ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-HAKAN İZGİ
VAN’IN TARIMSAL ÜRETİCİLERİ ZORDA!
Küresel iklim değişikliğiyle birlikte yaşanan kuraklık sorunu, her yıl artış göstererek kurak alanlar yaratmaya devam ediyor. Türkiye’de olduğu gibi Van’da son yılların en kurak dönemi yaşıyor. Kuraklık problemi birçok sektörü olumsuz etkilerken, tarım ve hayvancılık sektörü de en zor zamanlarını yaşıyor. Tarım ve hayvancılık kenti Van’da sürekli yükseliş trendinde olan girdi maliyetleri, çiftçinin tarımsal üretimindeki en büyük engeli oluştururken, yakıt ve gübre krizi de devam ediyor. Döviz kaynaklı fiyat artışları nedeniyle çiftçiler gübreye erişemezken ürün ekiminde gübre kullanımında azalmaya gidilmeye başlandı. Son birkaç yıldır artan yem fiyatlarını karşılayamayan, giderlerin yüksekliğinden dolayı kazanamayan çiftçiler pandemi ve ekonomik kriz ile üretimden tam olarak kopmaya başladı. Ektiğini biçemeyen hale gelen ve zor şartlarda ektiğinden de kazanamayan çiftçi ciddi sorunlarla boğuşmaya devam ederken ekin sezonu öncesi Van’ı büyük bir kriz bekliyor. Bu ve bunun gibi önemli konular ile birlikte 2021 yılı tarım ve hayvancılık değerlendirmesini yapan belirten Tuşba Ziraat Odası Başkanı Hasan Özgökçe, Şehrivan’a Vanlı üreticilerin sorunlarını ve mevcut durumunu anlattı.
VAN’DA 2021 YILI ÇİFTCİLER İÇİN ÇOK ZOR GEÇTİ!
2021 yılında tarım ve hayvancılık sektörünün çok zor bir süreç geçirdiğini belirten Tuşba Ziraat Odası Başkanı Hasan Özgökçe, “Pandemi döneminde bütün sektörlerde olduğu gibi tarım ve hayvancılık sektörde aynı sekteye uğradı. Üretim olmadığı için fiyat artışı meydana geldi. Pandemi döneminde tarım sektörü stratejik bir sektör olduğunu öğrenmiş olduk. Tarım ve hayvancılık ilk insandan bu yana var olan bir sektördür. Bundan dolayı ilk insan ilk çiftçidir. Dünyada teknoloji, sanayi, bilim konusunda gelişmiş ülkelerin hiç biri tarım ve hayvancılığı ikinci bir plana atmamışlar. Pandemi dönemi bazı sektörlere can suyu verildi. Yalız tarım ve hayvancılığa yeteri kadar destek verilmedi. Pandemi geldiği zaman çiftçi hep sahada kaldı. Çiftçi tarlasını, merasını, yaylasını terk etmedi. İnsanların gıdasını aksatmamak için elinden gelen her şeyi yaptı. Bugüne kadar eğer hiçbir gıda malzememiz eksik değilse bunu tamamen çiftçilere borçluyuz.” Dedi.
DESTEKLER KONUSU EN BÜYÜK SORUN!
Çiftçi için zor bir yılı geride bıraktığını söyleyen Başkan Özgökçe, “2021 yılında küresel ısınmadan dolayı bütün ülkelerde olduğu gibi bizim ülkemizde ciddi bir kuraklık yaşadık. Bu yıl yeteri kadar yağışın olmadığı ve barajların dolmamasından dolayı yeteri kadar alan sulanmadı. Bunun için 2021 yılı içerisinde yeterince verim alınmadı. Yüzde 70 kadar bir kuraklık yaşandı. Burada devlet yüzde 70’in üzerinde kuraklık yaşayan ve yeterince verim almadığından dolayı kısmı bir destek sağladı. Geri kalan çiftçimize ise herhangi bir destek sağlanmadı. Kuraklığın en çok etkilendiği yem bitkisine destek verilmedi. Yapılan destekler ise çok zamansız yapıldı. Tohum desteği Mayıs ayında yapılması gerekirken temmuz ve ağustos ayında yapılırsa hiçbir etkisi kalmıyor. Bundan dolayı yapılan destekler en azından zamanında yapılmalı.” Şeklinde konuştu.
“DESTEKLER ZAMANINDA GELMEDİĞİNDE VERİM ALINMIYOR”
Kuraklıktan dolayı çiftçilerin yeteri kadar verim alamadıklarını belirten Başkan Özgökçe, çiftlerin kendi borçlarını da ödeyemediklerini söyledi. Kuru tarım yapan çiftlerin parası ve tohumunun gittiğini vurgulayan Özgökçe, şunları kaydetti: “Cumhurbaşkanı kuraklıktan dolayı dekar başı desteklerin verileceğini açıkladı. Ancak bu destekler de çok geç başladı ve onu da 5 haftaya yaydılar. Aslında bu verilen destekler Van için bir fayda sağlamadı. Çünkü tarım zamanı bitmişti. Destek zamanında yapılmadıktan sonra fayda sağlamıyor. Tarım erteleme gibi bir zaman kaybı yok. Her şey zamanında yapılmalıdır. Ekim sırasında bir şeyi yanlış veya yapmadığın zaman halkanın zinciri kopuyor. Bundan dolayı tarım için verilen destekler zamanında yapılmadığından dolayı desteklerden verim de alınmadı.”
