Tüm dünyayı etkisi altına alan Korona virüs salgını, Türkiye’de olduğu gibi Van’da da etkisini sürdürürken, bütün sektörleri de zor durumda bırakmaya devam ediyor. Salgın sürecinde yaşam mücadelesi veren Van esnafının durumu kaygı yaratmaya devam ederken Edremit TV’de Ramazan Sohbetleri Programında değerlendiren Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliği Başkanı İsa Berge, son bir yıl boyunca esnafın can çekiştiğini vurgulayarak, bayram öncesi yeni yasakların da ciddi sorunlar doğuracağını söyledi.
Tam kapanma Türkiye’de olduğu gibi Van’da da son bir yıldır çok zor zamanlardan geçen esnafı etkilemeye devam ediyor. Bir yılı aşkın bir süredir devam eden salgın, bir yandan sektörleri kapatırken bir yandan da ekonomik bunalım yaratıyor. Bu süreçte aralıklı olarak açılıp kapanan esnaf kirasını, çekini, senedini ödeme konusunda sıkıntılar yaşamaya devam ederken esnaf temsilcileri de esnaf adına çağrılar yapıyor. Bu anlamda esnafın sıkıntısı konusunda ses yükselten son isim Van Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliği (VANESOB) Başkanı İsa Berge, Edremit TV’de Ramazan Sohbetleri Programına konuk oldu. Geçen yılın Mart ayından bu yana ülkede büyük sıkıntıların yaşandığını belirten Berge, Van’da da ticaretin bitme noktasına geldiğinin altını çizdi. Korona virüs salgınının başta taşıma grubunda olan öğrenci servisleri etkilediğini vurgulayan Berge, kahvehane, kıraathane ve okullardaki bir türlü açılmayan kantinler gibi daha birçok sektör kapandığını söyledi. Zor zamanlardan geçen esnaf için destek çağrısında bulunan Berge, virüsle mücadele kapsamında kapatılan Kapıköy Sınır Kapısının açılması da bizim için bayram öncesi müjdeli bir haber olacağını aktardı.
SALGIN, VAN’DAKİ TİCARETİ BİTME NOKTASINA GETİRDİ!
Programda salgın sürecindeki Van’ın ticareti konusunda açıklamalarda bulunan Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birliği Başkanı İsa Berge, “Geçen yılın Mart ayından bugüne kadar ülkemiz ve tüm dünya büyük sıkıntılar yaşadı. Ticaret resmen bitme noktasına geldi ve esnaf son bir senedir can çekişiyor. Yani hemen hemen bütün sektörler bu salgından kötü etkilendi. Tabi başta sağlık diyoruz, sağlık olmadan hiçbir şey olmaz. Bu da hepimizin dileğidir. Pademinin başlamasıyla esnaflara kredi gibi destekler sunan Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’a teşekkürlerimi sunuyorum. Yalnız geldiğimiz noktaya değinirsek, özellikle kapanmanın olduğu bu dönemde esnaflar çok kötü günler geçirmektedir. Bu 18 günlük kısıtlamanın getireceği çok ciddi sorunlar olacaktır. Yaz sezonu başladı haliyle turizm sezonu başladı. Van’ın turizm noktasında kendisini kabullendirdiği bir şehir olduğunu hepimiz biliyoruz. Bölgeye hitap eden bir şehir ve stratejik konumu bakımından bulunduğu yapıya hizmet eden lokomotif bir kenttir.” Dedi.
ESNAFA YARDIM ÇAĞRISI!
Tam kapanma durumunu değerlendiren Berge, şunları söyledi: “Kısıtlamalar geldi, İç İşleri Bakanlığının gönderdiği genelge yayınlandı. Bununla ilgili bizde esnaf ve sanatkarlar olarak yaptığımız çalışmalarda bu uygulamaların nasıl olacağı ve belli tereddütlerin nasıl giderileceği konusunda çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Van Valisi Mehmet Emin Bilmez’le görüşme sağladık ve ona da ayrıca teşekkürlerimiz iletiyorum. Vali Bilmez, esnaf ve sanatkarların sorun yaşamaması konusunda gerekli hassasiyeti göstereceğini ve kısıtlama kapsamında olan esnafların nasıl bir esneme olacağı ile ilgili çalışmaları devam ediyor. Şimdi böyle bir şey var, esnafların kapanmasına yönelik açıklamalar geldi. Bu konuda da sağlık boyutunun çok önemli olduğunu biliyoruz. Yalnız esnaf ve sanatkarların da kendilerini idame etme noktasında birtakım yardımlara ihtiyacı vardır. Bu yardımların nasıl olacağı konusunu masaya yatırmamız gerekmektedir. 18 günlük kısıtlama da esnaflara cüzi de olsa bir yardımın olması gerekiyor.”
