TÜİK’in rakamlarına göre, Van’ın 2021 yılında nüfusu 1 milyon 141 bin 15 olurken kadın nüfusu ise 559 bin 70 oldu. Van’ın kadın nüfusu son yıllarda artsa da kadın istihdamında henüz istediği seviyelere gelemiyor. Kentin en önemli sorunlarından biri olan işsizliğin kadınlar arasında kendini daha çok hissettirmesi gözlerden kaçmazken kadınların çalışma hayatına dahil olması ve kadın iş gücünün arttırılması için de çalışmalar yürütülüyor. Yapılan çalışmalarla kadınların çalışma hayatında etkin olarak rol oynamaları amaçlanırken bu amaçla yola çıkan ve yurt dışından ortakların da destek olduğu bir proje Van’da hayata geçti. Yurt dışından da isimlerin katılımıyla Van’da ‘21. Yüzyılın Dijital ve Eleştirel Kadınları’ adlı projenin açılış toplantısı düzenlendi. Toplantıda kadın istihdamı ve dijitalleşme sürecinde kadınları rolü uluslararası paydaşların paylaşımları ile ele alındı.
ÇOK BOYUTLU BİR ÇALIŞMAYA DÖNDÜ
Dezavantajlı kadınlara dijital okuryazarlık becerileri ve eleştirel okuryazarlık becerileri kazandırmayı, toplumlardaki dezavantajlı kadınları dijital ve eleştirel okuryazarlık konusunda eğitmek için eğiticiler yetiştirmeyi, dijital ve eleştirel okuryazarlığı birleştiren yetişkin eğitimi için yeni bir metodolojiyi önermeyi ve bu metodolojiyi yaygınlaştırmayı hedefleyen projenin yürütücülüğünü YYÜ yaparken, proje ortakları ise Van Milli Eğitim Müdürlüğü, Bir Nefes Sıhhat Derneği, Afrika-Avrupa Kalkınma Ajansı (ADEVA), ASDA, IFOA. Programa YYÜ Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Şevli, Türkiye Ulusal Ajansı Uzmanı Dr. Vahit Sadal, Uluslararası İlişkiler Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Şehnaz Nigar Çelik, Finlandiya, İsveç ve İtalya’dan gelen proje ortakları ve çok sayıda akademisyen katıldı.
VAN’DA KADINLARIN İSTİHDAMDAKİ YERİ TARTIŞILDI
Programda konuşan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektör Prof. Dr. Hamdullah Şevli, “Kadınlar dünya nüfusunun yarısını oluşturmaktadır ancak kadının istihdamdaki yerine baktığımızda bunun eşit bir dağılım göstermediğini görmekteyiz. Ülkemizin 2023 vizyonu ve kalkınma hedefi arasında bulunan kadın girişimciliği ve istihdamına verilen önem Cumhurbaşkanlığı 11. Kalkınma Planı’nda da açıkça belirtilmiştir. 2019-2023 dönemini kapsayan plan ülkemizi geleceğe taşıyacak önemli bir yol haritası olarak da değerlendirilmektedir. Söz konusu planda kadınların internet sitesi, portal gibi dijital ortamlardaki ekonomik faaliyetleri geliştirmesi hedefleyen mekanizmaların oluşturulması ve kadın girişimcilerin e ticarette güçlenmelerine yönelik eğitim programları ve seminerler düzenlenmesi hedefleri vardır.”
ŞEVLİ: KADINLARIN KATILIM GÜCÜ İSTENİLEN DÜZEYDE DEĞİL
11. Kalkınma Planı’ndan söz eden Şevli, “Kadınlara yönelik her türlü ayrımcılığını önlemek, kadınların toplumsal hayatın tüm alanlarında hak, fırsat ve imkanlardan eşit biçimde yararlanmalarını ve güçlenmelerini sağlamak temel amaçlardan biri olarak belirtilmiştir. 2022 verilerine baktığımızda Van ilimizin kadın nüfusunun 559 bin 70 olduğunu görmekteyiz. Ancak kadınların katılım gücünün istenilen düzeyde olmadığını da görmekteyiz. Büyük bir işgücü potansiyeline sahip Van’da kadınların istihdama katılımının düşük olması ilimiz nezdinde girişimcilik ve istihdama dayalı sosyo-ekonomik bir sorunun olabileceğini göstermektedir. Bilginin hızlıca aktığı ve değiştiği bir çağda eleştirel okuryazarlık ve dijital becerilerden yoksun olma durumu sosyo-ekonomik yapının getirdiği değişkenler olarak değerlendirilebilir. Dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de kadın istihdamını desteklemek amacıyla çeşitli proje, program ve çalışmalar yürütülmektedir. Bu projemizin çıktıları yoluyla amacımız özellikle imkanları kısıtlı olan kadınların okuryazarlık olarak becerilerini eleştirel bir yöntemle geliştirmek ve dijital okuryazarlık becerilerine katkı sağlamaktır” dedi.