GİRDİLER YÜZDE 400’LERİ AŞTI, KAZANÇ DİBE VURDU!
Mazot ve gübrede ciddi artışlar olduğunu söyleyen Başkan Özgökçe, “Çiftçiler gübre ve mazot almada çok zorluk çekiyor. Şu an güncel olan fiyatlara gelen zamlar, Amonyum sülfat yüzde 437 artmış. Üre yüzde 403, Amanyom nitrata yüzde 371, DAP gübresi yüzde 294 artı. Bunun yanı sıra konpoze yüzde 261, tarım ilaçlarında yüzde 70 zam yapıldı. En önemlisi mazota ise yüzde 73 zam yapıldı. Haziran ayında 6.68 olan mazot şuan ocak ayında 14 liradan satılıyor. Bunun üzerinde geçen zaman ise altı ay kadar bir süredir. Çiftçimiz şu an kontak açmaktan korktuğunu söylüyor. Bunun yanı sıra sanayi malzemesi ise bir o kadar artmış durumda. 2021 yılında istediği verimi alamayan çiftçimiz bu yıl içinde istediği kadar tohum alamayacak. Bundan dolayı çiftçiye en yakın zamanda ciddi anlamda yardımların yapılması gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
HAYVANCILIK YAPANLAR ÇOK MAĞDUR!
Hayvancılık konusunda da değerlendirmelerde bulunan Özgökçe, “Van bir hayvancılık kentidir. Hatta küçükbaş hayvancılıkta başkent konumundayız. Geçtiğimiz yaz aylarını kurak geçirdik, bundan dolayı mera ve yaylalarda ciddi bir düşüşler yaşandı. Saha çalışmalarımızda yaylarlar da olan üreticiler, geçen yıllara oranla bu sene daha erken dönmek zorunda kaldılar. Yaylada otlanacak alanlar kalmadığında hayvanlar ahıra dönmek zorunda kalıyor. Arpa, saman ve yonca pahalı olduğundan dolayı üreticiler daha çok sıkıntı çekmeye başladı. Pandemi ve kuraklıktan dolayı da hayvancılığa hiçbir destek yapılmadı. En çok mağdur olanlarda hayvancılık yapan insanlarımız oldu.” Görüşlerine yer verdi.
KURAKLIK KAYBIN BOYUTLARINI İKİYE KATLADI
2022 yılı için tarım ve hayvancılık konularında öngörülerini paylaşan Özgökçe, hava olaylarında uzun vadeli tahmin yapılmasının zor olduğunu söyleyerek şunları kaydetti: “Türkiye ve bölgemizde kuraklığın 4-5 yıl daha süreceğini görebiliyoruz. Hem saha çalışmalarımız hem de uzman görüşlerine baktığımız zaman bu sonucu rahatlıkla çıkarabiliyoruz. Bir de biz Güneydoğu Anadolu bölgesine göre çok daha gerideyiz. Yılda iki üç defa ekim yapabiliyorlar ama biz yılda sadece bir defa ekim yapabiliyoruz. Hatta biz bir sene boş bırakıp öbür sene yapıyoruz. Şuan ülkenin dört bir yanında yağışlar var. Tarım için güzel bir haber, ancak bakalım bu yağışlar ekime bir katkı sunacak mı? Barajların dolması ya da makul bir seviyeye gelmesi için önce ciddi anlamda bir kar yağışına ardından da yağmura ihtiyaç vardır.”
ÇİFTÇİ SORUNLARI RAPORLAŞTIRILDI
Girdi maliyetlerinden dolayı çiftçilerin üretimden uzaklaştığının altını çizen Başkan Özgökçe, “Kuraklıktan dolayı verim yok. Arpa, işgücü ve mazot fiyatları da eklenince üretimden uzaklaşıldı. Her yıl mazot ve gübreye destek rakamları açıklanıyor. Ancak hesaplama yanlış yapılıyor, verilen destekler ile yapılan zamlar arasında dünya kadar fark oynuyor. Aslında öncelik gübre ve mazot desteklerine verilmeli. Sadece 2022 yılına baktığımız zaman yakıt fiyatında yüzde 20’lik bir zam gelmiş. Ziraat odalarıyla yaptığımız il koordinasyon toplantılarında da bu sorunlara değindik. Bunlarla ilgili raporlar hazırlandı. Gerekli mercilere de bu raporları göndereceğiz.” İfadelerini kullandı.
