ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-UĞURCAN DEMİR
23 Ekim Van’da 2011 tarihinde. 2 büyüklüğünde meydana gelen depremde 601 vatandaş hayatını kaybetmiş, 4 binden fazla kişi yaralanmıştı. İki büyük depremin ardından bölgede meydana gelen irili ufaklı depremlerin sarsıntıları da devam ediyor. Özellikle geçtiğimiz son iki haftada içinde Tuşba ilçesinde önce 3.8 ardından da 4.1 büyüklüğünde deprem olurken, yaşanan sarsıntılar da merak konusu oldu. Van Gölü ve çevresindeki hareketlilik sürerken Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Mühendislik Fakültesi, Jeofizik mühendisi Dr. Öğr. Üyesi Hamdi Alkan’dan geldi. Kentte orta şiddette ve 5 üzerindeki depremlerin sürpriz olmadığını işaret eden Alkan, “Gerilme değişimi haritasına ve önceden yapılmış çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre Van’da orta büyüklükte bir depremin beklenilmesi olağan dışı değildir. Ben demiyorum bilimsel araştırmalar diyor.” Dedi.
VAN’IN DEPREM RİSKİ DEVAM EDİYOR!
Eylül ve Ekim aylarında Van’da meydana gelen ve magnitüdleri 3.4’den (AFAD, deprem kataloğu, 2021) büyük olan depremlerle ilişkili değerlendirmelerde bulunan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeofizik mühendisliği bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Hamdi Alkan, meydana gelen depremlerin Van fay zonu üzerinde meydana geldiğini ve 2011 depreminin artçıları olup olmadığını belirlemek için kırılma mekanizmalarının çalışılması gerektiğini söyledi. 2011 Van depreminden sonra bölgede magnitüdü 4’ten büyük birçok depremin olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Alkan, “Büyük deprem, magnitüdü 3.0’dan büyük 3 bin civarında artçı deprem üretmiştir. Şimdi bizim bölgemiz deprem bölgesi ve 2011 Van depreminden sonra Van Gölü üzerinden Kuzeydoğu ve Güneybatı yönlü kırılmalar devam etmiş. Aynı zamanda şehir merkezinden güneye devam eden depremler meydana gelmiş. Bunu konuşabilmek içinde bölgenin depremselliğini ve tektoniğini iyi bilmek gerekiyor.” dedi.
ALKAN: BÖLGEDE MAGNİTÜDÜ 5’TEN BÜYÜK DEPREMLER GÖZLEMLENİYOR
Doğu Anadolu plakasının aktif olduğuna vurgu yapan Dr. Öğr. Üyesi Alkan, depremselliği yoğun olan bir bölge olduğuna işaret ederek şunları anlattı: “Belli dönemlerde bizim bölgemizde magnitüdü 5’ten büyük depremlerin gözlemleniyor. Van depreminden sonraki süreçte yine depremler meydana geliyor. Mesela 2020 Khoy depremi ya da 2020 Karlıova depremleri. Son olarak, geçtiğimiz günlerde birkaç depremi yine hissettik. Bu depremler 2011 yılında meydana gelen ana şokun hemen batısında meydana geldi. Bu depremler, Van Fay Zonu ile ilişkili Van Gölü’nün içerisindeki bindirme faylarında meydana gelmiştir.”
“GERİLMELERİN YÜKSEK OLDUĞU BÖLGELER VAR”
Geçmiş yıllarda meydana gelen deprem aktivitelerine göre, Van Gölü ve çevresinde en geç 10±3 yılda magnitüdü 5 ve 5’ten büyük depremlerin görüldüğünü ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Alkan, “Dolayısıyla 2011 Van depreminden sonra yakın zamanda bölgede magnitüdü 5’ten büyük bir depremin olmama ihtimali çok düşük. Bunu tahminen söylüyorum. En kesin çözüm içinde derinlikle ilişkili gerilme değişim haritalarından yapabiliriz. Maden Tetkik ve Arama dergisinde basım aşamasında olan ‘Van Gölü Bölgesi için Coulomb gerilme değişimi ve büyüklük-frekans dağılımı’ isimli yayınımızda bölgede meydana gelmiş 83 adet depremi kullanılıp, Van Gölü ve civarındaki gerilme değişimlerini inceledik. Bu yayından elde ettiğimiz sonuçlara göre, geçtiğimiz günlerde meydana gelen depremler bölgede gerilmelerin yüksek olduğu alanlara karşılık gelmektedir.” ifadelerini kullandı.
“FAYIN OLDUĞU YERDE HAREKETLİLİĞİN OLMASI GAYET NORMAL”
Son zamanlarda Van Gölü etrafındaki hareketlilik haberlerine ilişkin konuşan Dr. Öğr. Üyesi. Alkan, “Varsayım yapmak çok kolay, Van Gölü civarına battığımızda, özelikle Süphan, Erçiş, Çaldıran, Yeniköşk, Gürpınar, Başkale, Edremit, Gevaş, Bahçesaray, Bitlis ve Tatvan fayları mevcut. Yani Van’ın etrafı faylarla çevrili. Dolayısıyla bu kadar fayın olduğu yerde hareketliliğin olması gayet normal. Hatta burada depremselliğin az olduğunu ve hareketliliğin yaşanmadığını söylemek ters olur. Yaşadığımız depremler normal olağan depremlerdir.”
“VAN GÖLÜ İÇERİSİNDE GERİLMELER ÇOK FAZLA”
Deprem hareketliliğin ne tarafa doğru olduğunun önemini ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Alkan, son olarak cümlelerini şöyle tamamladı: “Gerilme haritasına göre, gerilmenin ne tarafa doğru olduğunu öğrenmek lazım. Son yapmış olduğumuz ve basım aşamasında olan çalışmaya göre, Van Gölü’nün Kuzey Doğu’sunda gerilme değeri genellikle düşük. Ancak Güney-Doğu’da gerilmeler daha yüksek. Dolayısıyla bu bölgede bir deprem olma ihtimali daha yüksek. Aynı şekilde gölün içerisinde özellikle doğusunda gerilme değerleri yüksek. Son meydana gelen depremlerin civarında gerilme haritası kıpkırmızı. Gerilme değişimi haritasına ve önceden yapılmış çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre Van’da orta büyüklükte bir depremin beklenilmesi olağan dışı değildir. Ben demiyorum bilimsel araştırmalar diyor.” Dedi.