“KADINLARIN ETKİN ROL ALMASINI SAĞLAYACAĞIZ”
Şevli, cümlelerini şöyle tamamladı: “Uzak hedef, 21. Yüzyılın gerektirdiği dijitalleşme süreçlerinde kadınların etkin rol almasını sağlayarak onların hem aktif üretken vatandaş olmalarını sağlamak hem de kadın istihdamının önündeki engelleri bu ve benzeri eğitimlerle ortadan kaldırmaktır. Bir dünya üniversitesi olma yolunda emin adımlarla ilerleyen ve her geçen gün gerek yurtiçi gerekse uluslararası sıralamasını yükselten Van Yüzüncü Yıl Üniversitemizin öncülüğünde yürütülecek proje faaliyetlerinin özellikle imkanı kısıtlı bireyler için düzenlenecek her türlü eğitime kaynaklık edecek bir yetişkin eğitim modeli sunmasını arzulamaktayız. Projemizin gerek yerel gerekse ulus ötesi ortakları proje çıktıları olarak imkanı kısıtlı bireylere verilecek eleştirel ve dijital okuryazarlık eğitimlerine kaynaklık edecek materyaller hazırlayacak ve online platformlar aracılığıyla 5 farklı dilde bunların yaygınlaşmasını sağlayacaktır. Projemizin çalışma ekibinde üniversitemiz, Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve STK’larından oluşan zengin bir ortaklığın olması yürütülecek faaliyetlerde kuram ve uygulama dengesinin gözetilmesi açısından da oldukça önemlidir. Bu kapsamda projemizde görev alacak tüm ortaklarımıza şimdiden ortaya koyacakları değerli çıktılar için teşekkür ediyorum.”
SADAL: YYÜ’YE HİBE SAĞLAMAKTAN GURUR DUYUYORUZ
Türkiye Ulusal Ajansı olarak Van’da olmaktan memnuniyet duyduklarını belirten Türkiye Ulusal Ajansı Uzmanı Dr. Vahit Sadal, “Ajans olarak bu gibi projeleri hibelendirmekten, fonlamaktan ve yurdun en doğusundaki güzide ilimiz Van’a, YYÜ’ye hibe sağlamaktan, bunların başarılarına ortak olmaktan gurur duyuyoruz, mutluyuz. Üniversitemiz eminim ki Yüksek Öğretim Koordinatörlüğümüzden ve diğer mesleki eğitim, gençlik programlarımızdan yararlanmaktadır. Yetişkin eğitimi gibi mütevazi bütçeye sahip bir koordinatörlükten bile 150 bin Euro’luk bir bütçeyi alabilme başarısını göstermeleri ilk yüzde 10’a girmeleri üniversitemizin bunda emeği geçen arkadaşların başarısıdır. Kendilerini tebrik ediyorum” şeklinde konuştu.
“BAŞARILI BİR ŞEKİLDE PROGRAMLAR DEVAM EDİYOR”
Uluslararası bir proje olduğunun altını çizen Sadal, devamında şunları söyledi: “Özellikle 150 bin Euro’luk bir bütçenin bu proje kapsamında dezavantajlı gruplar olarak sınıflandırdığımız kadınların projelerine yönelik fonlanması ayrıca gurur vermektedir. Ülkemiz 2002’den beri bu programlarda katılımcı ülke olarak 33 ülke arasında yer almaktadır ve başarılı bir şekilde bu programları uygulamaya devam etmektedir. Her yıl yaklaşık 100 milyon Euro’nun kullanıldığı ajansımızda özellikle yetişkin eğitimine ilaveten mesleki eğitim, yükseköğretim, okur eğitimi ve gençlik alanında çeşitli projelere hibe sağlamaktadır. Üniversitelerimize, akademisyenlerimize, öğrencilerimize, Milli Eğitim camiasına meslek erbabına, STK’lara, kadınlara yani toplumun önemli bir kesimine hitap eden projelere fonlama yapmaktayız. Sizinle bu anı paylaşmaktan hibe sağlayan kurum olarak bu mutluluğa ortak olmaktan gurur duymaktayız.”
