Van, son yıllarda hayata geçirilen yatırım, proje ve çalışmaya rağmen ülkenin birçok kentinin gerisinde kalmayı sürdürüyor. Klasmanındaki büyükşehirlerin gerisinde kalan kent, potansiyeline rağmen hakettiği noktaya gelmezken birçok alanda da yerinde sayıyor. ABD merkezli ekonomi dergisi Forbes, Türkiye'nin en yaşanabilir kentlerini belirlerken, ‘İş Yapmak ve Yaşamak İçin En İyi Kentler’ kriterlerinin göz önüne alarak değerlendirildiği sıralamada Van listenin 72’nci sırasında yer aldı. 94 başlıkta hazırlanan raporda Doğu Anadolu Bölgesinde bulunan illerden Elazığ 19, Malatya 28, Erzurum 39, Erzincan 46, Tunceli 58, Bingöl 69, Kars 62, Ardahan 74, Iğdır 75, Ağrı 76, Bitlis 77, Hakkari 79, Muş 81 sırada yer aldı. Konuyla ilgili Şehrivan’a konuşan vatandaşlarda kentte üretimin olmadığına ve işsizliğin ciddi boyutlara ulaştığını söyledi.
VAN'IN DÜŞÜŞÜ SÜRÜYOR
1980'li yıllardan itibaren ciddi bir ivme yakalayan, hem ekonomide hem de yaşanabilir şehirler noktasında önemli bir kent olmaya başlayan Van, zaman içindeki gelişimine rağmen o dönemlerdeki potansiyeli yitirdi. Önemli bir sınır kenti olmasına rağmen ihracatta Türkiye'nin 69'uncu ili olan, hayvancılık ve tarım potansiyelini kaybeden Van yaşam koşullarının rahatlığına rağmen dezavantajlı kentler arasında yer almayı sürdürüyor. Bu dezavantajlar yaşama da yansırken ülkenin en çok göç veren kenti yaşanabilir kentler noktasındaki konumunu da kaybediyor. Son araştırmada bu durum bir kez daha tescillenirken vatandaşlar düşüş ve gidişatı Şehrivan aracılığı ile yorumladı.
"VAN’DA NE İŞ VAR NE DE ÜRETİM!"
İnsanlar Van’dan kaçtığını belirten vatandaşlardan Ferhat Aslan, “Van’da fabrika yok, iş yok güç yok. Zengin zaten Batı’ya kaçtı, fakirde Van’da kaldı. Çalışacak bir yer değil. Sadece hayvan pazarı var. O da hayvancılık da öldü. Ondan sonra insanlar yavaş yavaş Van’ı terk ediyor iş olmadığı için. Eğer iş olsa, gençlerimiz çalışsaydı herkes burada kalırdı. Zenginlerin hepsi İstanbul’a, Antalya’ya gidiyor. Van hak ettiği yerde değil. Van kadar güzel bir şehir yok ama yatırım yapmıyorlar. Aynı zamanda turistik bir yer ama bakmıyorlar. Bazı mahallelerde doğru düzgün yol yok. Fabrikalar yapılırsa insanlar burada kalır ve ekonomisi iyileşir. Hayvancılığa önem verilirse insanlar köylerden kentlere gelmezler ve bu kentin hayvancılığına fayda olur. Sınıra daha çok değer verilse, esnaflar kar eder. Ancak bunların hiçbiri olmuyor. Çünkü başıboş bir şehir olduğu için kimse sahip çıkmak istemiyor.” Dedi.
VATANDAŞ VAN’DA KALMAK İÇİN BİR NEDEN BULAMIYOR!
Van’da kalmak için hiçbir nedeninin olmadığını kaydeden vatandaşlardan Abdulbaki Temel, devamında şunları söyledi: “Burada ne fabrika var, ne iş var. Çalışacak yer yok. Ben hayvancılıkla uğraşıyorum. Hayvan alıyoruz ama satamıyoruz. 20 gündür hayvan pazarına gitmedim. Hayvanları satarken de zarar ediyoruz. Eskiden sınır kapısından her şey geliyordu. Bunlara kısıtlama gelince esnaflar da bundan kötü etkilendi. Samanın tonu 5 bin TL oldu. Çok pahalı. Bu defa herkes hayvanını satmaya başladı. Hayvan pazarına gittiğinizde herkesin hayvanını satmaya başladığını görürsünüz. Hayvan da kurtarmıyor artık. Eskiden nüfusun büyük bir çoğunluğu hayvancılıkla uğraşıyordu. Ancak son dönemlerde insanlar ciddi zarar etmeye başlayınca hayvancılık sektörünü bıraktı. Van’da başka yapılacak bir şey yok.”
