ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-ERDAL ERBAŞ
Van’da 23 Ekim ve 9 Kasım 2011 yıllarında yaşanan depremlerde hasar gören büyükşehir belediyesine ait atıl durumdaki iki bina için geçtiğimiz haftalarda yıkım kararı alındı. Van Valisi ve Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez’in talimatıyla da çalışmaya başlayan Emlak İstimlak Dairesi Başkanlığı binaların yıkımı için ihaleye çıktı. Büyükşehir belediyesi meclis salonunda açık artırma usulü ihaleler yapılırken, Ulu Camii civarında yer alan belediye iş merkezi ile Ahmed-i Hani kültür parkındaki eski VASKİ hizmet binasının yıkımına başlanılacağı duyusu geldi. Yıkım sürecinin start aldığı süreç devam ederken bina altlarında bulunan kiracı ve mülk sahibi esnafların da durumu merak konusu oldu. Gelecekleri konusunda endişeli bir bekleyiş içinde bulunan esnaflar konuyla ilgili Şehrivan’a değerlendirmelerde bulunan esnaf, yıkıma karşı olmadıklarının altını çizerek, yeni bir yer için çözüm çağrısında bulundu.
PEKİ ESNAFIN DURUMU NE OLACAK?
2011 yılında Van’da meydana gelen iki büyük depremden sonra kentte birçok yapı yıkılırken, birçok yapı da hasarlı bir şekilde yıllardır yıkılmayı bekliyor. Bu yapılar yıllardır konuşulmaya devam ederken bu hasarlı binaların başında Belediye Başkanlığı Hizmet Binası ve eski VASKİ hizmet binası geliyor. Olası bir yıkıma davetiye çıkaracak şekilde kullanılan binalarla ilgili süreç geçtiğimiz haftalarda tamamlanırken Van Büyükşehir Belediyesi yıkım sürecini sonunda başlattı. Kenti rahatlatan yıkım kararı, bu kez de esnaf açısından endişe yaratmaya başladı. Mülkiyeti Büyükşehir Belediyesi’ne ait iken, binanın altında bulunan 30’a yakın dükkan ise şahıslara ait olan yapıların yıkım sonrası durumu bilinmezken esnaflar belirsizliğin bitmesini istiyor.
ESNAF: TEDİRGİN VE ÇARESİZİZ
Belediye Başkanlığı Hizmet Binası altında mülk sahibi olan esnaflar, binaların yıkılmasından sonra ne yapacaklarını ve çaresiz olduklarını ifade ediyor. Depremde hasar alan binanın yıkılmasına karşı olmadıklarını belirten esnaflar, önünü göremediklerini ve kendilerine çözüm bulunmasını istiyor. Belediye, binanın sadece yıkılmasına karar verdiğini dile getiren esnaflar, yıkılan yerde herhangi bir projenin yer almadığını da altını çizdi. Öte yandan binanın altında 30’a yakın dükkan bulunuyor. Mülk sahipleri ve kiracılar kentte yüksek kira fiyatlarından dolayı yer bulamazken, yıkılma karından sonra dükkanları boşaltıp giden esnafların çoğu da yıkım süreci başlamasına rağmen dönüp hasarlı binalarda tekrardan hizmet vermeye devam etti
“NE YAPACAĞIMIZI BİLMİYORUZ”
Psikolojisinin bozuk olduğunu belirten esnaflardan N.B. adlı esanf: “10 senedir bu dükkanda geçimizi sağlıyorduk. Bundan sonra faklı bir yere taşınmak zor oluyor. Çünkü gittiğimiz yerde mevcut müşterilerimizi kaybediyoruz. Ondan sonra yeni çevre yeni müşteri ve adaptasyon süreci sıkıntı oluyor. İster istemez bu taşınma süreci müşteriye de yansıyor. Ben bu dükkanla iki eve bakıyorum. Şimdi yavaştan taşınma işlemlerimiz başladı ve sapa bir yere gidiyoruz. Aslında içimden de taşınma gelmiyor ama mecburuz. Dükkanı kapatmak istiyorum ama bu sefer de ailemin geçimini nasıl sağlayacağımı düşünüyorum.”
KİRACILAR BİNALARIN YAPILIP TEKRAR GERİ VERİLMESİNİ İSTİYOR
Piyasa da her şeyin çok pahalı olduğuna dikkat çeken esnaflar konuyla ilgili olarak: “Geçen sene 300-400 TL’ye sattığımız bir ürünü şimdi bin 100 TL’ye satıyoruz. Peki, sapa yerde malzemeleri nasıl satacağım. Bizim isteğimiz şey bu binanın yıkılıp ve hızlı bir şekilde tekrardan yapılıp eski kiracılarına teslim edilmesi. Bir sene içerisinde yapılırsa çok zorlanacağımızı zannetmiyorum ama yapımı uzun sürerse bizi mağdur eder. Bizim bildiğimiz kadarıyla sadece yıkılacağını söylüyorlar. Nasıl olacak, buralarda ne gibi projeler ön görülüyor bilmiyoruz. Van’da kira fiyatları da ciddi anlamda artmış durumda. Dükkanlarını boşaltan birçok arkadaşımız kiralar fiyatlarının pahalı olmasından dolayı dükkan bulamadı.”
BİNALAR YIKILIYOR, ESNAFIN DURUMU İSE MERAK KONUSU!
Kiralık dükkân bulmakta zorluk çektiği ifade eden esnaflardan Deniz A, dükkânı kapatmak zorunda kaldıklarını söyleyerek, şunları kaydetti: “Binanın yıkılmasından haberimiz olmasına rağmen bu dükkanı kiraladık. Tabi, bize yıkılma karının 10 yıl önce alındığını söylediler. O günden bugüne yıkılmadı ve biz dükkânı tuttuktan sonra yıkma kararı aldılar. Bu da bizim şanssızlığımız. Buraya taşınalı 4 ay oldu. Yıkılma kararından sonra şimdi de toplanmaya başladık. Başka bir yer bakıyoruz ama kör noktalar hariç dükkan bulmak zor. Hiç kimsenin uğramadığı yerlerde bile kiralar 3-4 bin TL’den başlıyor. Bundan dolayı da Van’da cadde üzerinde kiralık dükkan bulunmuyor. Kiralar 20 bin TL’den başlıyor. Bu kira fiyatlarından dolayı yeni yere taşınamıyoruz.”
ESNAFIN HALİNİ SORAN YOK!
Van’da yüksek kiralardan yer bulamadıklarını vurgulayan esnaflardan M. Sait A. isimli esnaf ise son olarak şunları anlattı: “Bu binaların bu kadar beklemesi yanlıştı. Depremden sonra bütün hasarlı binaların yıkılması lazımdı. Çünkü deprem bölgesi olduğumuzdan dolayı büyük risk taşıyor. En başında bu binalara çare bulunsaydı, biz de bugün mağdur edilmezdik. Kışın ortasında ve bu krizde nerede yer bulacağız. Şimdi bu binaları boşaltıyoruz ama yer de bulamadık ve bu halimiz ne olacak? Bizi soran kimse yok gündem de sadece binaların yıkılma kararı var. Peki, bu dükkanlarda yaşam mücadelesi veren esnaf ne yapacak? Biz yıkılmasını tabi ki isteriz ama bize de bir çare bulmaları lazım. Kendi derdimizi bile anlatamıyoruz. Ortada bir mağduriyet var ama bunu bile gündeme getirmekten korkuyoruz.”
