Pandemi ile dünya genelinde ortaya çıkan ekonomik sorunlar akabindeki sıkıntılı süreç ile devam ediyor. Fiyat artışlarının hız kesmediği, enflasyonun ardı ardına yükseldiği süreçte vatandaşlar borçlanmaya ve kayıplar yaşamaya devam ediyor.
VANLI’NIN BORCU BÜYÜK!
Ülke genelinde devam eden ekonomik kriz, birçok veride son sırada bulunan Van’ı ciddi anlamda etkiledi. Yıllardır süren ekonomik sıkıntılar, enflasyonun artmasıyla beraber iyice boy göstermeye başlarken, Vanlılar’ın borcu bu süreçte katlanarak arttı. Fiyatların yükselmesi, fiyat artışlarına yetişmeye çalışan vatandaşlar çareyi bankalardan verilen kredilere ya da kredi kartlarında ararken bu süreçte borç yükü tüm zamanların en üst seviyesine çıktı. Yoksullaşmayla birlikte borcu olan kişi sayısında da artışlar yaşanırken, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu da geçtiğimiz günlerde (BDDK) 81 ilin borç haritasını gözler önüne serdi. BDDK kredi değeri, kredi ve kredi kartı borçluluğu gibi değerler üzerinden illerin borçlarını açıklarken, Van’da en borçlu iller arasında yerini aldı. Konuyla ilgili Şehrivan’a değerlendirmelerde bulunan vatandaşlar da kentte iş imkanlarının olmadığını belirterek, borcu borçla kapattıklarını söyledi.
VAN'DA YASAL TAKİBE DÜŞENLERİN ORANI YÜZDE 110 ARTTI
Yüksek enflasyon nedeniyle reel ücretlerde ve satın alma gücünde yaşanan dramatik düşüş milyonlarca vatandaşı daha fazla borçlanmaya itiyor. Borçluluk hızla büyürken, ödenemediği için takibe düşen kredilerin tutarı da BDDK'nın takibe atma esnekliğine rağmen hızla arttı.
BDDK verilerine göre; Haziran 2021 – Haziran 2022 tarihlerini kapsayan bir yılda takipteki bireysel krediler açıklandı. Hakkari’de takibe düşen alacak miktarı 2021 Haziran ayına göre yüzde 129.40 arttı, Şırnak'ta yüzde 122.49, Bingöl'de yüzde 113.57, Bayburt'ta yüzde 112.60, Van'da ise yüzde 110.45 artış yaşandı.
VANLI BOÇLU VE PERİŞAN…
Borcu borçla kapattığını belirten vatandaşlardan Doğan Yılmaz, “Cebimde 5 kuruş param yok. Buralarda iş bulmak zaten çok zor ve bulduğun iş seni geçindiremiyor. Pandemi dönemi bile şuan ki dönemden çok daha iyiydi. Pandemi zamanı millet kendi evinde aylarca kalıyordu ve gıdada bu kadar sorun yaşamıyordu. Millet şuan hastalıktan dolayı eve kapansa açlıktan ölür. Kime sorsan borçlu ve borcunu nasıl ödeyeceğini oda bilmiyor. Son iki senedir millet banka kredilerine yoğunlaşmış, Van’da ve ülkenin genelinde bankalara borçlu olmayan kimseyi göremezsiniz. Ancak bankalarında uyanık bir tarafı var. İnsanlar bankalara akın edince onlarda faizleri yükseltiler. Bankalar zor günlerde insanlara yardımcı oldular ama daha sonra insanları yüksek faizli kredilerle baş başa bıraktılar.” Dedi.
VATANDAŞ BORCU BORÇLA KAPATIYOR!
