ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-ERDAL ERBAŞ

2011 yılında Van’da yaşanan depremin etkileri sürüyor. İki büyük depremin ardından şehir adeta yok olma noktasına geldi. Yaklaşık depremin üstünden 10 yıl geçmesine rağmen halen de toparlanmaya çalışan kent, depremden kalan binalarla da tehlike saçmaya devam ediyor. Bu metruk yapılar kentin dört bir yanında durmaya devam ederken, hasarlı halleri ile olası felaketlere davetiye verecek şekilde ayakta tutuluyor. Yıllardır yıkık bir şekilde şehir merkezinde bulunan metruk binalar görüntü kirliliği yaratırken, yıkılmamaları da dikkatlerden kaçmazken bu anlamda hiçbir adım da atılmıyor. Kentin göbeğinde sayılacak noktalarda bulunan bu yapılar için son 10 yılda yapılan yüzlerce, binlerce çağrıya rağmen hala olduğu yerde duruyor. Tehlike saçan, madde kullananların mekânı haline gelen, olası bir sarsıntıda faciaya neden olacak yapılar depremin yıldönümünde bir kez daha kentteki birçok insanın “Artık yıkılsın” diyerek çağrı yaptığı enkazlar olarak öne çıkıyor.

VAN’DAKİ SORUNLAR OLDUĞU GİBİ DEVAM EDİYOR!

Kentin dört bir yanındaki binalar faciaya davet çıkarmaya devam ederken konunun uzmanları bu yapılarla ilgili ciddi uyarılarda bulunuyor. Bu isimlerden birisi, Van merkez dahil olmak üzere kentin birçok yerinde bulunan metruk binalar deprem riski taşıdığını belirten İnşaat Mühendisi Faruk Görünüş oldu. Görünüş bu yapılarla ilgili olarak; "Depremlerin yeniden kendini hatırlattığı Van'da bulunan metruk binaların güncel deprem performans analizi yapılıp güvenirliği kontrol edilmezse, zemin katında halen iş yerlerinin olduğu metruk binalar faciaya sebep olabilir. 2011 yılında beton laboratuvarım vardı. Deprem performans analizleri yapıyorduk. Depremden sonra insanlar büyük bir telaş içerisine girdi. Herkes evinin ne olacağı konusunda endişeleniyordu. Bizde bu binalarda analizler yapıyorduk. Birçok binada beton kalitesinin düşük olduğunu gördük. Şimdi Van’da halihazırda birçok bina ve iş yerinin beton kalitesi de çok düşük." Dedi.

BU BİNALAR BİR DEPREM DAHA TAŞIYAMAZ!

Cümlelerini sürdüren Görünüş, devamında şunları söyledi: Halen bile 50 yıllık binalar var. Bunun dışında birçok binanın beton ve demir kalitesi şu anki yönetmeliğe uygun değil. Çarşı merkezde bulunan binalar ise risk teşkil ediyor. Deprem testleri yaptığımız zaman bunları gördük. Dolayısıyla ağır ve orta hasarlı binalar var. Güçlendirme ve yıkılma dahi olmuyor. En büyük sorun teşkil eden de orta hasarlı binalardır. Binaların kolonlarında yapısal hasarlar var. Buralarda deprem performans analizi yapılsın. İş yerlerinin bulunduğu binalar kullanılamıyor. Deprem yaşandığı taktirde bir facia daha yaşanılabilir. O yüzden yeni yönetmenliğe göre kesinlikle deprem analizi yapılsın. Bu binalar bir deprem daha taşıyamaz.”

VAN’IN BİRÇOK YERİNDEKİ YIKIK BİNALAR VARLIĞINI SÜRDÜRÜYOR

Van’daki sorunların neden çözüme kavuşamadığına tepki gösteren vatandaşlardan Mehdi Yeniay, kentin birçok sorununa dikkat çekerek şunları söyledi: “Van yıllardır bu gibi sorunlarla baş etmeye çalışıyor. Ancak ne yazık ki hiçbir sorunu çözüme kavuşmuyor. Vatandaş olarak bir sorun hakkında boğazımızı yırtıyoruz ama yine de fayda etmiyor. Aslında burada yaşayan insanların, yöneticiler gözünde hiçbir değeri yok. Büyük depremler atlatan kentin merkezinde yıkık halde bulunan binalar var. Bir gün birden bire yıkıldığı zaman belki de birçok insanın hayatına mal olacaktır. Tedbir her zaman önemlidir. Fakat Van’da herhangi bir tedbirden söz etmek mümkün değil. Cumhuriyet Caddesinde halen aydınlatma sorunu var. Caddelerde bir düzensizlik var. Her yer betondan ibaret.”

“KENT BU MANZARALARI HAK ETMİYOR”

Van’ın deprem bölgesi olduğunu hatırlatan Doğan Can, “Metruk binalar tehlike saçıyor. En ufak bir deprem riskinde bile yıkılma durumları çok yüksek. Ayrıca kentin görüntünü de bozuyor. Son zamanlarda Van’da ciddi anlamda yenileşme var. Ancak bu binalar yenileşmeye döneminde olan bir kent için görüntü kirliliği yaratıyor. Van’da evlerine bakım yapan kimse yok. Buna bağlı olarak da denetimin olmaması bu tür binaların çoğalması anlamına geliyor. Van, Türkiye’nin en iyi şehirlerinden biri olmasına rağmen sahipsiz. Kent bu manzaraları hak etmiyor. Merkez de birçok binanın yıkık şekilde bulunması kent estetiğini bozuyor.” Dedi.

“KENT ESTETİĞİ İÇİN HAREKETE GEÇİLMİYOR”

Metruk binalarla ilgili Şehrivan’a değerlendirmelerde bulunan Erhan Yızdızoğlu, “2011 yılında meydana gelen depremden kaynaklı kentteki birçok bina hasar almış durumda. Devlet tarafından belirlenen bazı bölgelerde kentsel dönüşümler oldu. Bu durumda durumu iyi olan kişiler kendilerine bir çatı altında hayat buldular. Diğer yandan durumu iyi olmayan kişiler de metruk ve yıkık binalarda kalmak zorunda kaldılar. Çevreye bakıp bunları görünce gerçekten insan bu durumdan psikolojik olarak çok etkileniyor. Benim anlamadığım Van’da her sene yol çalışmaları yapılıyor ve tonlarca para veriliyor. Öte yandan bir sürü açılışlar oluyor ve bu açılışlara tonlarca masraf yapılıyor. Ancak kent estetiği için harekete geçilmiyor. Şuan için her şey insan sağlığından önce geliyor. Bu da gerçekten bizleri çok üzüyor.” İfadelerini kullandı.