Türkiye’de olduğu gibi Van’da da derneklerin sayısı her geçen gün artıyor. İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü’nün açıkladığı rakamlara göre Van’da 729 tane dernek bulunuyor. Yüzlerce dernek ve STK bulunmasına rağmen, kent dinamiklerinin bir parçasını oluşturan bu derneklerin Van’da isimleri tabeladan öteye geçemiyor. Birçoğu belli amaçlar doğrultusunda kurulurken, bu dernek işlevsiz bir şekilde tabela derneği olarak varlığını sürdürüyor. Kentin sorunları had safhaya ulaşırken, bunları gündeme taşıyan ve çözüm odaklı yaklaşan derneklerin sayısı ise bir elin parmaklarını geçmiyor. Kentte derneklerin sayısı da sorunları da artıyor ancak çözüm odaklı dernek sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor.
VAN’DA YÜZLERCE DERNEK VAR!
Türkiye genelinde olduğu gibi Van’da da kurulan derneklerin sayısı her geçen artıyor. Kamu ve toplum yararına çalışmak amacıyla kentte kurulan dernekler, bir süre sonra ‘Tabela Dernekçiliği’nden ötesine gidemiyor. Kurulduktan sonra çeşitli sebeplerden dolayı kapısına kilit vurulan dernekler ne yazık ki sadece isimleri ile kalıyor. Kentte son yıllarda neredeyse her cadde ve sokak başında dernek tabelası asılıyken, çalışma ve faaliyet yürüten derneklerin sayısı ise bir elin parmaklarını geçmiyor. İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre ülkede 122 bin 151 faal, 201 bin 105 fesih, toplam 323 bin 256 dernek bulunuyor. Van'da da 729 dernek bulunuyor. Verilere göre, 2020 yılında tam zamanlı çalışan sayısı 41 bin 755 iken bu sayı Van’da 118 oldu. Kentte yarım zamanlı çalışan sayısı 13, proje zamanlı çalışan sayısı 11 oldu. Ülke genelinde derneklerde maaşlı çalışan kişi sayısı 42 bin 508, gönüllü çalışanların sayısı ise 36 bin 465 oldu.
DERNEK ÇOK KAMU YARARINA ÇALIŞAN YOK!
Van'da bulunan derneklerde 98 kişi maaşlı çalışırken, 44 kişi ise gönüllü olarak derneklerde çalışıyor. Kentte spor ve sporla ilgilenen 130 dernek bulunuyor. Bu derneklerin ardından dini hizmetlere yönelik faaliyet gösteren dernekler geliyor. Van'da ayrıca kamu yararına çalışan dernek bulunmuyor. Kurulduktan sonra adı tarihe karışan dernekleri Şehrivan’a değerlendiren parti ve dernek temsilcileri, bu derneklerin son yıllarda artmasına tepki gösterdi. Konuyla ilgili Şehrivan’a konuşan Van Çevre Derneği (ÇEVDER) Başkanı Ali Kalçık, kentte amacı olmayan birçok derneğin olduğunu belirtirken, Saadet Partisi Van İl Başkanı Özay İlhan ise Van’da çok sayıda derneğin olmasına dikkat çekti.
KALÇIK: AMACI OLMAYAN BİRÇOK DERNEK VAR
Kentteki derneklerle ilgili değerlendirmelerde bulunan Van Çevre Derneği (ÇEVDER) Başkanı Ali Kalçık, derneklerin kurulmasıyla sorunun sadece kentte olmadığını dile getirdi. Kalçık, derneklerin tabeladan ibaret olduğunun altını çizerek, “Dernek kurma sorunu sadece Van kentiyle ibaret değildir. Ülkenin her tarafında bu sorun var. Her yerde dernekler kuruluyor. Ancak faaliyet alanları yok. Kurulma amacı olmayan birçok dernek var. Sivil Toplum Örgütleri, kenti dert eden, kent için bir şeylerin yapılması için seslerini duyuran, olumsuz konulara tepki gösteren kurumlardır. Mevcut düzeni öven, kentin sorunlarını görmezden gelen kurum dernek falan olamaz. Van’da buna benzer sınırsız dernek var. Kimsenin sesini duyamazsınız ama tabelaları var.” dedi.