“BAYRAM ÖNCESİ BU KISITLAMA CİDDİ BİR SORUN.”
Pandenin ilk başladığı Mart tarihinden bu yana kapanan sektörlerin olduğunu vurgulayan Başkan Berge, “Bunlar başta taşıma grubunda olan öğrenci servisleri, kahvehane ve kıraathane, okulların kapanması sebebiyle bir türlü açılmayan kantinler gibi daha birçok sektör kapanmış durumda. Yani mobilya sektörü her ne kadar açık olsa da çok ciddi bir çalışma göremedi. İnşaat sektörü yeni açılacaktı ama kısıtlamanın gelmesi de onları bir sekteye uğratacak. Keşke kısıtlamayı 20 gün önce yapmış olsaydık. Çünkü kısa bir zaman sonra bayrama gireceğiz. Esnaf ve sanatkarımız bayram alışverişi için bütün sektörler il dışından ve il içerisinden ürün almış bulunmakta. Kısıtlama birden gelince ürün alan sektörler, fabrikalara çek senet vermişler. Bunlar çek senetlerini nasıl ödeyecekler. Bayram öncesi bu ciddi bir sorun.” Diye ekledi
“BAYRAM MÜJDESİ KAPIKÖY’ÜN AÇILMASI OLSUN”
Kapıköy Gümrük Sınır Kapısı’nın akıbetine yönelik bilgi veren Berge, kısıtlamalardan sonra açılabileceğini vurgulayarak şunları belirtti: “Merkez Karar Yürütme Kurulu’nda gayret gösteren başkanlarımıza teşekkür ediyorum. Van’ın ekonomik yükü üstünden atabilmesi için kapının açılması şart. Açıldıktan sonra kent derin bir nefes alacaktır. Bu konuda da bütün Van halkı ve esnafı olarak açılması için çağrıda bulunuyoruz. İnşallah 17 Mayıs itibarıyla sınır kapısı açılır, bizde bu büyük sıkıntıdan kurtuluruz. Türkiye’de 39 sınır kapısı var ve 36 tanesi açık. Ancak bölgemizde bulunan 3 kapı kapalı. Yani bu kapıların açılmaması Van’daki ticareti öldürüyor. Biz tarım ve hayvancılıkla çok aktif bir il değiliz. Turizmde bir ivme yakaladık. Buna bağlı olarak da İran’dan başka kapımız yok. Çünkü biz sınır iliyiz. Yanı başımızda hemen bir İran potansiyeli var. Bunu değerlendirmek için de kapının açılması gerekiyor. Bayram müjdemiz kapının açılması olur inşallah.”
“ESNAF VE SANATKALARIN YÜKÜ ÇOK AĞIR”
Esnafların genel durumunu ve esnaflarından borçlarından söz eden Başkan Berge, “Yaklaşık bir yıldır diğer iller gibi Van’da kapalı. Her ne kadar kısmi açık olmuş olsa da kapalı olan çok sektör var. Bu durumda da esnafımız bir ya da iki kez kredi kullandılar. Bireysel bir de kooperatife bağlı kredileri kullandılar. Şu an esnaf borçlu, bu borçlarla kendisini yenilemesi de mümkün değil. Ayakta kalabilmeleri için 20 bin ile 50 bin arası ortalama bir hibe kredinin verilmesi, esnafın borçların kapatmasına yardımcı olur. Eğer hibe olmuyorsa da KOSGEB aracılığıyla daha önce de faizsiz krediler verildi. Tekrar faizsiz kredilerin verilmesi bile, esnaf sanatkarlarımızı canlandırır. Şimdi böyle bir durum var. Bize bir dokunsanız bin ah işitirsiniz. Giderler ve maliyetler çok fazla. Vergi, SGK, BAĞ-KUR borçlarının yanı sıra depremden kalan borçlar bile var. Bu yüzden esnaf ve sanatkarların yükü çok ağır.” Görüşlerine yer verdi.
