ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-M.ALİ EKİNCİ

Türkiye’de olduğu gibi Van’da da zor günler geçiren birçok sektör batma noktasında gelirken birçok sektörde ekonomik krizle mücadele etmek zorunda kalıyor. Van'da korona virüs ile mücadele kapsamında uygulanan kısmi yasaklar nedeniyle satış yapmakta zorluk çeken hal esnafı, Şehrivan’a pandeminin sebze ve meyve fiyatlarına etkisini değerlendirerek, pandemi sürecinde yaşadıkları sorunlarını paylaştı.

Dünya geneline yayılan Covid-19 pandemisi hız kesmeden tahribatlarını sürdürürken ekonomik krizi de derinleştirmeye devam ediyor. Pandemi sürecinde Türkiye’de olduğu gibi Van’da da birçok sektör olumsuz etkilendi. Pandeminin en çok etkilediği sektörlerin başında küçük esnaf gelirken, sebze ve meyve sektörü de ekonomik krizden nasibini aldı. Pandemiden dolayı esnaflar kepenk indirirken birçok esnaf ise ayakta kalma mücadelesi veriyor. Öte yandan korona virüs süreci boyunca ürünlerde yaşanan fiyat artışları sürekli gündeme gelirken, sebze ve meyve fiyatlarında görülen artış ise tepkilere neden oldu. Van hal esnafı, mevcut durumu Şehrivan’a değerlendirerek, pandemide yaşadıkları sorunları anlattı. Hal esnafı, pandemi sürecinde diğer esnaflar ve sektörler gibi yaşanan olumsuzluklarını dile getirerek, sebze ve meyve fiyatlarındaki artışlardan da etkilendiğini ve bunun süreç boyunca kendilerine ciddi kayıplar yaşattığını söyledi. 

PANDEMİ MEYVE SEBZE FİYATLARINI DA ETKİLEDİ!

Korona virüsünden sonra hal esnafı olarak çok kötü günler geçirdiklerini dile getiren hal esnaflarından Bedirhan Borak, şunları söyledi: "Bizler meyve ve sebzeleri Mersin’den getiriyoruz. Pandemiden önce 2 bin liraya kiralayarak getirdiğimiz ürünleri şimdi 4 bin liraya kiralayarak getirebiliyoruz. Yani pandemiden sonra fiyatlar 2 katına çıktı. Yasakların olması bizi maddi açıdan çok etkiliyor. Getirdiğimiz ürünleri satamıyoruz, çünkü halkın alacak gücü yok ve ürünler elimiz de kalıyor. Bildiğiniz üzere pandemi de işlerin aksaması ve halkın işsiz kalması da ekonomiyi çok kötü etkiledi. Pandemi sadece sağlığımızı etkilemedi, hayatımızın her alanını çok kötü etkiledi. Bizim ve diğer esnaf arkadaşların toparlanması halka bağlı ve fiyatlara bağlı. Halkın şuan alım gücü olmadığından dolayı bizimde işlerimiz kötü ilerliyor. Aynı zamanda fiyatların da yüksek olması bizi de mağdur ediyor. Sadece halk, yüksek fiyatlardan şikayetçi değil. Hal esnafı olarak bizde bu durumdan çok şikayetçiyiz."

KARKOÇ, “YASAKLARDAN DOLAYI SATIŞ YAPAMIYORUZ”

Pandemiden sonra satış yapamadıklarını vurgulayan esnaflardan Metin Karkoç, “Virüsten sonra yasakların olması tüm Türkiye’yi etkilediği gibi biz hal esnafını da etkiledi. Yasaklardan dolayı satış yapamıyoruz. Getirdiğimiz ürünler elimizde kalıp çürüyor. Virüsten sonra meyve ve sebze fiyatları yüzde yüz artı. Ürünleri getirdiğimiz yerler fiyatları artırınca mecbur olarak bizde fiyatları artırmak zorunda kaldık. Örneğin elmanın kilosunu Van'da 2 liraya alırken Mersin’de 4 liraya alıyoruz. Süreç böyle devam ederse fiyatların daha da pahalanacağını kanısındayım.”

“DAHA PAHALIYA ALIP DAHA PAHALI SATMAK ZORUNDA KALIYORUZ”

“Hal esnafı olarak ürünleri daha uyguna getirip daha uyguna satmamız gerekiyor. Ancak biz daha pahalı ürün alıyoruz ve pahalı satmak zorunda kalıyoruz. Bundan dolayı da bizden ürün alan yerler de kar etmek için biraz daha zam yapmak durumunda kalıyor. Hal böyle olunca da halk, fiyatları çok yüksek buluyor. Duruma baktığın zaman herkes bir taraftan haklı gözüküyor. Sonuç itibarıyla halk ürün almıyor, bizde satamıyoruz. Bazen de zararına satış yapmak zorunda kalıyoruz. Öte yandan sınır kapısını sorununa da değinmek istiyorum ve Kapıköy’ün açılmasını çok istiyoruz. Kapıköy tek Van'a değil tüm bölgeye hitap ediyor. Oradan ürünleri uygun fiyata götüreceğimiz için hem bizler hem de halk biraz olsun rahatlayacaktır.” İfadelerini kullandı.