KURULDUKTAN SONRA TARİH OLAN DERNEKLER…
Van’da STK görünümünde birçok derneğin olduğunu belirten Kalçık, şunları kaydetti: “Farklı kurumlardan destek almak için kurulan STK’lar vardır. Sivil toplum örgütleri oda, sendika ve vakıflar dernek adı altında faaliyet gösterir. Vakıf ve dernekler topluma yararlı bir hizmet geliştirmek için kurulmuş yasal topluluklardır ve herkese yardım etmek için kurulmuşlardır. Bugün ise bu amaçları taşıyan çok az dernek vardır. Bu kalan çok az derneklerde kentin sorunlarını kendilerine sorun etmişler ve bu sorunlar üzerinde çalışmalarını yürütüyorlar. Kariyer, rant ve başka faaliyetler için kurulan derneklerin Van’a bir fayda sağlanacağını düşünmüyorum.”
SP VAN İL BAŞKANI ÖZAY İLHAN: DERNEKLER SORUNLARDAN BİHABERLER
Saadet Partisi Van İl Başkanı Özay İlhan, kentin sorunlarını ele alan derneklerin az olmasına dikkat çekti. İlhan, bu tür derneklerin kente fayda sağlamadığını ifade ederek, “Van, dernek sayısı bakımından Türkiye’de en çok derneğin olduğu il ama bu derneklerin sadece ismi var. Şehrin problemlerinde varlık gösteren dernek sayısı ne yazık ki bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az sayıda. Yaşanan sıkıntılarla ilgili basın açıklaması yapan derneklerde yine bir elin parmağını geçmeyecek şekilde. Fakat bunun dışında 600’ün üzerinde derneğimizin sadece adı var, kendileri yok. Bu dernekler, birkaç kişinin bir araya gelip, bir dilekçeyle kurduğu derneklerdir. Bu derneklerin şehre faydası ve katkısı yok. Kentin sorunların bihaberdirler. Sadece ben bir dernek kurayım derdindeler” şeklinde konuştu.
TABELADAN ÖTEYE GEÇMEYEN DERNEKLER!
Van’da çok sayıda derneğin olmasını vurgulayan İlhan, “Dernekler bir alanda sorumluluk alır ve bu sorumluluk aldığı alanda faaliyet yürütürler. Mesela bir dernek yardım derneğiyse toplumda sıkıntıları olan kişilerin tespitini yapar ve derneğe yapılan bağışı belli başlı kişilere verir. Bunun dışında gençliğe yönelik dernekler olur. Gençliğin yaşadığı sorunları ele alır. Bunun yanında kadınlara yönelik dernekler son zamanlarda artış gösterdi. Bu dernekler de kadınların yaşadıkları problemleri ele alıp gündeme taşırlar. Onun dışında bir de naylon dernekler var. Uyduruk isimlerle kendilerine sözde sorumluluk alanı yaratırlar. Kendi çıkarları, menfaatleri doğrultusunda kurulan dernekler var. Bunlar da tabiri caizse parazit derneklerdir. Bugün sayısal olarak çok fazla derneğimiz var ama nitelik olarak çok az sayıda derneğimiz var. Herhangi bir yere yaranma derdinde olmayan, tamamen toplumun meselelerini net bir şekilde ortaya koyan derneklerin olması taraftarıyız” diye aktardı.
İLHAN: DERNEKLERİN AMACI NET OLMALI
İlhan, derneklerin halkın gayesine yönelik çalışmaların yapması gerektiğini dile getirerek sözlerini şöyle tamamladı: “Dernekler bir amaç etrafında toplanır ve bu amaçla da faaliyet gösterir. Biz Saadet Partisi olarak ilimizde sivil toplum kuruluşlarının, derneklerin olmasını ve gayesine yönelik çalışmasının taraftarıyız. Fakat bu derneklerin amacı net olmalı. Bu dernekler insan odaklı olmalı, bu şehrin sorun ve problemlerine dokunan faydalı olmaya yönelik çalışmalar yürütmeliler. Niceliğin az, niteliğin fazla olmasının taraftarıyız. İlimizde 700 tane değil en fazla 30-40 faal derneğin olması lazım. Bu dernekler de şehrin faydası için çalışsınlar.”
