ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) düzenlediği fotoğraf yarışmasında ismini duyuran dünyanın en büyük sodalı gölü olan Van Gölü’nün su seviyesinde, küresel iklim değişimin bir sonucu olarak buharlaşmanın yüksek olması ve yağışların yaşanmaması nedeniyle gerileme yaşandı. Haziran ayında su seviyesinin en yüksek seviyede olması gerektiği Van Gölü’nde seviyenin geriye doğru çekilmesi bilim insanlarını da endişelendirdi. Gerilemenin gözle görülür düzeye ulaştığı gölde, seviyenin sonbahar aylarında korkunç seviyelere ulaşacağı bekleniyor.
“Göl seviyesi sürekli geriye doğru çekiliyor”
İHA muhabirine konuşan Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alaeddinoğlu, sıcaklığa bağlı buharlaşmanın arttığını ve Van Gölü’nde su seviyesinin geriye doğru çekildiğini belirtti. Van Gölü’nün kapalı bir havza olduğunu anımsatan Prof. Dr. Alaeddinoğlu, “Havzaya bir bütün olarak bakıldığında son 10 yıldır göldeki o seviye değişimi hep eksi yönde gerçekleşmektedir. Bu da küresel iklim değişikliğinin bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Bir taraftan sıcaklıklar artıyor ve bu da buharlaşmanın maksimum düzeyde gerçekleşmesine neden oluyor. Diğer taraftan yağışlarda azalma var, gölü besleyen akarsular göle yeterince su taşımıyor. Bütün bu nedenlerle, buharlaşmanın da etkisiyle göl seviyesi sürekli geriye doğru çekiliyor” diye konuştu.
“Eylül ayıyla korkunç boyutlarda geriye doğru çekilecektir”
Van Gölü’nün hem dikey hem de yatay boyutta gittikçe küçüldüğüne dikkat çeken Alaeddinoğlu, “Van Gölü kocaman bir havzaya sahiptir. Bu havzanın içinde bulunan diğer göllerde de benzer durumları görüyoruz. Geçtiğimiz yılların haziran ayı istatistik verilerine bakıldığında göl seviyesinin en üst seviyede olması gerektiği zamandır. Gölde şu an seviyenin yükselmesi gerekiyor ama maalesef geriye doğru bir ilerleme görüyoruz. Göl seviyesi eylül ayıyla korkunç boyutlarda geriye doğru çekilecektir. Muazzam gölün yok olması hem kimyasal hem de fiziki yapısının değişmesi korkunç olarak düşünüyorum. Şüphesiz insanoğlunun bunun önüne geçmesi mümkün değildir. Buradaki gerilemeyi durdurmak mümkün değildir. Çünkü var olan buharlaşma yağan yağışın neredeyse 3 katıdır. Sıcaklıklar birlikte gerçekleşen buharlaşma göl seviyesindeki düşüşe neden oluyor. Uzun vadede tablo pek de hoş görünmüyor” şeklinde konuştu.
“Atık döken bütün yerleşim alanların arıtma tesisleriyle donatılmalı”
Van Gölü’ne kurulan arıtma tesisini ve devam eden dip çamuru temizliği konusunda da bir değerlendirmede bulunan Alaeddinoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yakın zamanda Van Gölü’nün kurtarılmasına yönelik girişimlerin başladığını görüyorum. Bu girişimler çok sevindirici şeylerdir. Van Gölü bu bölgenin hayat kaynağı ve yaşam alanı gibidir. Bu girişimleri destekliyorum ama benim şahsi kanaatim gölün kıyı bölgelerinden çamur alınıyor. Çamur alınan alanların önemli bir kısmının önümüzdeki 10 yıl içerisinde yüzeye çıkacağını düşünüyorum. Dolayısıyla oraya aktarılacak kaynağın arıtma tesislerine aktarılmalıdır. Van Gölü’ne atık döken bütün yerleşim alanların arıtma tesisiyle donatılması gerektiğini düşünüyorum. Göle atık boşaltmamak, gölün yaşam ömrünü uzatabilir.”
İHLAS HABER AJANSI
