ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM- HAKAN İZGİ
Türkiye’de son yıllarda ardı arkası gelmeyen artışlar, ardı arkası gelmeyen zamlar ve diğer ekonomik sıkıntılar Van’da da büyük mağduriyetler yaşatıyor. Ekonomik sıkıntılar bir de pandeminin getirdiği darboğaz ile birleşince sorunlar ikiye katlanırken, Van’da pazar esnafı tezgâh açamaz, vatandaşı pazara uğrayamaz hale geldi. Pazar esnafı, sebze ve meyve fiyatlarının zamlanmasından dolayı satış yapamamaktan şikâyet ederken ucuz ürün bulma umuduyla pazarı karış karış gezen vatandaşlar ise eli boş eve döndüğü bir süreç yaşanıyor. Semt pazarlarında satılan meyve ve sebzelerin fiyatları cep yakarken vatandaşlar ihtiyacı kadar yerine her üründen yarım kilo ve bazen de tane ile almayı tercih ediyor. Ülke genelinde olduğu gibi Van’da da yaşanan kuraklık, Covid-19 salgını, tarım arazilerinin verimli kullanılamaması ve yüksek enflasyon nedeniyle semt pazarlarına yaklaşamayan vatandaşlar, her geçen gün artan hayat pahalılığı karşısında çaresiz kalırken, esnaf da vatandaşların alım gücünün olmamasından yakınıyor.
PAZARLARDA EKONOMİ KRİZİ DEVAM EDİYOR
Pazarlarda durgunluğun olduğunu dile getiren A Pazar Dernek Başkanı Sıddık Benli, “Van genelinde pazarcıları market ve manavlarla kıyasladığımız zaman yüzdelik olarak fiyat anlamında onlardan iyiyiz. Tabi onların yüksek kiraları ve farklı giderleri vardır. Ancak bizim de kendimize göre farklı giderlerimiz var. Yani pazar yerleri marketlerden iyi olsa bile durgunluk devam ediyor. Biz iddia ediyoruz ki market ve manavlardan çok daha iyiyiz. Günü birlik mal satarız, ikinci güne malımız kalmıyor. Hep daha temiz mallar getirmeye çalışırız. Çünkü biz vatandaşlara hizmet amaçlı bunu yapıyoruz ki vatandaşın tercihi de biz olalım. Pandemi döneminde ekonomide yaşanan dalgalanma ne yazık ki halkı çok mağdur etti. Bunun yanı sıra esnafı da olumsuz etkiledi. Buna bağlı olarak da esnaf fiyat anlamında ne yapacağını bilemedi. Çünkü geçen haftayla bu hafta arasında fiyat değişikliği oldu, tabi bunu vatandaşa anlatamıyorsun ve esnaf da geçen haftaki fiyatla satışa sunamıyor.”Dedi.
BENLİ: ESNAF İFLAS BAYRAĞINI ÇEKTİ
Fiyat artışlarına dikkat çeken Başkan Benli, sonbaharla birlikte üretimin azaldığını belirterek şunları kaydetti: “Fiyatlarda normal artışlar olsa da fırsatçılar 3-4 katına çıkardı. Her yerde fiyat farkları var ama kaliteli ve kalitesiz mallara göre değişiyor. Ancak gelen vatandaş şikâyette bulunuyor. Korona virüs sürecinden bugüne kadar sermaye artışını bir kenara bırakın günü birlik hal maslarımızı çıkarsak yeterlidir. Gün geçtikçe artışlar yaşanıyor. Bu halkın ve esnafın bir sınırı var, nereye kadar artışlar devam edecek. Esnaf iflas bayrağını çekti. Yardım çağrıları devam etse de kimsenin umurunda olmaz. Bu artışlar sadece pazarcıların ya da Van esnafını değil, tüm ülkedeki insanları etkiliyor.”
PAZARCI ESNAFI FİYATLARDAN ŞİKAYETÇİ
Fiyat pahalılığından dolayı alışverişin olmadığını vurgulayan pazarcı esnaflarından Yasin İdiğ, salgın sürecinde alım güçlerinin düştüğünü söyledi. Salgının üstünden iki yıl geçmesine rağmen olumsuz etkilerinin devam ettiğini ifade eden İdiğ, şöyle devam etti: “Pazarcı esnafı olarak kaç ay kapalı kaldık. Ondan sonra tezgahlarımızı açınca da fiyat artışlarıyla karşılaştık. Bu anlamda da vatandaşların eleştirilerine maruz kaldık. Hemen her gün bir şeye zam geliyor. Benim geçen hafta aldığım ürüne bir hafta sonra zam geliyor ve bende mecbur bir şekilde aldığım ürüne zam uygulayıp satıyorum. Bende sonuçta burada esnaflık yapıyorum ve kendi yaşamını devam ettirmek zorundayım. Bunun dışında zam sadece vatandaşları kötü etkilemiyor biz esnafları da kötü etkiliyor.”
“ÜRETİM YOK VE SADECE TÜKETİM MEVCUT”
Pazardaki en büyük sorunun fiyat artışları olduğunun altını çizen Ergin Zengin, “Vatandaşın alım gücü çok düştü. Meyve ve sebze alacak güçleri kalmadı. Eskiden üretim yapıldığı için sebze ve meyve fiyatlarında ciddi artışlar yaşanmıyordu. Şimdi ise üretim yok ve sadece tüketim mevcut. Buna bağlı olarak da yaşanan kur artışları da zam artışlarını tetikliyor. Her hafta vatandaşların eleştirilerine maruz kalıyoruz. Yaşanan fiyat artışlarında bizi suçlu buluyorlar. Hal esnaflarından ürün alıyoruz. Her hafta onlardan da zamlı bir şekilde ürün alıyoruz. Ne yapalım biz de hal esnafını mı suçlayalım. Ülke genelinde tüm ürünlere zam geliyor. Bu durumdan biz de en az vatandaşlar kadar mağdur oluyoruz.” İfadelerini kullandı.
VATANDAŞ DA ZAM KARARLARINDAN ÇOK RAHATSIZ
Pazarlardan ellerinin boş çıktığını kaydeden vatandaşlardan Mazlum Savaş, “Her gün yeni bir zam kararıyla uyanıyoruz. Artık pazardaki hesaplara da hakimim, mesela bu hafta aldığım bir ürüne gelecek hafta zam yapılacağını kestirebiliyorum. Tabi artık bunu tüm Türkiye’de biliyor. Eskiden kilo ile alınan ürünleri şimdi vatandaş tane şeklinde alabiliyor. Ekonomi düzelmiyor ve halk bu sorunu en derin şekilde yaşıyor. Pazarcı esnafı ayrı vatandaş da ayrı dert yanıyor. İkisine de haklı buluyorum. Pazarcı esnafı getirdiği ürünleri satamıyor ve ellerinde kalıyor. Vatandaş da pahalılıktan alamıyor. Meyve almak zaten lükstü, şimdi sebze almak da lüks oldu. Vatandaş eskiden bol bol patates tüketiyordu. Şimdi ondan da fiyat artışları olduğu için her halde artık insanlar sadece sıcak su içebiliyor.”
