ŞEHRİVAN ÖZEL: SERCAN CANSIZ-ERDAL ERBAŞ
Tüm dünya da olduğu gibi Türkiye ve Van’da da korona virüs salgını hız kesmeden devam ediyor. Bütün sektörleri olumsuz etkileyen salgın gün geçtikçe tahribatlarını devam ettirirken, ekonomik sorunu da beraberinde getiriyor. 2020 yılı Mart ayında Türkiye’de ilk salgın vakasının bulunması ardından hemen hemen her sektörde kapanma meydana geldi. Okulların uzaktan eğitime geçmesi kararı başta öğrenci ve öğretmenleri etkilerden, dershane ve kırtasiye işletmelerini de olumsuz sonuçlar doğurdu. Daha önce böyle bir salgınla karşı karşıya kalamayan esnaf ve vatandaş zor bir süreçten geçerken, salgın hastalığının da bitmesi temenni ediliyor. Ülkenin tam kapanma süreci 80 ildeki esnaf gibi Van’daki esnafları da mağdur ederken, vaka sayılarının artışa geçmesi nedeniyle Ramazan Bayramını kapanma gölgesinde geçiren kuaför, berber ve güzellik salonları gibi sektörler zarara uğradı. Pandemi sürecinde esnafın durumuna yönelik Şehrivan’a açıklamalarda bulunan Van Berberler ve Kuaförler Odası Başkanı Veysel Koç, “Berber ve güzellik salonu değil, odamıza bağlı olan bütün meslek grupları mağdur oldu.” Dedi.
PANDEMİ SÜRECİ BÜTÜN MESLEK GRUPLARI İÇİN ZOR GEÇİYOR!
Pandemi sürecinde mağduriyet yaşayan meslek gruplarına yönelik Şehrivan’a değerlendirmeler de bulunan Van Berberler ve Kuaförler Odası Başkanı Veysel Koç, “Korona virüsün Türkiye’de Mart ayında ilk görülmeye başladığı Covid illet hastalığı, nedeniyle berberler, güzellik salonları, kuaför vb. meslek grupları kapatıldı, yaklaşık 75 gün kapalı kaldık. Tabi çok zor sürece girdik. Çünkü daha önce hiç böyle bir durumla karşılaşmamıştık. Esnaf bu duruma hazırlıksız yakalandı. Tabi buna bağlı olarak dükkan sahiplerinin kira istemesi ve herkesin bir şekilde elini taşın altına sokması gibi zor dönemlerden geçtik. Bu dönemde de devlet 3 aylık bir gelir desteğinde bulundu. Edremit Belediyesi ve Tuşba Kaymakamıyla görüşerek, burada oturan esnaflarımıza gıda paketi yardımında bulunduk. Yani ilk kapanma döneminde devletin ve kent yöneticilerin esnafa yönelik yardımları oldu.” Şeklinde konuştu.
EN ÇOK KAZANDIKLARI DÖNEMDE AÇAMADILAR
Vaka sayıların azalmasıyla normalleşme döneminde her yerin tekrardan açılmasıyla esnafın derin bir nefes alacağını kaydeden Başkan Koç, vakaların tekrar artması esnafa kapanma yolunu gösterdiğini vurgulayarak şunları aktardı: “Vakaların artmasıyla beraber ramazanın ikinci haftasında tüm Türkiye’de kapanma oldu. Herkes gibi esnaf kesimi de çok kötü etkilendi. Yılda iki defa Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı şevkimiz var. Bu zamanlar esnafın para kazandığı anlardır. Esnaf diğer günlere oranla bu bayramlara yakın zamanlarda çok iyi para kazanıyorlar ve esnaflarımızın mutlu olduğu zamanlardır. Fakat bu bayramda bu mutluğu ne yazık ki yaşayamadık. Bunu tek berber ve güzellik salonu değil, odamıza bağlı olan bütün meslek grupları mağdur oldu. Bu konuda yapılacak bir şey yok devletin kurduğu kanunlara uymak zorundayız.”
BAŞKAN KOÇ: ESNAF ZOR ANLAR YAŞIYOR
Korona virüs dönemi boyunca her sektörün ayrı ayrı olumsuz etkilediğini söyleyen Koç, bu işin üstesinden el birliğiyle gelineceğini belirterek şöyle devam etti: “Mağdur olundu evet fazlasıyla mağdur olundu. Yine ramazan ayında açıklanan destekler bir ay daha uzatıldı. Bir nebzede olsun yapılan destekler esnafı mutlu edecektir. Tabi her konuşmamızda dille getiriyoruz esnafımız zor anlar yaşıyor. Bizde bu konuda sesimizi duyurmaya çalışıyoruz. Bu zorlu süreçte kira fiyatları artı. Bizim de kira sahiplerine ricamız oldu mümkünse kiraların yarısını talep etsinler. Çünkü ilk kapanmadan sonra ikinci bir kapanma yaşayan esnaflarımıza yardım edilmesi gerektiğini vurguladık. Ancak mülk sahipleri çağrımıza karşılık vermediler. Mülk sahipleri zorlu süreçte esnafa destek sağlamadı bu da bizi derinden üzdü. Hatta bazı mülk sahipleri esnafa eğer kirayı ödeyemeyeceksen dükkanımı boşalt gibi söylemlerde bulundular.”