VATANDAŞ: BU HALDE OLAN BİR ŞEHİRDE KİM NEDEN YAŞAMAK İSTESİN?
Van’ı çok sevdiğini söyleyen vatandaşlardan Rasim Akgül, “Van’ın sorunları bitmiyor. İşsizlik var. İnsanların çoğu çalışmıyor. Maddi durumu iyi olmayan insanlar iş olan şehirlere gidiyorlar. Her yerde fabrika var ama Van’da yok. Zengin olmayan Van’da yaşayamaz. Peki, bu halde olan bir şehirde kim neden yaşamak istesin? Sınır il olmamıza rağmen ekonomisi en düşük illerin başında geliyoruz. Burada artık herkes karın tokluğuna çalışmak zorunda kalıyor. Doğup büyüdüğümüz memleketimizden gitmek için adeta fırsat bekliyoruz. Burası artık tüketim merkezlerinden biri haline gelmiş, üretim yapan kimse kalmadı ve artık kimsede üretim yapmak için çaba sarf etmiyor. Halimiz orda da Allah yardımcımız olsun.” İfadelerini kullandı.
“OLAN FAKİRE OLUYOR”
Van’da bir sürü işsiz insanın olduğunu bir kez daha hatırlatan vatandaşlardan Şahabettin A. “Evine ekmek götüremeyenler var. Zenginin cebi doludur zaten. Olan fakire oluyor. Bizim elimizden gelse burada kalmayız. Gider başka şehirde çalışırım, en azından ekmeğimi kazanırım. Eskiden herkes birbirine selam verirdi. Öyle bir devire geldik ki zenginsen sana Allah’ın selamını verirler, değilsen vermezler. Hiçbir dönemde bu kadar zorluk yaşadığımızı hatırlamıyorum. Özellikle ekonomik kriz insanları bunalıma sokmuş durumda. İnsanlar artık rahat bir yaşam sürmek için şehir seçmiyor, karnını doğurmak için şehir seçmek zorunda kalıyor. Bu durumda insanların Van’dan başka şehirlere gitmesine neden oluyor.”
VATANDAŞ KENTİN ÇÖZÜLMEYEN SORUNLARINDAN MUZDARİP
Son olarak vatandaşlardan Cevdet Diren ise şunları kaydetti: “Van, diğer illere göre güzel olduğunu herkes biliyor ama bakımsız ve sahipsiz olduğu da aşikâr. Kentte 10 yıldır devam eden sorunlar var. Misal çevre yolu yılladır bir çözüme kavuşmadı. Bundan dolayı da birçok vatandaş mağdur durumdadır. Kamulaştırılma yapılmıyor ve bundan dolayı da sorun çözülmüyor. Bunun yanında yatırımı olmayan, işsizi çok olan bir şehirde insanlar neden yaşasın? Van halkı her anlamda çok büyük zorluklarla mücadele etmeye çalışıyorlar. Ancak başarılı olamıyorlar. Çünkü bir destek bulunmuyor. Van bir olamıyor. Hal böyle olunca da her şeyde en sonlarda yer alıyoruz. Burada herkes menfaatini düşünüyor.
“VAN’DA TARIM VE HAYVANCILIK BİTTİ”
Bir zamanlar tarım ve hayvancılık şehri olan Van’da tarım ve hayvancılığına dair hiçbir şey kalmadığına vurgu yapan Diren, cümlelerini şöyle tamamladı: “Masraflar çiftçileri zor durumda bıraktığı için insanlar artık o sektörden uzak duruyorlar. Van’da üretim anlamında ne var ki iş de olsun. Gençlerimiz nerede çalışacak. Kentte kaç tane üretime yönelik istihdam sağlayan iş yerlerimiz var? Tam da bundan dolayı insanlarımız memleketlerini terk edip, farklı illere gidiyorlar. İleri gitmek ve önemli adımlar atmak için önce bilirkişilerin öncülük etmeleri lazım. Eskiden sınırda iyi bir ticaret vardı, şimdi oda bitti.”