“GERİ ÖDEMELİ DESTEK SAĞLANDI”
Pandemi sürecinde esnafa yönelik destekleri açıklayan Berge, şunları söyledi: “Salgının başlamasıyla 25 bin nakit 25 bin de kredi olmak üzere 50 bin TL bir yardım sağlandı. Bunlarında geri ödemeli borç olduğunu belirtmek istiyorum. Bundan sonra bilim kurulu toplandığı zaman içerisine birkaç tane ekonomistti de alsın. Bunlar da bilim kuruluna ekonomi dengesinin nasıl gideceğini anlatsın. Birden bire alınan yasak kararı tüm dengeleri alt üst etti. Öte yandan kirasını ödeyemeyen esnaflara kira muafiyeti ve gelir kaygı desteğinin sağlanması lazım. Devlet kirasında bulunan kiracılardan bir yıl kira alınmaması gerekiyor. Birde halkın kiracısı olan esnaflar var. Bu yerlerde de kira muafiyetini devlet eliyle yapmak lazım.”
“VATANDAŞLARIN KURALLARA UYMASI GEREKİR”
Van’da ki pandemi sürecinden bahseden Belge, “ Pandemiyi Van ile bütünleştirdiğimizde Van’ın bu süreçte ekonomik olarak kurtulabilmesi için Kapıköy sınır kapısının açılmasına ihtiyacımız var. Kapıköy’ü açarsak Van’ın yardım ya da krediye ihtiyacı kalmaz. Van kendi imkanıyla kendisini besler. Hatta lokomatif il olduğundan diğer illeri de besler. Biz komşu illere muhtaç bir il değiliz. Tam tersi komşu illere katma değer sunan bir iliz. Anlayacağınız Kapı Köy Van için olmazsa olmazlarındandır. A dan Z ye herkes borçlandı. Bazı borçlar ertelendi ama faiziyle ertelendi. Özellikle kredi kooperatifine bağlı esnaf ve sanatkarların aldığı borçlar faizsiz ertelenmeli. Esnafın yükü zaten ağır bir de faiz esnafın bellini bükecek. Bu yüzden kesinlikle borçlar faizsiz ertelenmeli. Van salgın döneminde Türkiye’nin örnek illerinden. Özellikle belirtmem gerek bu da Sayın Valimizin çabaları sayesinde. Esnaf ve Sanatkarlara çağrım da ellerinden geldiğince kurallara uymaları, hijyen ve temizliğe dikkat etmeleri. Bu durumdan ancak böyle kurtulabiliriz.” İfadelerinde bulundu.
“ESKİ BAYRAM VE RAMAZANLARA HASRETİZ”
Eski Bayram ve Ramazanlara hasret olduğunu belirten Belge, “Çocukluğumuzdaki Ramazan ve bayramlar yok artık. Çünkü eskiden yardımlaşma ve dayanışma vardı. Komşuya uğrama, hak hatır sorma vardı. Ama şuan teknolojinin de hayatımıza sıklıkla girmesiyle beraber bu adetler azaldı. Tam kapanma süreci önümüzdeki günlere daha iyi girmek için alınan bir karardır. Biz her ne kadar esnaf ve sanatkârlar olarak da bu karara üzülmüş olsak ta bu karar tamamen halkı düşünülüp alınmış bir karar. Biliyorsunuz son zamanlarda e ticaret yaygınlaştı. Bizim de esnafımıza, bakkalımıza, halkımıza çağrımız kendi aralarında e-ticaret geleneğini pekiştirmeleridir. Edremit ilçemiz Sayın Belediye Başkanı İsmail Say sayesinde çok şanlı. Başkanımız her sorunla bizzat ilgili, halkla ilgili, halktan çıkmış olması itibari ile halkın sorunlarını çok iyi anlayan biri. Ve en önemlisi mütevazi biri bu konuda Edremit’i çok şanslı buluyorum. Bu konuda da başkanımıza çok teşekkür ediyorum. Bu keyifli program vesilesi ile sizlere de çok teşekkür ediyorum.” Şeklinde konuştu.
ŞEHRİVAN GAZETESİ