KİRA FİYATLARI ESNAFIN BELİNİ BÜKÜYOR
Cümlelerini sürdüren Koç, dünyanın üç günlük dünya olduğunun altını çizerek, biraz merhametli ce vicdanlı olunmalı dedi. Koç, “Esnafa daha duyarlı olmak lazım. Özellikle küçük esnafı kollamak onlara karşı duyarlı olmak lazım. Lakin biz bu duyarlılığı çok nadir gördük. Esnaf el emeği göz nuruyla kazanan şerefli esnaftır. Esnaf çok zorlu şartlar altında kazanıyor. Esnafın hali gerçekten şuan için çokta iyi değil böyle giderse batacak. Çünkü 30 metre, 40 metrekare dükkana 4 bin TL, 5 bin TL ve 6 bin TL kira ödüyorlar. Allah esnafımızın yardımcı olsun çok ciddi bir sorunla karşı karşıyalar. Örneğin, Maraş Caddesinin en küçük bir büfenin kira fiyatı 40 bin TL’den az değildir. Telefon aksesuarı satan arkadaş 15, 20 bin TL ödüyor. Şimdi dükkanlara kiracı giren arkadaşların suçu değil, çünkü mülk sahibi biliyor ki dükkanı boş kalmayacak. Buna bağlı olarak da kira fiyatlarında bir indirime gidilmiyor. Buna da bir çözüm getirilmesi gerektiğini düşünüyor ve her zaman da dile getiriyoruz.” İfadelerini kullandı.
BÜYÜK ZİNCİR MARKETLER HERKESİN YARASI!
Salgın sürecinde kırtasiyeci esnafının da mağduriyet yaşadığını hatırlatan Koç, “Kırtasiye sektörünün eğitim dışında sattıkları bir ürün varsa onunla geçimlerini sağlamaya çalıştıklarını ifade ederek, şunları vurguladı: “Kendini tam çeviren bir esnaftan da bahsetmek doğru değildir. Eskiden hep yağıyordu bu süreçte ise yağmadı, damladı. Süreç boyunca damlamakla hayatlarını sürdüren kırtasiye esnafı, artık son demlerini yaşıyoruz. Bunun yanında büyük market olarak tabir ettiğimiz yerler ciddi anlamda kırtasiye malzemeleri satıyor. Bir an önce bunun yasaklanmasını ve kırtasiye malzemesinin kırtasiye esnafından alınmasını talep ediyoruz. Bu konuyu gerekli mercilere sık sık yazarak gündeme getiriyoruz. Çünkü bu durumda ister istemez kırtasiyecileri etkiliyor. Pandemi salgını eğitimi, okulu, dershaneyi öğretmeni ve öğrenciyi nasıl zorda bırakmışsa aynı şekilde kırtasiye esnafını da etkiledi.”
“ESNAF YORULDU VE ZARAR ETTİ”
Her ne kadar berber ve kuaförlerimiz kapanma dönemindeki günleri telafi etme uğraşı gösterse de bu durum kırtasiye esnafımız için mümkün olmadığının altını çizen Koç, “Normalleşme döneminde ve kısmı açılma zamanlarında her yer açık haledeyken okullar yine kapalı durumdaydı. Okullar halen açılmadı ve okullar kapalı olunca haliyle kırtasiye esnaflarımızda pek bir iş yapamıyorlar. Berber, kuaför, güzellik salonu hariç 34 meslek grubumuz daha var. Bu esnafların kendilerine ait odaları bulunmadığı için karma oda sıfatıyla bize bağlılardır. Bu süreçte de dükkanlarını satılışa çıkaran oldu, devreden oldu ama kırtasiye dükkanımı kapatıyorum diyen olmadı. Ancak kapatmayan esnaflarımız bile kapatma eşine gelecek şekilde çok yorulup zarar ettiler. Ülkemizin bir an önce bu hastalıktan kurtulmasını ve eski günlerine dönmesini yüce Allahtan diliyorum. Tüm halkımızın ve esnafımızın Allah yardımcısı olsun. Biz tüm esnafımızın yanındayız, esnaflarımızın hizmetkarıyız.” Görüşlerine yer verdi.
KENTTEKİ YETKİLİLER TAM KAPANMA DÖNEMİNDE ESNAFA DESTEK VERDİ
Son olarak Başkan Koç, cümlelerini şöyle toparladı: “Son kapanma kararında esnafımızın mağdur olmasın ve en azından mutfağında tüketebilmeleri için gıda desteğinde bulunduk. Bu konuda da desteklerini esirgemeyen Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez beyefendiye teşekkürlerimi iletiyorum. Çünkü esnafın bu zor sürecini kendisiyle de paylaştık. Buna bağlı olarak da odaya kayıtlı 914 üye için para talep etmiştik. Ancak bütçe yeterli gelmediğinden 50 kiloluk koli yardımı yapıldı. Bu süreçte çok güzel bir hediye olduğunu düşünüyorum. Az da olsa elimizden geleni yaptık. Dediğimiz gibi her zaman esnafımızın her türlü ihtiyaçlarında yanlarındayız.”