Borç batağından olduğunu ifade eden Cevahir Yıldız, günümüz şartlarında geçim sıkıntısı çeken birçok arkadaşımız var. Bunlardan biri de benim. Yaklaşık 12 aydır KPSS sınavına çalışıyorum ve 12 aylık süre içerisinde tam 50 bin TL borcum oluştu. Bu 50 bin TL'nin yüzde 80’ini bankalara borçluyum ve yüzde 20'sini de arkadaşlarıma borçluyum. Şu anda sınavın bitme aşamasına geldik ve kredi borçlarım da gırtlağa dayandı. İş bulmaya çalışıyorum ama iş yok. Şu anda bulunduğum durum borçları, borç alarak kapatıyorum. Bu da bana yeni bir borç doğuruyor. Tek çarem yine farklı bir bankanın bana Kredi vermesi ve bankalarda artık bu borçları görüp haklı olarak kredi vermiyorlar. Çaresiz bir şekilde bir şeylerin düzelmesini ve ekonomik sıkıntılarımızın hafifleşmesi için bir umut ışığı arıyoruz.” İfadelerini kullandı.
VAN’DA NE İŞ VAR NE DE PARA…
Her gün yeni bir bankaya kredi için başvurduğunu belirten Nurullah Yalçıntaş, şunları söyledi: “Ekonomik krizin baş gösterdiği bir süreçte borçsuz kalmak imkansız hale geldi. İnsanlar artık bankalara yönelmeye başladı ve kredisi yüksek bankalardan bile kredi çektiler. İnsanlara para lazım ve çaresizler. Van’da borçlu olan insan borcunu da ödeyemiyor, çünkü buralarda size yetecek bir iş ve maaş yok. Herkes kara kara borçlarını ödemeyi düşünüyor. Pandemi de birçok banka kredi verdi ve hemen hemen her vatandaş o kredilerden yararlandı. Ancak iki yıldır bu kredilerin borcunu ödemeye çalışıyorum. Tek dileğimiz ileri süreçlerde bu ekonomi düzeninin düzelmesidir. Yoksa halkın dayanacak gücü kalmadı.”
VATANDAŞ KARA KARA BORÇLARINI DÜŞÜNÜYOR
Borçlar altında ezildiklerini ifade eden İbrahim Barış, şunları kaydetti: “Borç ödemekten belimizi doğrultamaz hale geldik. Bizde aslında yanlış bir düşünce var. Borç altına girmeden çalışmıyoruz ve borçlar birikince de altından kalkamıyoruz. Bütün kredi kartlarım boş ve hepsi de takibe düşmek üzereler. Eskiden borcu borçla ödüyorduk. Şimdi ise her tarafa borçlu olduğumuz için borcu borçla kapatamıyoruz. Herkes borcunu istiyor ve aynı şekilde bankalar da arıyor, mesaj atıyor. Van bu durumda belki de en çok zorluk çeken illerden biridir. Çünkü burada bir iş imkanı olmadığından dolayı vatandaşlar da borçlarını ödemekte zorluk yaşıyorlar. Geliri olmayan insanlar borçlarını ne ile ödeyecekler. Vatandaşların durumları pek parlak değil, çok merak ediyorum bu şekilde devam ederse insanların sonu ne olacak?”
VATANDAŞ BORCUNU ÖDEYEMİYOR!
Zor şartlar altında okula gittiğini vurgulayan öğrencilerden Gaffar Devran, “Üniversitenin ilk yılarında bankalar tarafından gönderilen personel bize kart çıkarıyordu. Bize o zaman bankalardan kredi kartı almıştık. Paranın tamamını kullanınca bu sefer ödeyemez hale geldik. Her ay düzenli bir şekilde borcunu ödüyorum ve tekrar ödediğim miktarı harcıyorum. Aslında bir bataklığa düştük ve nasıl kurtulacağımızı bilmiyorum. Her insan gibi benimde bankalara ciddi anlamda borcum var. Sicilim bozuk olduğu için bankalar artık bana kredi vermiyor ve iyi ki de sicilim bozuk, çünkü bankalar bana kredi vermeye devam etseydi, bende harcamaya devam ederdim. Kısaca borcumuz çok ve nasıl ödeyeceğimizi düşünüp duruyoruz. Yaz ayalarında çalışıp hem kart ödememi yapıyorum hem de okul harçlığımı çıkarmaya çalışıyorum. Bu şartlarda inanın artık her şey çok zor” şeklinde yorumladı.