“ESKİ BİRİKİMİMİZLE ÇALIŞANLARIMIZIN MAAŞINI ÖDÜYORUZ"

Korona virüsü pandemiden sonra zarar etiklerini söyleyen hal esnafı Mehmet Öner, vatandaşın alım gücünün olmadığına dikkat çekerek şunları kaydetti: “Satış yapamaz hale geldik. Sebze ve meyve yaş ürünlerdir, fazla süre elde kalınca bozuluyor. Bu nedenle bizde ürünleri aldığımız fiyata satıyoruz. Hal böyle iken de herhangi bir kâr elde edemiyoruz. Bilindiği üzere sebze ve meyve Van'da yaz ayında tek yetişiyor. Bunun için ürünleri farklı ilerlerden getiriyoruz. Ürünleri alırken anlaşma yaptığımız için anlaşma gereği sürekli almalıyız, bu nedenle ürünlerin alımını geçici olarak durdurma gibi bir lüksümüz olmuyor. Şu anlık sattığımız ürünlerden kar elde edemediğimiz için çalışanlarımızın maaşlarını eski birikimimizle karşılıyoruz. Peki, biz bu kadar zorluk çekiyorsak, fiyatlara rağmen halk nasıl sebze ve meyve alsın. Halk bizden mağdur bizde halktan mağduruz.”

FİYATLARIN DÜŞECEĞİNİ SÖYLEYEN DE VAR!

Korona virüsünün başlamasıyla birlikte tüketimin baya düştüğünü aktaran esnaflardan Kerem Kabiroğlu, “Korona virüs gerek halkı gerekse esnafı çok kötü etkiledi. Virüsten sonra meyve ve sebze fiyatları zorunlu olarak arttı. Halkın alacak gücü kalmadığı için tüketimde de azalma oldu. Yaz ayını gelmesiyle birlikte üretimin artacağı için meyve ve sebzenin fiyatı da düşecektir. Yaz ayı sadece sıcaklık ayı değildir, bereket ayıdır, ticaret ayıdır ve en önemlisi bolluk ayıdır. Bundan dolayı normalleşme ile birlikte fiyatlarda düşüş yaşanacağını görüşündeyim. Tabi süreç böyle mi devam eder veya daha kötü mü olur onu bilemeyiz. Zamanla her şey daha net bir şekilde gözler önüne serilecektir. Normal hayata dönmek için daha dikkatli olmamızda da fayda var. Bir başka dalganın daha olması Van halkını ve esnafını çok ciddi bir şekilde olumsuz etkileyecektir. Bundan dolayı da toparlanmak çok zaman alabilir.” Şeklinde konuştu.

ÇARÇUK, “GETİRDİĞİMİZ ÜRÜNLERİ SATAMIYORUZ" DEDİ

Yasakların başlamasıyla beraber işlerde durgunluğun olduğunu ifade eden hal esnaflarından Kabil Çarçuk, şöyle konuştu: “Özellikle pandemiden sonra satış yapmakta güçlük çekiyoruz. Halk dükkanlara uğramaz oldu. Satış konusunda baya zorluk çekiyoruz ürünlerimiz geldiği gibi dükkânda çürümeye mahkûm kalıyor. Böyle giderse dükkanları kapatmak zorunda kalacağız, yani zarar etmektense dükkanları kapatmak daha mantıklı olacak. Ürünleri baya uzaktan zorlu şartlar altında Amasya’dan getiriyoruz. Ama yine de ürünlerimizi halkın alamamasından dolayı satamıyoruz. Pandemiden sonra halkın alacak gücü çok düştü halkta bizler gibi mağdur. Ben esnaf olarak getirdiğim ürünleri satamıyorum halkta imkânı olmadığı için alamıyor. Durum böyle olunca da ürünlerimiz elde çürümeye mahkûm kalıyor. Yetkililerin bu duruma bir çare bulması gerekiyor. Böyle giderse çok daha büyük bir kriz ile karşı karşıya kalacağız. O zaman da tek ben değil tüm esnaf dükkanlarını kapatmak zorunda kalacak. Yetkililer ne kadar hızlı çözüm üretirseler o kadar iyi olacak.”  

"HAL ESNAFI ZOR DURUM DA"

Korona virüsünden dolayı hal esnafının zor günler geçirdiğine dikkat çeken esnaflardan Erdal Şeker, “Korona virüs hal esnafını baya etkiledi. Esnaf aldığı ürünü satamıyor yani anlayacağınız hal esnafı zor durumda. Ürünlerin fiyatları pandemi ile beraber uçtu halk alım yapamıyor. Tohum ve gübre fiyatları arttı buna bağlı olarak fiyatların daha da artacağını düşünüyorum. Aslında ekonomik sorun hiçbir zaman düzelmedi. Ancak pandemi bu krizi biraz daha tetikledi. Eskiden de ürünlerde fiyat artışları olurdu ama zamanla baya da düşüşler yaşanırdı. Pandemi sürecinde fiyatlar artışa geçti ve bir daha azalış yaşanmadı. Yani artık her ürün fiyatında trend hep yukarıyı gösteriyor. Bu artışta zamanla halkın cebini sonra da esnafın tezgahını etkiliyor." Dedi.