JAMA: DİJİTAL ÇAĞDA KADININ YERİ DE ÇOK ÖNEMLİ
Van’da olmaktan çok mutlu ve gururlu olduğunu belirten Finlandiya’dan gelen proje Abdulfattah Jama, projeyle ilgili şunları söyledi: “Böyle bir konu üzerinde çalışmak çok önemli, çok hayati bir konu çünkü kadınlar hayatımızdaki önemli kişiler. Dolayısıyla burada kadınlarla ilgili olan projede yer almak çok özel bir şey. Dijital çağda kadının yeri de çok önemli. Ben Finlandiya’dan geliyorum ve Finlandiya dijital eğitime çok fazla önem veriyor. Eğitimde çok fazla dijitalleşen ülkelerden biri. Finlandiya’da da çok fazla dezavantajlı kadın var. Dolayısıyla bu sadece Türkiye’de değil her yerde var. Finlandiya’da ve pek çok ülkede mülteciler var. Bu insanlara özellikle kadınlara hitap eden böyle projeler çok önemli.”
ÇELİK: KADIN İSTİHDAMI AZALIYOR
Projemizin odak noktası imkanı kısıtlı kadınlardır diyen Uluslararası İlişkiler Koordinatörü Şehnaz Nigar Çelik, “Kadın nüfusumuz, ülke nüfusunun nerdeyse yarısından oluşmaktadır ancak istihdam oranlarına baktığımız zaman özellikle salgın sonrası kadın istihdamında ciddi bir azalma göze çarpmaktadır. Günümüzün anahtar kelimesi olan okuryazarlık etkin ve üretken vatandaş olabilmek için önemli bir rol oynamaktadır. Kadınların gerek etkili okuryazarlıkta gerekse dijital okuryazarlıkta istenilen seviyede olmayışları sosyo-ekonomik yapının getirdiği bir dezavantaj olarak değerlendirilebilir. Biz de bu düşünceden ve yapılan ihtiyaç analizlerinden yola çıkarak yetişkin eğitiminde öncelikle imkanı kısıtlı kadınlara ulaşmayı hedefledik. Biz buna dezavantaj demek istemedik çünkü imkanı kısıtlı ifadesiyle asıl bunun daha kolay bir şekilde üstesinden gelinebileceğini düşünmekteyiz” dedi.
“İSTİHDAMIN EĞİTİM YOLUYLA GELİŞTİRECEĞİNİ DÜŞÜNMEKTEYİZ”
Projenin detaylarından söz eden Çelik, “Projemizin uzak hedefi arasında verilen eğitimler ile kadın istihdamını arttırmak var. Çünkü istihdamın ancak eğitim yoluyla geliştireceğini düşünmekteyiz. Bu varsayımdan yola çıktığımız projemizin hazırlanışı ve yürütücülüğü aşamasında üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Şevli’ye bize olan inancı ve desteğinden ötürü tüm ekibim adına teşekkür ediyorum. Projemizi desteklemeye layık gören Türk Ulusal Ajansı ayrıca teşekkür ediyorum. Projemizde 2 yerel ortağımız bulunmaktadır. Bunun dışında Finlandiya, İsveç ve İtalya’dan oluşan 3 ulus ötesi ortağımız bulunmaktadır. Van ilindeki diğer yerel ortağımız olan Bir Nefes Derneği’ne ve bugün bizleri yalnız bırakmayan ulus ötesi ortaklarımıza ayrıca teşekkür ediyorum. Proje ortaklığının üniversite, halk eğitim ve STK’lardan oluşması projemizin en güçlü yolu olarak değerlendirilebilir. Bu çeşitli oluşum sayesinde hem akademik olarak önemli fikri çıktılar ortaya koyabileceğiz hem de yerelde birçok kadına ulaşma imkanı bulacağız.” ifadelerini kullandı.
