devam ediyor” dedi.
HEM VATANDAŞ HEM DE KÖMÜRCÜ ESNAFI ZOR GÜNLER YAŞIYOR…
Aslantaş, kömürcü esnafının zor günler yaşadığını belirterek, “Esnafımız şu an çok büyük sıkıntılar yaşıyor. Pazarları yaklaşık yüzde 90 daraldı. Esnaf zor günlerden geçiyor. Bununla mücadele etmeye çalışıyor. Kömürcüler sitesi 60 künyeden oluşuyor. 60 esnaftan şimdi 10-15 kişi kaldı. Gelen esnaf da zamanı geçsin diye geliyor. Kömürcülerin kar marjı çok düşük. Artık elimizdekini satma derdindeyiz. Bazen aldığımız fiyata veriyoruz. Çünkü genelde çek, kredi kartı ile çalıştığımız için ay sonlarında ödememiz geliyor. Mecburen elimizdeki malı satıyoruz” ifadelerini kullandı.
KÖMÜR ALIŞLARI DÜŞTÜ!
Alışlarda düşüş yaşandığını ifade eden Aslantaş, “Önceden 3 kömür ton alan bir müşterimiz 1 buçuk tona düşürdü alışını. 2 ton kömür alan 1 tona düşürdü. Müşteri odun almayı düşünmüyor bile. Odun almayan da bir şekilde halledeceğini, komşudan odun alacağını, o odunla idare edeceğini söylüyor. İnsanlar zar zor kömür alıyor. Odun alamıyor. Vatandaş ya donacak üşümekten ya da bir yerden borçlanıp gelip alacak kömürü. Bir şekilde çaresini bulmaya çalışacak vatandaş” diye aktardı.
ASLANTAŞ: VATANDAŞ TEDARİK YAPSIN
Aslantaş, “Biz önceden elden taksit yapabiliyorduk. Ama şu an yapamıyoruz. Çünkü doların durumu belirsiz. Sürekli bir dalgalanma söz konusu. Bir yükseliyor bir azalıyor. Biz de önceden TL ile alıp dolarla borçlandırıyorduk. Artık o gücümüz de kalmadı. Halkımız bir an önce tedariğini yapsın. Çünkü ne olacağı belli değil. Artık kredi kartına taksitlerimiz oluyor. Vatandaşa bu şekilde yardımcı oluyoruz” diye aktardı.
“YILBAŞINDA DA BÜYÜK İHTİMALLE BİR ZAM OLACAK”
Yılbaşında tekrar zam olacağını dile getiren Aslantaş, vatandaşın tedarik yapması gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi: “Yılbaşında da büyük ihtimalle bir zam olacak. Ukrayna ve Rusya savaşı devam ederse kömür gelecek aylarda yine yükselecektir. Türkiye’de büyük tedarik firmaları Avrupa’ya mal satmaya başladı. Piyasanın dağılmasının en büyük nedeni budur. O yüzden vatandaşlardan isteğimiz bir an önce bu ihtiyaçlarını gidersinler.”
ASLANTAŞ: ZAMLAR BİZİMLE ALAKALI DEĞİL
Aslantaş, zamların kendileriyle bağlantısı olmadığını dile getirerek, “Halkımız şunu bilsin; bu zamlar bizimle alakalı değil. Fiyatlar ne kadar düşük olursa biz o kadar çalışıyoruz, işlerimiz o kadar iyiye gidiyor. Bu zamlar doların TL karşısında değer kaybetmesinden oluyor. Ukrayna-Rusya savaşındandır. Kömür almaya geldiklerinde zamların sebebinin bizler olduğunu düşünüyorlar. Biz de bu durumdan olumsuz etkileniyoruz. Sonuçta biz satış yapmazsak mallarımız elimizde kalır” ifadelerini kullandı.
